#CzyWieszŻe - Gen. Stanisław Maczek

#CzyWieszŻe 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka uczestniczyła w wyzwalaniu belgijskich i holenderskich miast, podczas którego generał zakazał używać artylerii? W ten sposób udało się zminimalizować ich zniszczenie oraz zmniejszyć straty wśród ludności cywilnej. Wdzięczni mieszkańcy do dziś pamiętają ten gest, a osoba gen. Maczka cieszy się powszechnym szacunkiem.

Dowódca 1 Dywizji Pancernej, gen. Stanisław Maczek, urodził się 31 marca 1892 r. w Szczercu pod Lwowem. Zanim został żołnierzem, studiował filozofię i filologię polską. Służbę wojskową zaczynał w armii austro-węgierskiej, w szeregach której walczył podczas I wojny światowej na froncie włoskim. Gdy w 1918 r. Polska odzyskała niepodległość, zgłosił się do Wojska Polskiego, gdzie uczestniczył w walkach z Ukraińcami oraz wojnie polsko-bolszewickiej. W 1938 r. został dowódcą 10 Brygady Kawalerii, będącej pierwszą polską jednostką zmotoryzowaną, którą umiejętnie dowodził we wrześniu 1939 r. Wobec agresji sowieckiej i niemożności prowadzenia dalszej walki, wraz z brygadą ewakuował się na Węgry, a stamtąd przedostał się do Francji, gdzie stanął na czele odtworzonej jednostki, którą dowodził podczas obrony Francji w czerwcu 1940 r. Po klęsce Francji przedostał się przez Maroko i Portugalię do Wielkiej Brytanii, a dzięki usilnym staraniom u Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, doprowadził do utworzenia 26 lutego 1942 r. 1 Dywizji Pancernej. Dywizja została przerzucona na kontynent na przełomie lipca i sierpnia 1944 r., rozpoczynając swoje zmagania wojenne od krwawej bitwy pod Falaise, zamykając jednocześnie odwrót Niemcom pod Chambois. Następnie szlak bojowy Dywizji biegł przez Holandię i Belgię. Podczas wyzwalania tych miast gen. Maczek podjął strategiczną decyzję o zdobywaniu ich bez zastosowania ognia artyleryjskiego, czym zminimalizował ich zniszczenia, a poprzez taki czyn wsławił się wśród tamtejszej ludności cywilnej, która z niezwykłą serdecznością i entuzjazmem witała Polaków. Dywizja zakończyła swój szlak w Wilhelmshaven w Niemczech 5 maja 1945 r. Po zakończeniu wojny, generał nie mogąc wrócić do Polski pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie m. in. pracował jako barman. Zmarł w Edynburgu 11 grudnia 1994 r.

Na fotografii: Generał Stanisław Maczek ( z prawej)  w okresie dowodzenia 1 Dywizją Pancerną, zbiory Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.