#WojennyDzień - Wybuch powstania w getcie warszawskim
19 kwietnia 1943 r. na terenie warszawskiego getta rozpoczęło się powstanie żydowskiego ruchu oporu skierowane przeciwko Niemcom. Bezpośrednią przyczyną jego wybuchu była decyzja Heinricha Himmlera, Reichsführera SS, dotycząca ostatecznej likwidacji getta.
Powstanie w getcie warszawskim, gdzie w dniu jego wybuchu mieszkało już nie więcej niż 60 tys. osób, zostało zainicjowane przez dwie konspiracyjne struktury – Żydowską Organizację Bojową (ŻOB) oraz Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW). Do walki z liczącymi 2 tys. żołnierzy Wehrmachtu, SS oraz pomocniczych oddziałów ukraińskich, litewskich i łotewskich przystąpiło kilkuset członków ŻOB, dowodzonej przez Mordechaja Anielewicza, oraz ponad 150 członków ŻZW, dowodzonego przez Pawła Frenkela.
Żydowscy powstańcy ustępowali Niemcom pod względem liczebności i uzbrojenia oraz zdawali sobie sprawę, że nie mają szans na pokonanie wroga. Zależało im jednak na pokazaniu światu, że warszawskie getto walczy oraz że Żydzi potrafią stawić zbrojny opór.
Walki w getcie zakończyły się w połowie maja 1943 r., a Niemcy na znak zwycięstwa wysadzili budynek synagogi przy ul. Tłomackie. W starciu zginęło ok. 12 tys. Żydów, a większość tych, którzy przeżyli, trafiła do obozu koncentracyjnego w Majdanku oraz do obozów pracy w Poniatowej, Trawnikach i Budzyniu.
Galeria
Zapalnik do butelki z płynem zapalającym, używany przez powstańców getta warszawskiego. Zabytek prezentowany na wystawie czasowej „Walka i Cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej” (MIIWŚ)
Książka Marii Kann „Na oczach świata”, wydana konspiracyjnie przez Biuro Informacji i Propagandy AK we wrześniu 1943 r. Publikacja dotyczy walk w getcie warszawskim. Zabytek prezentowany na wystawie czasowej „Walka i Cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej” (MIIWŚ)
Żydzi schwytani podczas tłumienia powstania w getcie warszawskim, zmuszeni do opuszczenia swojego schronienia i wymarszu na Umschlagplatz w celu deportacji. Kwiecień/maj 1943 r. (IPN)
