Operacja antypolska NKWD 1937–1938

Potrzeba wznowienia książki wynika nie tylko z faktu, iż temat ten jest niestety nadal słabo utrwalony w powszechnej świadomości historycznej, ale wiąże się również z tym, że Tomasz Sommer nie ustaje w pogłębianiu badań źródłowych nad tym zagadnieniem. W wyniku jego ustaleń wiadomo na przykład, że podawana wcześniej liczba 111 091 zamordowanych przedstawicieli mniejszości polskiej w Związku Sowieckim w latach 1937–1938, jest nieaktualna i niestety była znacznie wyższa.

Wybitni znawcy tematu operacji antypolskiej NKWD, autorzy ważnych prac poświęconych temu tematowi: prof. dr hab. Mikołaj Iwanowi i dr hab. Robert Kuśnierz, w recenzji drugiego wydania książki T. Sommera, podkreślają jej wysoki poziom naukowy i poznawczy oraz znakomite kompetencje autora.   

Z recenzji prof. dr. hab. Mikołaja Iwanowa:  „Zarówno pierwsze, jak i drugie wydanie książki Tomasza Sommera – to wynik długoletniej żmudnej pracy, pracy czasem w warunkach wyjątkowo trudnych. Jego poświęcenie i upartość w dotarciu do unikatowych materiałów w rosyjskich, ukraińskich i białoruskich archiwach wywołuje prawdziwy podziw. Posiada on wspaniały warsztat historyczny, jest solidny i skuteczny w opracowaniu źródeł i najważniejsze – widzi i doskonale analizuję istotę stalinowskiej zbrodni na Polakach. Ma obszerne kontakty w Moskwie, Kijowie i Mińsku, a także w wielu miastach obwodowych krajów tych słowiańskich postsowieckich, co umożliwia mu dotarcie do archiwów postsowieckich, które są czasem zupełnie niedostępne dla innych polskich i zagranicznych badaczy tej problematyki”.

Z recenzji dr. hab. Roberta Kuśnierza: „W związku z pojawieniem się nowych źródeł (m.in. polskich) autor zdecydował się na kolejne, rozszerzone wydanie swojej monografii. (…) Monografia Tomasza Sommera najpełniej w polskiej historiografii wyczerpuje temat operacji polskiej (antypolskiej) NKWD w »raju bolszewickim«. Na podstawie licznych źródeł, opracowań, wspomnień autor umiejętnie konstruuje swój wykład. Należycie korzysta z archiwalnych dokumentów NKWD, WKP(b), jak również z materiałów propagandowych (dziennik »Prawda«), wspomnień świadków (z niektórymi z nich rozmawiał osobiście), opublikowanej dokumentacji MSZ i wywiadu wojskowego II RP (…). Monografia jest napisana przystępnym i ciekawym językiem, przez co z dużym zainteresowaniem przeczyta ją zarówno zawodowy historyk, jak i każdy interesujący się tematem”.

Tomasz Sommer, Operacja antypolska NKWD 1937–1938. Geneza i przebieg ludobójstwa popełnionego na Polakach w Związku Sowieckim, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Gdańsk 2020, ss. 528, ISBN 978-83-65957-30-6.