30 lipca 1944 r. – największa egzekucja wykonana przez Niemców na więźniach niepodległościowego podziemia w Forcie III w Pomiechówku | #ZbioryM2WŚ
76 lat temu w więzieniu w Forcie III w Pomiechówku Niemcy zamordowali 281 żołnierzy niepodległościowego podziemia. Była to największa jednorazowa egzekucja na więźniach odnotowana na terenie mieszczącego się tam obozu. W cyklu #ZbioryM2WŚ prezentujemy kajdanki niemieckiej policji pochodzące z Pomiechówka.
Fort został zbudowany na polecenie cara Aleksandra III w latach 80. XIX wieku w ramach budowy wewnętrznego pierścienia Twierdzy Modlin. Do lat 20. XX wieku stacjonowały w nim wojska najpierw rosyjskie, a po 1917 r. również polskie. Od 1926 r. Fort pełnił funkcję magazynu na amunicję. Mimo ciężkich walk we wrześniu 1939 r. Niemcy nie zdołali go zdobyć. Fort poddał się dopiero 29 września 1939 r. Pod zarządem niemieckiego okupanta pozostawał do 1945 r. W latach 1941-1945 Fort III najpierw pełnił rolę obozu dla przesiedleńców i miejsca przetrzymywania ludności żydowskiej, a po przebudowie, od 1942 r. do 1945 r. więzienia karno-śledczego, w którym osadzano żołnierzy niepodległościowego podziemia, osoby duchowne i ludność cywilną podejrzewaną o współpracę z partyzantami. Świadkowie relacjonowali, że strażnicy traktowali więźniów z wyjątkową brutalnością i sadyzmem, poddając ich wielokrotnie torturom. Dziś nie jesteśmy w stanie określić dokładnej liczby osób zamordowanych w Pomiechówku. Szacuje się, że na ok. 50 tys. więźniów, którzy w okresie II wojny światowej znaleźli się w tym miejscu, śmierć mogło ponieść nawet 12 tys. osób.
Dziś, upamiętniając ofiary zarówno te z 30 lipca 1944 r., jak i wszystkie pozostałe osoby, które poniosły śmierć w tym więzieniu, w ramach cyklu #ZbioryM2WŚ prezentujemy kajdanki niemieckiej policji pochodzące z Pomiechówka.
Zgodnie z napisem zamieszczonym na przedmiocie były to kajdanki produkowane dla niemieckiej policji, a ich wzór objęto prawem patentowym. Przedstawiony egzemplarz wytworzony został w fabryce Augusta Schwarza w Berlinie przed 1945 r. Przedstawiony wzór kajdanek produkowany był także po wojnie przez zakłady niemieckie Carla Rehera w Hamburgu. Przedmiot składa się z dwóch obręczy z ruchomymi szczękami umożliwiającymi dostosowanie średnicy obręczy do grubości ręki. Posiadany egzemplarz nie jest kompletny, gdyż tylko jedna z obręczy ma zachowaną ruchomą szczękę z wyraźnymi śladami korozji. Obręcze łączone są zawiasem. Pierwotnie w każdej z nich umieszczony był zamek, natomiast w przedstawionym egzemplarzu zachował się tylko jeden. Na wierzchniej stronie kajdanek wytłoczone zostały napisy oraz numer seryjny.
Eksponat przechowywany w Muzeum II Wojny Światowej stał się świadectwem zniewolenia i ogromu cierpienia ofiar niemieckiego terroru .
Zapraszamy do odwiedzenia Muzeum II Wojny Światowej, żeby zapoznać się z innymi przedmiotami, które były wykorzystywane przez niemieckich oprawców w czasie najtragiczniejszego konfliktu w historii ludzkości.
