wojenny

#WojennyDzień - Aresztowanie przez Niemców profesorów i wykładowców uczelni wyższych w Krakowie

W ramach Sonderaktion Krakau, 6 listopada 1939 r., Niemcy aresztowali 183 wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz innych krakowskich uczelni. Była to jedna z najdramatyczniejszych operacji przeciwko polskiej inteligencji w czasie II wojny światowej.

 

Wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego zostali zaproszeni przez niemieckie władze okupacyjne na spotkanie, którego celem miało być omówienie planów III Rzeszy względem szkolnictwa wyższego. Na odczyt przyszli dobrowolnie, licząc, że Niemcy pozwolą na dalszą działalność uczelni. Zaproszenie okazało się podstępem. Zebranych uczonych aresztowano i poinformowano, że zostaną przewiezieni do obozu. Nikomu nie pozwolono na żadne słowa protestu. Całą akcję przeprowadzono w sposób bardzo brutalny. Zatrzymane osoby, często w podeszłym wieku, kopano i policzkowano. Aresztowanych przewieziono do więzienia we Wrocławiu, a następnie do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Po fali protestów międzynarodowych i osobistej interwencji Benita Mussoliniego, wodza faszystowskich Włoch, w 1940 r. uwolniono wykładowców w wieku powyżej 40 lat. Do końca 1941 r. wyszli na wolność pozostali naukowcy, którym udało się przeżyć. Niestety wielu uczonych zmarło w Sachsenhausen i innych obozach. Część zmarła zaraz po wyzwoleniu na skutek wyczerpania organizmu i chorób przebytych w niewoli.

Fot. 1. Aresztowanie profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego 6 listopada 1939 r. Obraz malarza Mieczysława Wątorskiego, ok. 1956 r. (domena publiczna)
Fot. 1. Aresztowanie profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego 6 listopada 1939 r. Obraz malarza Mieczysława Wątorskiego, ok. 1956 r. (domena publiczna)
Fot. 2. Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego – miejsce aresztowania wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego (NAC/domena publiczna)
Fot. 2. Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego – miejsce aresztowania wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego (NAC/domena publiczna)
#WojennyDzień
Kalendarium najważniejszych dat związanych z wydarzeniami z okresu II wojny światowej.