#WojennyDzień - pierwszy zrzut cichociemnych na teren okupowanej Polski

W nocy z 15 na 16 lutego 1941 r. doszło do pierwszego zrzutu cichociemnych nad okupowaną przez Niemców Polską. W ten sposób zapoczątkowano trwające aż do końca 1944 r. ściśle tajne akcje pomocy kadrowej i materiałowej emigracyjnego Rządu Polskiego dla Polskiego Państwa Podziemnego.

Wspomnianej nocy, po wielu tygodniach przygotowań, na rozkaz gen. Władysława Sikorskiego odbył się pierwszy lot, noszący kryptonim „Adolphus”. Jego celem było zainicjowanie stałych zrzutów ludzi i sprzętu do okupowanego kraju. O godzinie 18:00 (czasu polskiego) wystartował z Anglii dwusilnikowy samolot „Whitley”, którego załoga otrzymała zadanie dokonania zrzutu dwóch cichociemnych: mjr. Stanisława Krzymowskiego ps. „Kostka” oraz rtm. Józefa Zabielskiego ps. „Żbik” oraz kuriera rządu Czesława Raczkowskiego ps. „Orkan”. Do zrzutu miało dojść w okolicach Włoszczowej, ale ostatecznie dokonano go pod Cieszynem (ok. 140 km przed planowanym miejscem). Od momentu wylądowania w okupowanej Polsce cichociemni podlegali dowództwu Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej, i brali czynny udział w najważniejszych operacjach, będąc bardzo poważnym wzmocnieniem struktur wojskowych.

Kandydaci na cichociemnych przechodzili wieloetapowy proces selekcji i weryfikacji spośród najlepszych oficerów i podoficerów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Zakwalifikowani żołnierze odbywali szkolenia dostosowane do potrzeb działań ZWZ-AK. Wszyscy przechodzili kursy: sprawnościowy, badania psychotechniczne, spadochronowy, walki konspiracyjnej oraz odprawowy (dostosowujące do realiów panujących w okupowanym kraju). Szkolenie odbywało się w wielu ośrodkach rozlokowanych na Wyspach Brytyjskich. Sama nazwa cichociemni, nawiązywała do sposobu jak najbardziej dyskretnego przedostania się do zajętej przez Niemców Polski: „cicho” i „po ciemku”.

Spośród ponad 2 tys. kandydatów proces selekcji i intensywnego przeszkolenia przeszło prawie 600. Spośród nich pond 300 zostało ostatecznie przerzuconych do okupowanego kraju.

Bardzo wielu cichociemnych zostało odznaczonych Orderem Virtuti Militari czy Krzyżem Walecznych.

Fot. 1: Sekcja brytyjskiego zasobnika zrzutowego, przeznaczonego do zrzutów materiałów i uzbrojenia, wykorzystywanego do zaopatrywania Polskiego Państwa Podziemnego, Wystawa „Walka i Cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej”; Źródło: MIIWŚ w Gdańsku

Fot. 2: Upamiętnienie cichociemnych na wystawie głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Źródło: MIIWŚ w Gdańsku