#WojennyDzień - Utworzenie Służby Zwycięstwu Polski. Dzień Polskiego Państwa Podziemnego
W nocy z 26 na 27 września utworzono konspiracyjną organizację Służba Zwycięstwu Polski. Stworzyła ona podwaliny Polskiego Państwa Podziemnego. Ten system sprawowania władzy zapewniał zachowanie ciągłości polskiej państwowości w warunkach niemieckiej i sowieckiej okupacji. Dzień Polskiego Państwa Podziemnego upamiętnia wszystkich Polaków w jego strukturach, którzy bohatersko walczyli o niepodległość Rzeczpospolitej.
W drugiej połowie września 1939 r., wobec braku wsparcia ze strony zachodnich sojuszników, stało się jasne, że Polska wyczerpała możliwości otwartej konfrontacji zbrojnej z Niemcami i Sowietami. Jedynym sposobem walki z okupantami mogły być działania konspiracyjne. W tym celu, w przededniu kapitulacji Warszawy, 27 września 1939 r., na podstawie upoważnienia marsz. Edwarda Rydza-Śmigłego, została powołana Służba Zwycięstwu Polski; tę datę przyjmuje się za umowny początek działalności Polskiego Państwa Podziemnego. Wspomniana organizacja była pierwszą ogólnopolską strukturą zbrojną podziemia w czasie II wojny światowej. Dowódcą SZP został mianowany gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz – pochodzący ze Lwowa oficer, były legionista, dowódca grupy operacyjnej (15. i 27. Dywizji Pancernej) Armii „Pomorze” i uczestnik bitwy nad Bzurą. W Dowództwie Głównym znaleźli się też mjr Edmund „Komarski” Galinat i płk Stefan „Grot” Rowecki – późniejszy dowódca Armii Krajowej.
Marszałek Edward Rydz-Śmigły powoływał się na doświadczenia Polskiej Organizacji Wojskowej, która powstała z inicjatywy Józefa Piłsudskiego. Założenia, które przyświecały powstaniu SZP, definitywnie wskazywały na konieczność kontynuowania walki w celu odzyskania niepodległości przez Polskę. Od początku nie zakładano żadnych kompromisów – otwarcie mówiono o powrocie do granic sprzed wybuchu II wojny światowej, a także o odtworzeniu polskiej armii, po jej uprzedniej reorganizacji. Pod względem politycznym SZP zyskała poparcie przedwojennej opozycji antysanacyjnej. Przyjmowano, że zarówno siły zbrojne, jak i elity polityczne powinny być podporządkowane jedynemu ośrodkowi decyzyjnemu będącemu pod kontrolą wojska. Równie istotne było formalne zachowanie ciągłości instytucji państwa.
Służba Zwycięstwu Polski istniała zaledwie dwa miesiące – organizację rozwiązano na mocy rozkazu gen. Władysława Sikorskiego w listopadzie 1939 r., tworząc w jej miejsce Związek Walki Zbrojnej. Dotychczasowy dowódca SZP, gen. Tokarzewski-Karaszewicz, został komendantem ZWZ na obszarze okupowanym przez Sowietów. Mimo relatywnie krótkiego czasu istnienia SZP odegrała znaczącą rolę w formowaniu się polskiego ruchu oporu. Bez względu na krytyczną sytuację polityczną i militarną, członkowie organizacji przejęli ciężar odpowiedzialności za kontynuację walki z okupantami. Bezcenne było podtrzymywanie ducha patriotyzmu Polaków i przekonania o ich niezłomności. Warto również pamiętać, że reguły konspiracji – tworzone w bardzo szybkim tempie przez gen. Tokarzewskiego-Karaszewicza – były na tyle wartościowe, iż korzystały z nich także późniejsze struktury Polskiego Państwa Podziemnego, w tym Armia Krajowa.
***
Dzień Polskiego Państwa Podziemnego jest oficjalnym świętem od 1998 r. Na mocy uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z tego roku wyrażono szczególną wdzięczność dla wszystkich Polaków, którzy nie szczędząc zdrowia i ryzykując własne życie, walczyli w celu odzyskania niepodległości ojczyzny.
