Wernisaż wystawy "FAKE FOR REAL. Historia fałszerstw i falsyfikatów"
W środowe popołudnie, 30 lipca 2025 r., w przestrzeni naszego muzeum odbył się wernisaż wystawy „Fake for real. Historia Fałszerstw i falsyfikatów”, zorganizowanej przez Dom Historii Europejskiej z siedzibą w Brukseli oraz Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Ekspozycja ma charakter objazdowy. Była już prezentowana w 4 europejskich miastach, a dziś udostępniona została dla zwiedzających w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Ekspozycję można oglądać do 2 listopada 2025 r. Zwiedzający wyruszą w pasjonującą podróż przez świat fałszerstw, podróbek i mistyfikacji. Dynamiczna narracja poprowadzi obserwatorów przez różne epoki – od starożytności po czasy współczesne.
W otwarciu wystawy uczestniczyły m.in. przedstawicielki Domu Historii Europejskiej: Constanze Itzel, kierowniczka oddziału, oraz Joanna Urbanek, kuratorka wystawy.
Wystawa
Od wieków ludzie wykorzystują fałszerstwa i oszustwa, aby osiągnąć różnorakie cele – wojenne, polityczne, gospodarcze itp. Misternie skonstruowane fałszerstwa ukrywają fakty w labiryncie półprawd i całkowitych zmyśleń. Aby dotrzeć do prawdy, musimy podążać po nitce do kłębka, odkrywając i ujawniając po drodze każde kłamstwo lub nieścisłość. Żyjemy w epoce, w której liczba, zasięg i powszechność manipulacji informacjami osiągnęły bezprecedensowy poziom.
Prezentowana wystawa to podróż przez fałszerstwa w dziejach Europy. Omawia konkretne okoliczności historyczne, które wyjaśniają ich pojawienie się, ujawnia stojące za nimi interesy i motywacje, pokazuje, jak wpłynęły na świat, oraz demonstruje sposób, w jaki z nimi walczono.
Artefakty
Każdy z prezentowanych na wystawie obiektów skrywa intrygującą opowieść o oszustwie – od wymazanych imion rzymskich cesarzy, poprzez sfałszowane żywoty średniowiecznych świętych, fantastyczne relacje z podróży, które nigdy nie miały miejsca, aż po czasy II wojny światowej, kiedy to alianci wykorzystali fikcyjną armię jako element strategii wojennej, i podróbki współczesnych produktów.
Wśród eksponatów znajdują się także historie dokumentów o fundamentalnym znaczeniu dla dziejów Europy, jak „Donacja Konstantyna” czy sfałszowane listy, które doprowadziły do niesprawiedliwego skazania Alfreda Dreyfusa. Wszystkie te przypadki pokazują, jak emocje, ideologie i osobiste przekonania potrafią kształtować – lub też zniekształcać – nasze rozumienie rzeczywistości.
W związku z wystawą w przestrzeni muzeum stanął jeszcze jeden interesujący obiekt – przykład współczesnego falsyfikatu. Na poziomie -3 budynku można zobaczyć fortepian zakupiony jako własność należąca niegdyś do Jana Paderewskiego. Okazało się to jednak nieprawdą.
