Piszcie więc do mnie choćby codziennie… Listy polskich oficerów wysłane z niemieckich obozów jenieckich w czasie II wojny światowej, wstęp i oprac. Piotr Tamowicz

Losy polskich oficerów osadzonych w oflagach to temat, który nadal wymaga zgłębienia. Dzięki listownej korespondencji, którą prowadzili osadzeni, możemy poznać bliżej dzieje konkretnych osób, znanych z imienia i nazwiska. Listy więźniów z niemieckich obozów jenieckich to nie tylko skarbnica faktów historycznych – to również repozytorium autentycznych emocji, dzięki którym łatwiej można zrozumieć położenie polskich jeńców wojennych i ich bliskich.

Autor opracowania Piszcie więc do mnie choćby codziennie…, dr Piotr Tamowicz, badając listy polskich więźniów osadzonych w obozach na terenie III Rzeszy, przywraca im tożsamość. Co więcej – korespondencja staje się punktem wyjścia do opowieści o całym systemie tych obozów jenieckich.

W zamieszczonych listach można również znaleźć prawdziwe, choć niekiedy sprzeczne uczucia, jak radość i smutek czy nadzieja i zwątpienie. Korespondencja wysyłana z niemieckich oflagów tworzy specyficzny obraz życia za drutami, w którym zdobywanie racji żywnościowych bywa równie istotne, jak edukacja czy aktywność umysłowa i fizyczna. Proza obozowego życia przeplata się z marzeniami o wolności.

Biografie tysięcy żołnierzy Wojska Polskiego, którzy trafili do niemieckiej niewoli, nigdy nie zostały szczegółowo opisane. Oficerowie spędzający wojnę za drutami oflagów nieczęsto byli stawiani za wzór, ustępując miejsca wojennym bohaterom walczącym z bronią w ręku. Niesłuszne jest jednak twierdzenie, że życie w oflagach było wygodne i bezpieczne, na co wskazują liczne relacje, w tym przytoczona korespondencja. Losy polskich jeńców wojennych mogłyby być inspiracją, nie tylko dla badaczy dziejów. Jak wspomina autor we wstępie:

„Zamieszczając informacje o szlaku bojowym niektórych oficerów, chciałem oddać im hołd, gdyż historia nieco niesprawiedliwie więcej uwagi poświęca generałom niż porucznikom”.

Książka może być interesująca również dla osób, które poszukują informacji o wojennych losach swoich bliskich. Dużą wartość mają obszerne biogramy poszczególnych żołnierzy, które zostały stworzone na podstawie dostępnych źródeł archiwalnych.

Zasadniczą część książki tworzy wybór niemal 40 niepublikowanych wcześniej listów, które zostały starannie opracowane i opatrzone przypisami. Z autorskiego wstępu można poznać kontekst historyczny funkcjonowania oflagów. Interesującym dodatkiem jest zestawienie informacji o obozach, w których przebywali autorzy korespondencji. Warto również zwrócić uwagę na archiwalne fotografie, wśród których są fotokopie oryginalnych listów czy zdjęcia wykonane w obozach.

Piszcie więc do mnie choćby codziennie… Listy polskich oficerów wysłane z niemieckich obozów jenieckich w czasie II wojny światowej, wstęp i oprac. Piotr Tamowicz, Gdańsk 2025, ISBN 978-83-65957-66-5, ss. 176.