Wojenny

#WojennyDzień - Rozpoczęcie akcji „Zamość” – niemieckiego planu wysiedlenia ludności polskiej z Zamojszczyzny

W nocy z 27 na 28 listopada 1942 r. rozpoczęła się trwająca do sierpnia 1943 r. akcja wysiedleńcza z terenów Zamojszczyzny. W jej wyniku z 293 wsi deportowano ok. 110 tys. Polaków, w tym ok. 30 tys. dzieci. Na opuszczonych ziemiach osiedlono 10–13 tys. Niemców.

 

Akcje wysiedleńcze w zamyśle niemieckiego okupanta stanowiły kolejny etap likwidacji polskości i miały dać początek masowemu osiedlaniu Niemców na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Jednym z miejsc ich przeprowadzania była Zamojszczyzna – wybrana ze względu na urodzajną glebę oraz liczne obszary dworskie, które planowano przeznaczyć dla wysokich rangą oficerów SS. Niemieckie plany przewidywały wypędzenie 140 tys. Polaków z 696 wsi z tych terenów. Pierwszą masową akcję wysiedleńczą rozpoczęto w nocy z 27 na 28 listopada 1942 r. we wsi Skierbieszów. Deportacje przeprowadzano niezwykle brutalnie – dochodziło do łapanek, podpalania gospodarstw, rabowania dobytku oraz morderstw. Ponadto rozdzielano rodziny, a przy matkach mogły pozostać jedynie dzieci w wieku do 6 miesięcy. Wysiedleńców umieszczano w obozach przejściowych, gdzie prowadzono badania rasowe i dokonywano selekcji. Część z nich trafiła do niemieckich obozów koncentracyjnych na Majdanku i w Oświęcimiu. Większość skazano na roboty przymusowe w III Rzeszy. Szczególnie okrutny los spotkał dzieci, które padły ofiarą działalności germanizacyjnej. Jednym z jej rodzajów były wywózki do Niemiec. Znaczna część dzieci, które zmuszono do opuszczenia kraju, już nigdy nie dowiedziała się o swoim polskim pochodzeniu.

Fot. 1. Polscy rolnicy wysiedlani z Zamojszczyzny. Zima 1942/1943 (domena publiczna)
Fot. 1. Polscy rolnicy wysiedlani z Zamojszczyzny. Zima 1942/1943 (domena publiczna)
Fot. 2. Rabunek polskich dzieci podczas operacji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie. 1943 r. (domena publiczna)
Fot. 2. Rabunek polskich dzieci podczas operacji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie. 1943 r. (domena publiczna)
Fot. 3. Pusta kołyska. Ofiarą rabunku i germanizacji mogło paść nawet 200 tys. polskich dzieci, w tym ok. 30 tys. z samej Zamojszczyzny (MIIWŚ)
Fot. 3. Pusta kołyska. Ofiarą rabunku i germanizacji mogło paść nawet 200 tys. polskich dzieci, w tym ok. 30 tys. z samej Zamojszczyzny (MIIWŚ)
Fot. 4. Drut z obozu dla wysiedlonych polskich dzieci w Zamościu oraz kopia dokumentu książeczki oszczędnościowej dla dziecka niemieckiego osadnika na Zamojszczyźnie (MIIWŚ)
Fot. 4. Drut z obozu dla wysiedlonych polskich dzieci w Zamościu oraz kopia dokumentu książeczki oszczędnościowej dla dziecka niemieckiego osadnika na Zamojszczyźnie (MIIWŚ)
Fot. 5. Fotografie polskich dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny (MIIWŚ)
Fot. 5. Fotografie polskich dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny (MIIWŚ)
#WojennyDzień
Kalendarium najważniejszych dat związanych z wydarzeniami z okresu II wojny światowej.