#WojennyDzień - Rozwiązanie Armii Krajowej

#WojennyDzień - Rozwiązanie Armii Krajowej

19 stycznia 1945 r. gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz rozwiązania Armii Krajowej. Główną przyczyną decyzji ostatniego komendanta AK była troska o los żołnierzy w obliczu nadciągającej ofensywy Armii Czerwonej i spodziewanych represji ze strony Sowietów.

 

Dwa dni po wejściu Armii Czerwonej i 1. Armii Wojska Polskiego do zrujnowanej Warszawy zorganizowano defiladę polskich i sowieckich oddziałów. Tego samego dnia w Częstochowie dowódca AK wydał rozkaz o jej rozwiązaniu. Decyzję tę poprzedził niezwykle dramatyczny okres. Akcja „Burza” przeprowadzona na terenie wschodniej i centralnej Polski, a przede wszystkim tragedia Powstania Warszawskiego, doprowadziły do częściowego zerwania konspiracyjnych sieci łączności, a znaczna część kadry oficerskiej zginęła lub trafiła do sowieckich łagrów albo niemieckiej niewoli. Ponadto upadek powstania w Warszawie wywołał w polskim społeczeństwie potężny wstrząs psychiczny. Biorąc pod uwagę tę sytuację oraz uznając, że działania wobec sowieckiego okupanta i stworzonych przez niego władz komunistycznych wymagały innej strategii działania, polskie władze na uchodźstwie uznały za konieczne zreorganizowanie struktur konspiracyjnych. Rozkaz z 19 stycznia 1945 r. miał uniemożliwić ZSRS oskarżanie AK o wrogie działania i ściganie za przynależność do organizacji zbrojnej uznawanej przez Sowietów za nielegalną. Po wydaniu rozkazu większość żołnierzy AK była stopniowo demobilizowana. Jednocześnie w konspiracji zaczęto tworzyć kadrowe struktury mające przeciwstawić się ZSRS i polskim komunistom. Priorytetem stało się więc ocalenie jak największej liczby żołnierzy, aby mogli wrócić do domów i odtworzyć podziemie, a w przyszłości podjąć dalszą walkę o wolną Polskę.

Fot. Ostatni rozkaz dzienny dowódcy AK opublikowany w „Biuletynie Informacyjnym” 19 stycznia 1945 r. (domena publiczna)
Fot. Ostatni rozkaz dzienny dowódcy AK opublikowany w „Biuletynie Informacyjnym” 19 stycznia 1945 r. (domena publiczna)
#WojennyDzień
Kalendarium najważniejszych dat związanych z wydarzeniami z okresu II wojny światowej.