#WojenniDowódcy - Marszałek Jean de Lattre de Tassigny

Jean de Lattre de Tassigny był dowódcą wojskowym i weteranem I wojny światowej. Był także najmłodszym generałem francuskim w trakcie kampanii 1940 r. Został aresztowany przez kolaboracyjny rząd Vichy w listopadzie 1942 r. za wydanie swoim żołnierzom rozkazu stawienia oporu Niemcom wkraczającym do nieokupowanej części Francji. Uciekł z więzienia, by rozpocząć walkę po stronie Wolnych Francuzów. Za sprawą jego poczynań Francja wzięła pełny udział przy podpisywaniu kapitulacji ze strony Niemiec w 1945 r.

Urodził się 2 lutego 1889 r. w Mouilleron-en-Pareds w Wandei na zachodzie Francji. Od najmłodszych lat kształcił się w dziedzinie wojskowości m.in. w Szkole Wojskowej w Saint-Cyr. Gdy w 1914 r. wybuchła I wojna światowa, de Tassigny w randze porucznika wyruszył na front. Został kilkukrotnie ranny m.in. podczas misji zwiadowczych. Wziął udział w bitwie pod Verdun. Tam również został ranny, wykazując się jednocześnie męstwem w boju. Koniec wojny zastał już w stopniu kapitana.

W 1926 r. de Tassigny walczył w Maroku, tłumiąc powstanie Republiki Rifu. Wówczas też awansował do stopnia majora. Dostrzegano jego ponadprzeciętne zdolności, skutkiem czego został skierowany do dalszej edukacji w dziedzinie wojskowości. W 1931 r. przydzielono go do biura sztabu francuskiej armii. W randze podpułkownika znalazł się w sztabie gen. Maxime’a Weyganda. W 1935 r. otrzymał awans do stopnia pułkownika. Został też dowódcą 151. Pułku Piechoty. Przed wybuchem II wojny światowej podjął się studiów wojskowych oraz został szefem sztabu w kwaterze wojskowej gubernatora Strasburga.

W marcu 1939 r. awansowano go do stopnia generała brygady. Został też szefem sztabu w kwaterze głównej francuskiej 5. Armii. Następnie otrzymał dowodzenie 14. Dywizją Piechoty. Zaciekle bronił swojego kraju przed atakującymi Niemcami w maju i czerwcu 1940 r. Jego jednostka nigdy nie została rozbita. Po podpisaniu zawieszenia broni i ustanowieniu strefy nieokupowanej na południu Francji de Tassigny znalazł się w gronie dowódców współtworzących Armię Rozejmową, którą pozwolono zachować francuskiemu rządowi w Vichy, zdecydowanemu na współpracę z Niemcami.

Był to trudny moment II wojny światowej. Militarna dominacja nazistowskich Niemiec na kontynencie nie ulegała wątpliwości. De Tassigny wierzył, że reżim zaprowadzony przez kolaboracyjnego marsz. Philippe Pétaina pozwoli Francuzom doczekać wyzwolenia ojczyzny. Zajął się szkoleniem żołnierzy. Został też awansowany do stopnia generała dywizji i skierowany do Tunezji, gdzie został dowódcą tamtejszych wojsk. W 1942 r. otrzymał kolejny przydział. Został dowódcą 16. Dywizji stacjonującej na terenie kontynentalnej Francji. W chwili wkroczenia Niemców na teren nieokupowany w listopadzie 1942 r., rozkazał swoim żołnierzom stawić opór wkraczającym oddziałom, za co został aresztowany, zdegradowany i skazany na wieloletnie więzienie.

W 1943 r. de Tassigny szczęśliwie uciekł. Przedostał się do Londynu, gdzie wstąpił w szeregi Wolnych Francuzów. W listopadzie 1943 r. gen. Charles de Gaulle zrehabilitował go i awansował do stopnia generała armii. Dowodząc 1. Armią Francuską, wziął udział w operacji „Dragoon” polegającej na lądowaniu aliantów na południu Francji. Wraz ze swoimi żołnierzami wyzwolił sporą część kraju. Jego oddziału toczyły walki m.in. w Alzacji, a w marcu 1945 r. już na terenie Niemiec.

Generał Jean de Lattre de Tassigny do historii przeszedł jako wielki orędownik dopuszczenia Francji do pełnego uczestnictwa przy podpisywaniu kapitulacji ze strony Niemiec. Alianci początkowo nie przewidzieli dla niej miejsca na dokumencie kończącym wojnę w Europie. Wobec zdecydowanego sprzeciwu generała (zagroził nawet samobójstwem w przypadku odmowy spełnienia jego oczekiwań) ostatecznie dopuszczono Francję jako stronę przyjmującą kapitulację. Był to wielki sukces, włączający ten kraj do grona zwycięskich mocarstw. Francja otrzymała również własną strefę okupacyjną na terenie pokonanych Niemiec.

Po zakończeniu II wojny światowej de Tassigny był do 1947 r. głównodowodzącym francuskich wojsk stacjonujących w Niemczech. Równolegle sprawował wysokie funkcje w sztabie głównym francuskiej armii. Trudny okres, gdy pełnił służbę w armii tzw. Francji Vichy, nie przekreślił zatem jego dalszej kariery wojskowej. W latach 1950–1952 został wysokim komisarzem i naczelnym dowódcą wojsk w Indochinach, gdzie toczyła się wojna o niepodległość Wietnamu. Przestrzegał przed ruchami komunistycznymi w tym rejonie świata, apelując do Stanów Zjednoczonych o pomoc w walce z partyzantami.

Generał Jean de Lattre de Tassigny zmarł na raka w Paryżu 11 stycznia 1952 r. Trzy dni później podczas ceremonii pogrzebowej został pośmiertnie mianowany marszałkiem Francji. Jego pochówek stał się olbrzymią manifestacją w całej Francji. Przyrównywano go do pogrzebu marsz. Ferdinanda Focha w 1929 r. Spoczął obok swojego syna, który poległ w trakcie walk w Indochinach kilka miesięcy wcześniej.