Jakie były wówczas nastroje miejscowej ludności, także w kontekście działań wojsk sowieckich w latach 1945–1946? Czy pojawienie się wileńskich partyzantów wpłynęło na postawy ludzi na kilka tygodni przed nadchodzącym tzw. referendum ludowym i zaważyło na jego wynikach?  Jakie były przejawy antykomunistycznego oporu w powiecie kartuskim w okresie bezpośrednio powojennym? Z czego wynikała słabość miejscowych struktur komunistycznego aparatu represji, które doznały upokarzającej porażki w starciu z niewielkim oddziałem wileńskich partyzantów pod Podjazami 23 maja 1946 r.?

 

O tym wszystkim dowiedzą się Państwo, sięgając po książkę Karola Polejowskiego.

 

Karol Polejowski, O Polskę wolną i czystą jak łza. Szwadron 5. Brygady Wileńskiej AK ppor. Zdzisława Badochy „Żelaznego” na terenie powiatu kartuskiego w maju 1946 roku, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Gdańsk 2021, ISBN 978-83-65957-34-4.