Wykład Joanny Wawrzyniak „Spory o pamięć i wyobraźnię historyczną: otwarte pytania i przyszłe kierunki badań”
W najbliższą sobotę 29 listopada o godz. 16:15 zapraszamy do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku na wykład prof. dr hab. Joanny Wawrzyniak „Spory o pamięć i wyobraźnię historyczną: otwarte pytania i przyszłe kierunki badań”. Prelekcja odbędzie się w ramach Szkoły Jesiennej MIIWŚ i ISP PAN i jest otwarta dla wszystkich zainteresowanych.
Badania nad pamięcią zbiorową konfrontują nas z pytaniem, jak różne jej formy polityczne i kulturowe – globalne, regionalne, narodowe i lokalne – wchodzą ze sobą w napięcia i konflikty. Z jednej strony kategorie te pozwalają uchwycić wielopoziomowość funkcjonowania „przeszłości w teraźniejszości”, z drugiej jednak prowokują do namysłu nad tym, czy w przyszłości takie spojrzenie zachowa swoją przydatność. W trakcie wykładu podjęta zostanie próba spojrzenia na studia nad pamięcią jako na pole ciągłej transformacji, w którym obok ugruntowanych podejść pojawiają się nowe wyzwania i tendencje, takie jak populizm, dekolonizacja, inkluzywność czy różne formy partycypacji. Szczególna uwaga poświęcona zostanie rozwijanym badaniom nad spowalnianiem studiów nad pamięcią (Slow Memory), które proponują odejście od logiki badań nad przyspieszeniami i nagłymi zwrotami w polityce historycznej ku refleksji nad długotrwałymi procesami pamięciowymi i ich rolą w przemianach społecznych.
Wykład zamykający Szkołę Jesienną będzie więc nie tylko podsumowaniem wątków programu, lecz także zaproszeniem do dalszej refleksji nad tym, jak pamięć kształtuje nasze rozumienie historii i teraźniejszości oraz jakie otwiera perspektywy badawcze na przyszłość.
Joanna Wawrzyniak - socjolożka i historyczka; profesor Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie prowadzi Centrum Badań nad Pamięcią Społeczną przy Wydziale Socjologii UW. Autorka książek i artykułów o historii społecznej i pamięci zbiorowej polskiego społeczeństwa w perspektywie porównawczej. Specjalizuje się w historii mówionej i badaniami nad muzeami. Zajmuje się obecnie pamięcią o neoliberalnej transformacji po 1989 r., a także przemianami pamięci kulturowej w kontekście europejskim i globalnym. Wydała, m.in. książki: Remembering the Neoliberal Turn Economic Change and Collective Memory in Eastern Europe after 1989 (z Veroniką Pehe, 2024); Cięcia. Historia mówiona polskiej transformacji (z Aleksandrą Leyk, 2020); Memory and Change in Europe: Eastern Perspectives (z Małgorzatą Pakier; 2016); Veterans, Victims and Memory: The Politics of the Second World War in Communist Poland (2015). Wkrótce ukażą się książki pod jej współredakcją: Slowing Down Memory Studies –Theory and Practice for Transformative Change (z Jenny Wüstenberg) oraz Decolonial Museology Re-centered (z Eryką Lehrer i Łukaszem Bukowieckim). Przewodnicząca Memory Studies Association (2024–2025); wiceprzewodnicząca Akcji COST Slow Memory (2020–2025); kierowniczka projektów w programach NPRH, NCN, Horyzont.
