Ernst Piper, Alfred Rosenberg – główny ideolog Hitlera

W 2025 r. Wydawnictwo II Wojny Światowej w Gdańsku opublikuje bestselerową książkę prof. Ernsta Pipera pt. Alfred Rosenberg – główny ideolog Hitlera. Będzie to premierowe wydanie tej publikacji na polskim rynku.

Badacze współczesnej historii przez wiele lat ignorowali Alfreda Rosenberga jako osobę współodpowiedzialną za zbrodnie Niemców. Jednym z niewielu naukowców, którzy szczegółowo przeanalizowali tę postać, był prof. Ernst Piper. Biografia jego autorstwa poświęcona Rosenbergowi była zarazem pracą habilitacyjną.

Dopiero w 2013 r. odkryto dzienniki Rosenberga, które ostatecznie potwierdzały jego zbrodniczą działalność i poglądy. To był prawdziwy przełom. Od tego czasu wspomniany niemiecki dygnitarz wzbudził zainteresowanie na całym świecie, a biografia Ernsta Pipera zyskała ogromną popularność. Ukazały się jej nowe wydania, a Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku po raz pierwszy dokonało przekładu tego dzieła na język polski. Niebawem trafi ono do rąk polskich czytelników.

Profesor Piper ma pewność, jaką rolę odegrał Rosenberg w machnie niemieckiego nazizmu, mimo że często nie jest wymieniany w jednym szeregu z takimi zbrodniarzami, jak Himmler, Goebbels czy Eichmann. Według badacza był on głównym ideologiem Hitlera. Po ujawnieniu dzienników Rosenberga nikt już nie powinien mieć co do tego wątpliwości.

– „Nie ma już dziś poważnych kontrowersji co do tego, że próba zgładzenia jedenastu milionów Żydów zamieszkujących Europę stanowiła główny wyróżnik zbrodniczego reżimu narodowosocjalistycznego. Teraz uwidacznia się również istotna rola, jaką odgrywał w tych usiłowaniach Alfred Rosenberg” – czytamy w przedmowie do książki.

Kim tak naprawdę był Rosenberg? Z pewnością kluczowym ideologiem III Rzeszy. Czy jednak był człowiekiem opętanym ideologią i ślepo jej wierzącym aż do śmierci, czy raczej cynicznym, choć charyzmatycznym manipulatorem, któremu zaufał Hitler? Tego do końca nie wiadomo. Nawet sędziowie Międzynarodowego Trybunału w Norymberdze, słuchając osobliwych wywodów Rosenberga, nie mieli pewności, czy jest on zaślepionym ideowcem, czy raczej inteligentnym, wyrachowanym zbrodniarzem.

– „Jego długaśne wywody na temat filozofii i dziejów kultury ostatnich dwu tysiącleci przerywane były wielokrotnie sprzeciwem norymberskich sędziów. Mało kto ze słuchających dostrzegał logiczny związek pomiędzy filozofią Immanuela Kanta a masowym mordowaniem bezbronnych ludzi. Większość uznała, że Rosenberg swoją ociężałą rabulistyką usiłuje zamaskować własną odpowiedzialność za bezprecedensowe zbrodnie, tworząc dymną zasłonę z pryncypialnych rozumowań i teorii” – czytamy w jednym w końcowych fragmentów książki.

Biografia autorstwa Ernesta Pipera umożliwia czytelnikowi wyciągnięcie własnych wniosków. W 11 rozdziałach tego opracowania zawarto szczegółowy rys biograficzny Rosenberga. Można w nim prześledzić praktycznie wszystkie etapy życia tego niemieckiego zbrodniarza – począwszy od lat jego dzieciństwa aż po skazanie go na karę śmierci w Norymberdze. Zdecydowanie warto przeanalizować dojrzewanie obsesyjnych idei rasowych Rosenberga aż po ich brzemienne skutki. To jednak nie wszystko.

– „[…] Książka E. Pipera o Alfredzie Rosenbergu to nie tylko bardzo umiejętnie skonstruowana biografia jednej z najważniejszych postaci w ruchu narodowosocjalistycznym i w niemieckim aparacie władzy w latach 1933–1945, ale również spory wycinek kulturowej i politycznej historii III Rzeszy” – podkreśla w swej recenzji polskiego wydania publikacji prof. Grzegorz Kucharczyk.

Taki ogląd biograficzny umożliwia więc wydatne poszerzenie horyzontów postrzegania niemieckiego narodowego socjalizmu. Warto również podkreślić walory naukowe prezentowanego opracowania. Autor, gromadząc materiały do publikacji, korzystał z najważniejszych zbiorów archiwalnych w Niemczech, łącznie z Politycznym Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Bundesarchiv.

O autorze
Prof. Ernst Piper – ur. 1952 r. w Monachium, mieszka w Berlinie. Studiował historię i germanistykę na uniwersytecie monachijskim. W 1981 r. uzyskał doktorat z historii średniowiecza na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. Autor książek i artykułów poświęconych historii nowożytnej i współczesnej. W 1998 r. był stypendystą Centrum Studiów Europejsko-Żydowskich im. Mosesa Mendelssohna na Uniwersytecie w Poczdamie, a od 2003 r. – kierownikiem Katedry Studiów nad Holokaustem. Pracę nad rozprawą habilitacyjną poświęconą Alfredowi Rosenbergowi rozpoczął w 1993 r. i obronił ją w 2005 r. Obecnie pracuje na Uniwersytecie w Poczdamie.