#WojennyDzień - Samozatopienie niemieckiego okrętu Schleswig-Holstein w basenie portu w Gdyni

21 marca 1945 r. niemieccy saperzy marynarki zdetonowali ładunki wybuchowe, niszcząc ostatecznie kadłub pancernika Schleswig-Holstein, przez co okręt osiadł w całości na dnie jednego z basenów portowych w Gdyni. W ten sposób, symbolicznie, zatoczyła koło historia II wojny światowej w Europie. Okręt, który rozpoczął działania wojenne we wrześniu 1939 r., właśnie przechodził w niebyt. Lecz jego historia nie miała się jeszcze ostatecznie zakończyć.

Schleswig-Holstein został zwodowany w grudniu 1906 r., a po pracach wyposażających wszedł do służby w Marynarce Cesarskiej latem 1908 r. Brał udział w I wojnie światowej, a po jej zakończeniu został jednym z nielicznych przestarzałych okrętów, które pozwolono Niemcom pozostawić. W drugiej połowie lat dwudziestych przeszedł modernizację i do września 1935 r. brał udział w rejsach i ćwiczeniach floty jako flagowy okręt niemieckiej marynarki. W 1936 r. został dostosowany do nowej roli – okrętu szkolnego kadetów floty. Brał wówczas udział w szeregu długich rejsów oceanicznych, a na jego pokładzie szkolono kolejne roczniki przyszłych marynarzy. Latem 1939 r. jego dowódcy powierzono specjalne zadanie, a sam okręt miał odegrać znaczącą, zwłaszcza z propagandowego punktu widzenia, rolę w rozpoczynającej się wojnie z Polską.

Po zwycięskiej dla Niemiec kampanii polskiej Schleswig-Holstein musiał przejść niewielki remont z powodu drobnych uszkodzeń. Zimą z 1939 na 1940 r. został kilkukrotnie przebazowany do portów na Bałtyku. Brał udział w zajęciu Danii w kwietniu 1940 r. Od 1941 r. służył jako okręt-baza i tzw. hulk mieszkalny dla załóg szkolonych flotylli w Gdyni.

Wraz z obraniem przez Brytyjczyków za priorytetowe cele floty i infrastruktury portowej III Rzeszy, a także z powodu postępów na frontach Europy zachodniej oraz dzięki informacjom wywiadowczym przekazanym przez gdyńskich harcerzy, w nocy z 18 na 19 grudnia 1944 r. brytyjskie lotnictwo zbombardowało port w Gdyni, ciężko uszkadzając m.in. okręt Schleswig-Holstein. Były pancernik osiadł na dnie basenu. Na jego pokładzie jednak wciąż znajdowało się liczne uzbrojenie przeciwlotnicze. Samozatopienie okrętu 21 marca 1945 r. miało nie dopuścić do ponownego wykorzystania tej jednostki przez wroga. Jednak w 1946 r. Rosjanie podnieśli i przeholowali okręt do Talina, gdzie został nawet włączony w skład marynarki ZSRS.

Dopiero kalkulacje i nieopłacalność remontu ostatecznie przekreśliły te plany, a wrak okrętu osadzono na mieliźnie i przemianowano na okręt cel. Z czasem pogrążył się w wodach Zatoki Fińskiej. Obecnie resztki wraku są celem dla ekip nurków chcących zobaczyć, co ostało się z jednego z najsłynniejszych okrętów II wojny światowej.