„Wejście w Historię” - prezentacja maszyn szyfrujących ze zbiorów MHP

Na poziomie -1 Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zaprezentowano maszyny szyfrujące "Enigma" ze zbiorów Muzeum Historii Polski. Wydarzenie odbyło się w ramach kolejnej edycji akcji "Wejście w historię" oraz przypadającego na 25 stycznia Dnia Kryptologii.

Do zebranych jako pierwszy zwrócił się gospodarz obiektu, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – dr hab. Grzegorz Berendt:

Dziękuję naszym kolegom i koleżankom z Muzeum Historii Polski za udostępnienie niezwykle cennych obiektów. Odwołanie się do prezentowanych eksponatów w Dniu Kryptologii wynika z głębokiego przeświadczenia, że mamy się czym chwalić w odniesieniu do przeszłości, jak i teraźniejszosci. Powinnniśmy chwalić się ludźmi zdolnymi, aktywnymi, osiągającymi sukcesy w wielu dziedzinach (...) Na ogół historia militarna jest wiązana z aktywnościami na polach bitew ale w przeszłości, szczególnie w XX i XXI wieku wojny są określane mianem wojen przemysłowych. Bez postępu technicznego nie byłoby kolejnych rozwiązań (...) Dzięki wyjściu naprzeciw naszemu zaproszeniu przez MHP, mamy taką okoliczność, że obiekt o którym słyszała chyba każda osoba w naszym kraju (...), możemy obejrzeć w murach MIIWŚ. Jest to w pewnym sensie nasze muzealne święto i efekt bardzo dobrej współpracy.

Następnie głos zabrał dyrektor Muzeum Historii Polski w Warszawie – Robert Kostro:

Zazwyczaj jak myślimy o kopii jakiegoś urządzenia to myślimy o czymś mniej wartościowym od oryginału. W tym wypadku jest dokładnie odwrotnie (…) oryginalna Enigma jest popularna, tysiące egzemplarzy wyprodukowano w Niemczech (…) były masowo używane przez niemiecką armię (…) Czymś absolutnie niezwykłym i unikatowym jest kopia takiej maszyny, tworzona w sposób bardzo specyficzny (…) została wyprodukowana przez wytwórnie AVA w Warszawie bez znajomości oryginału (….) Udało im się odtworzyć niemal dokładnie takie samo urządzenie (…) Maszyna którą tutaj mamy pochodzi z ośrodka Kadyks we Francji (…) nie zachował się żaden egzemplarz z tych wyprodukowanych w Polsce, więc to jest absolutny unikat (…) to właśnie ta maszyna dokumentuje osiągnięcia polskich kryptologów i polskiego wywiadu, jeżeli chodzi o złamanie niemieckich kodów.

Jako ostatni do obecnych zwrócił się kierownik działu zbiorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – Wojciech Łukaszun: 

Chcieliśmy pokazać przeciwników na technologicznej wojnie, która już wówczas miała miejsce. Dla nas współcześnie jest taką charakterystyczną cechą pola walki (…) początki takiej walki technologii i naukowców znacząco już istniały zarówno przed II wojną światową jak i wówczas (…) To wyjątkowa okoliczność, że takie dwie Enigmy możemy pokazać. Oprócz tej polsko–francuskiej niezwykle cennej kopii, jest możliwość pokazania Państwu także tej Enigmy niemieckiej przedseryjnej z początków używania tego sprzętu przez Niemców. My też w zbiorach MIIWŚ mamy maszynę szyfrującą Enigma, jest pokazywana na naszej wystawie stałej na poziomie -3 (…) powstała w czasie wojny i została przez Niemców usprawniona i jest inna. Tutaj mamy okazję zobaczyć tę wersję, z którą polscy kryptolodzy walczyli.

Na spotkaniu w ramach cyklu "Wejście w historię" po raz pierwszy w północnej części Polski zaprezentowano:

- Kopię maszyny szyfrującej "Enigma" zbudowaną na podstawie dokumentacji przygotowanej przez polskich inżynierów: Antoniego Pallutha i  Edwarda Fokczyńskiego, z części wykonanych we francuskiej fabryce i zmontowaną we wspólnej francusko-polskiej konspiracyjnej placówce wywiadu już po kapitulacji armii francuskiej. Francja, 1940 r.

- Niemiecką maszynę szyfrującą "Enigma" przeznaczoną do utajniania korespondencji przesyłanej przez jednostki niemieckich sił zbrojnych. Egzemplarz przedseryjny, jeden z pierwszych jaki trafił na wyposażenie armii niemieckiej. Niemcy, lata 30-tych XX stulecia.
 

Obiekty dostępne będą dla zwiedzających Muzeum przy wejściu na poziomie -1 do 22 marca 2023 roku.