Notacje w Wellington

To osobiste opowieści o wyjątkowej wartości sentymentalnej i historycznej. Kolejne notacje filmowe ze świadkami historii zrealizowali Anna Kuśmierczyk i Waldemar Kowalski z Działu Dokumentacji Filmowej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podczas pobytu w Nowej Zelandii. Swoje tragiczne losy wspominali Polacy, którzy będąc dziećmi, stali się ofiarami sowieckich deportacji, a bezpieczeństwo i schronienie znaleźli dopiero w nowozelandzkim Pahiatua.

Rozmówcami pracowników Działu Dokumentacji Filmowej w Wellington było 6 świadków historii, znanych jako „dzieci z Pahiatua”: Krystyna Tomaszyk, Stanisław Manterys, Zdzisław Lepionka, Józef Zawada oraz państwo Zofia i Stanisław Januszkiewicz. Mimo wspólnego losu bohaterów, każda z relacji jest niepowtarzalnym, bo osobistym zapisem doświadczeń. Pięć spośród zrealizowanych notacji zarejestrowano w gościnnych progach Ambasady RP w Wellington, a jedną w miejscu zamieszkania bohaterki relacji.

Wszyscy nasi rozmówcy są ofiarami sowieckich deportacji Polaków, przeprowadzonych w latach 1940-1941. Tylko jedna z nich zachowała swoich rodziców, pozostałe osoby to sieroty lub półsieroty. Wszystkim udało się opuścić „nieludzką ziemię” wraz z armią generała Władysława Andersa. W grupie 733 dzieci trafili do polskiego obozu Pahiatua w Nowej Zelandii. „Pahiatua” w maoryskim języku oznacza „miejsce odpoczynku Boga”. Jest w tym coś symbolicznego, bo nasi rozmówcy po trudach losu jakiego doświadczyli, znaleźli tu spokój i odpoczynek.

Przypomnijmy, że podczas pobytu w Nowej Zelandii nasza ekipa filmowa przeprowadziła wcześniej wywiady z Janem (Johnem) Roy Wojciechowskim oraz Malwiną Zofią „Wisią” Schwieters, którzy po sowieckich deportacjach również znaleźli schronienie w Pahiatua. Rozmowy zarejestrowano w Auckland.

Wszystkie notacje filmowe ze świadkami historii będą sukcesywnie publikowane na Portalu Historii Mówionej. Zapraszamy do zapoznania się z już zamieszczonymi nagraniami – łącznie to 32 godziny wywiadów!