EDA 2024: Archeologia Westerplatte. Od badań do muzeum. (14-15 czerwca)

MIIWŚ po raz kolejny włącza się w organizację Europejskich Dni Archeologii, które ponownie zawitają na Westerplatte. Wydarzenie pod nazwą: „Archeologia Westerplatte. Od badań do muzeum” odbędzie się w dniach 14-15 czerwca 2024 roku, w ramach szóstej edycji Europejskich Dni Archeologii, koordynowanych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Dział Archeologiczny we współpracy z Działem Edukacyjnym, Działem Komunikacji i Promocji, Działem Konserwacji, Działem Zbiorów oraz wolontariuszami Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku przygotował szereg bezpłatnych aktywności. Zarówno dla osób odwiedzających Westerplatte jak i zorganizowanych grup szkolnych udostępnione zostaną trzy obszary aktualnie objęte badaniami archeologicznymi:

- sondażowe wykopy archeologiczne wytyczone w ramach poszukiwań miejsca śmierci obrońcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej legionisty Mieczysława Krzaka (rejon placówki „Fort” – strzelnica broni małokalibrowej WST, wykop przy zabytkowym falochronie);

- wykopy archeologiczne w miejscu planowanej drogi przeciwpożarowej powstającej w ramach budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 (możliwość obejrzenia reliktów architektonicznych);

- wykop archeologiczny wytyczony w ramach poszukiwań stanowiska polskiej armaty polowej 76,2 mm.

Ponadto w zabytkowym budynku dawnej Elektrowni WST odbędą się prezentacje metod stosowanych podczas procesu konserwacji artefaktów. Zajęcia, w których będą mogli czynnie uczestniczyć odwiedzający, mają na celu uświadomienie jak wieloetapowy i pracochłonny jest łańcuch działań muzealników o różnych specjalizacjach.

Muzealni archeolodzy planują i realizują badania wykopaliskowe, dzięki którym pozyskiwane są zarówno nowe informacje o historii badanego obszaru jak i artefakty kontekstowo z nim związane. Odkryte artefakty należy wstępnie zabezpieczyć i udokumentować (interpretacja, inwentaryzacja, dokumentacja opisowa i fotograficzna). Po wykonaniu tych czynności zabytek przekazywany jest do pracowni konserwatorskiej, gdzie odbywa się proces doboru metod trwałego zabezpieczenia stanu zabytku oraz sama, niekiedy bardzo czasochłonna, konserwacja. Zakonserwowany zabytek ponownie trafia do archeologów, którzy opracowują jego szczegółowy opis. Dopiero ostatnim etapem tej swoistej „wędrówki” artefaktu jest muzealna wystawa bądź magazyn.

Dodatkowo na terenie zaplecza biurowo-socjalnego Elektrowni pracownicy Działu Edukacyjnego Muzeum przeprowadzą edukacyjne lekcje archeologiczne. Uczestniczyć w nich będą zaproszone klasy ze szkół podstawowych. W ramach lekcji zaprezentowane zostaną także zakonserwowane zabytki odnajdywane w trakcie badań wykopaliskowych prowadzonych na Westerplatte.

Wydarzenie będzie miało inkluzywny charakter – w sobotę 15 czerwca zaplanowano udział w wydarzeniu zorganizowanej grupy osób dorosłych z niepełnosprawnościami.

Celem wydarzenia jest promocja i prezentacja bogactwa dziedzictwa archeologicznego oraz przybliżenie historii Westerplatte poprzez zaprezentowanie przebiegu i wyników badań wykopaliskowych oraz zabytków pozyskiwanych w ich trakcie na terenie dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Dzięki udostępnieniu zamkniętej na co dzień przestrzeni wykopów archeologicznych chcemy przyciągnąć nowych odbiorców i uświadomić potrzebę dbania o wspólne dziedzictwo kulturowe. Wyjaśniona zostanie także specyfika pracy archeologów oraz innych specjalistów zespołu badawczego (np. antropologa czy dokumentalistów archeologicznych). Uczestnicy wydarzenia zostaną także poinformowani o trwającej na terenie półwyspu inwestycji - budowie Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, której nieodzownym elementem są badania i nadzory archeologiczne.

Program wydarzenia EDA 2024: Archeologia Westerplatte. Od badań do muzeum. (14-15 czerwca):

Piątek (14 czerwca) w godz. 10:00 - 15:00

- Rejon placówki „Fort”, Droga, stanowisko Putiłówki: udostępnienie dla osób odwiedzających Westerplatte wykopów archeologicznych. Na terenach objętych badaniami wykopaliskowymi archeolodzy wyjaśnią specyfikę pracy zespołu badawczego. Przybliżą także historię badanych miejsc oraz zaprezentują zabytki pozyskiwane podczas prac wykopaliskowych. Zajęcia prowadzą pracownicy Działu Archeologicznego;

- Elektrownia: prezentacja oraz zajęcia z zastosowaniem metod używanych podczas procesu konserwacji artefaktów. 6 stanowisk prezentujących różne metody konserwacji i zabezpieczania artefaktów metalowych oraz skórzanych. Zajęcia prowadzi firma Waytech Paweł Linda (użycie lasera do konserwacji) oraz pracownicy Działu Konserwacji (pięć stanowisk z zakresu konserwacji artefaktów metalowych i skórzanych);

- Teren bazy biurowo-socjalnej Elektrowni: lekcje archeologiczne przygotowane i prowadzone przez Dział Edukacyjny Muzeum dla trzech grup dzieci w wieku szkolnym (grupy do 25 osób).

Sobota (15 czerwca) w godz. 10:00 - 15:00

- Rejon placówki „Fort”, Droga, stanowisko Putiłówki: udostępnienie dla osób odwiedzających Westerplatte wykopów archeologicznych. Na terenach objętych badaniami wykopaliskowymi archeolodzy wyjaśnią specyfikę pracy zespołu badawczego. Przybliżą także historię badanych miejsc oraz zaprezentują zabytki pozyskiwane podczas prac wykopaliskowych. Przy miejscu poszukiwań stanowiska putiłówki ustawiona zostanie armata polowa kal. 76,2 mm ze zbiorów Muzeum oraz stanowisko prezentujące amunicję używaną w tego typu działach. Amunicja prezentowana będzie na tle odwzorowanego w skali 1:1 pocisku kaliber 280 mm stosowanego w artylerii okrętu SX. Zajęcia prowadzą pracownicy Działu Archeologicznego i Działu Zbiorów w rejonie stanowiska putiłówki;

- Elektrownia: prezentacja oraz zajęcia z zastosowaniem metod używanych podczas procesu konserwacji artefaktów. 6 stanowisk prezentujących różne metody konserwacji i zabezpieczania artefaktów metalowych oraz skórzanych. Zajęcia prowadzi firma Waytech Paweł Linda (użycie lasera do konserwacji) oraz pracownicy Działu Konserwacji (pięć stanowisk z zakresu konserwacji artefaktów metalowych i skórzanych). Ponadto na ekranie prezentowany będzie film przedstawiający konserwację eksponowanego w Elektrowni fragmentu ściany Wartowni nr 5. Dodatkowo archeolog będzie przybliżał osobom odwiedzającym Elektrownię historię budynku (z uwzględnieniem remontu pod nadzorem archeologicznym) oraz wyjaśniał pochodzenie i powód eksponowania w tym miejscu fragmentu Wartowni nr 5 (planowana wystawa archeologiczna).