Polskie Państwo Podziemne | #M2WSwirtualnie

Polskie Państwo Podziemne – czym było i jak działało? Dziś w ramach naszego cyklu #WirtualnePorankizHistorią opowiemy Wam o jednym z wybranych aspektów jego działalności - tajnym nauczaniu. Poniżej znajdziecie tekst dotyczący dzisiejszego tematu oraz krzyżówkę. Zachęcamy do zapoznania się z materiałem oraz spędzania czasu z #M2WSwirtualnie!

Polskie Państwo Podziemne (PPP) było fenomenem na tle okupowanej Europy. Najogólniej rzecz ujmując była to legalna kontynuacja państwa polskiego działająca na terenie kraju, który znalazł się pod okupacją niemiecką i sowiecką. Struktury PPP były zorganizowane w konspiracji (czyli w tajemnicy przed okupantami). Władze PPP, które działały w kraju były reprezentantem polskiego rządu na uchodźstwie, najpierw w Paryżu, a potem w Londynie. Tam swoje urzędy sprawowali prezydent, rząd, Rada Nadrowa i Naczelny Wódz Sił Zbrojnych. A w kraju, czyli w konspiracji, zostały powołane struktury podziemnego państwa. Utworzono Radę Jedności Narodowej (był to wynik porozumienia stronnictw politycznych). Innym ważnym urzędem w strukturze PPP był Delegat Rządu na Kraj w randze wicepremiera, któremu podlegał m.in. departament Oświaty i Kultury. Na terenie okupowanego kraju władza wojskowa spoczywała w rękach dowódcy Armii Krajowej – czyli Komendanta Sił Zbrojnych w Kraju. Polskie Państwo Podziemne było wielkim ruchem społecznym, gdzie wola walki o wolność Polski nie była nikomu obojętna. Ale przede wszystkim była to forma oporu wobec polityki okupantów.

Jednym ze sposobów działania PPP było „tajne nauczanie”. W czasie okupacji Niemcy zamknęli polskie szkoły wyższe i średnie. Pozostały jednak szkoły zawodowe i szkoły podstawowe. W szkołach pod okupacją zakazano nauki historii Polski, nie było również możliwości nauki języka polskiego, czy geografii, a w strefie okupacji sowieckiej zakazano nauki religii. Jednak wielu przedwojennych nauczycieli potajemnie uczyło zabronionych przedmiotów. Powołano Tajną Organizację Nauczycielską, która razem z Delegatem Rządu na Kraj sprawowała nadzór nad podziemnym nauczaniem. Tajne komplety, czyli lekcje, odbywały się zazwyczaj w prywatnych mieszkaniach. Wielu młodych ludzi, mimo licznych obowiązków dnia codziennego, podejmowało trud zdobycia i uzupełnienia wiedzy. Uczono się z podręczników przedwojennych; „klasa” liczyła maksymalnie do sześciu uczniów. Nie noszono plecaków, aby nie wzbudzać podejrzeń. Wskazana była duża ostrożność i odpowiedzialność uczestników owych tajnych kompletów. Po wojnie rozpoczęły działalność Państwowe Komisje Weryfikacyjne dla Legalizacji Wyników Tajnego Nauczania. Ich uczestnikom wydawano specjalne zaświadczenia gdzie, znalazły się informacje o wynikach nauki z konkretnych przedmiotów (np.: język polski, historia , geografia, czy biologia). Edukacja pod okupacją odbywała się na wszystkich szczeblach, od szkoły podstawowej począwszy, przez gimnazjum, liceum, na uniwersytetach skończywszy, i to mimo bardzo trudnych warunków okupacji.

KRZYŻÓWKA DO POBRANIA > > > TU
KLUCZ DO KRZYŻÓWKI > > > TU

Na zdjęciach: Szkolne podręczniki używane w okresie międzywojennym. Podczas tajnego nauczania wykorzystywano materiały i książki wydane przed wrześniem 1939 r. Zbiory Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.