Niezwykła tablica informacyjna odnaleziona na Westerplatte.
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku we współpracy z saperami Wojska Polskiego od 2020 r. sukcesywnie oczyszcza obszar Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych. Prowadzonym pracom towarzyszy nadzór archeologiczny. Oprócz amunicji na terenie obiektu znajdują się również przedmioty o wartości zabytkowej i historycznej. Do tej pory odnaleziono ponad 4 tys. artefaktów. Są one cennym świadectwem zmian zachodzących na Westerplatte i źródłem wiedzy o przeszłości składnicy. Jednym z tych przedmiotów jest zniszczona tablica informacyjna.
Galeria
Tablica powstała w okresie, gdy historyczny krajobraz Westerplatte był już bezpowrotnie przekształcony. Ówczesne władze niestety pozwoliły na degradację budynków i otoczenia będących świadkami siedmiodniowej obrony WST. Miejsce utraciło charakter pola walki, gdy w latach 1964–1966 postawiono tam pomnik Obrońców Wybrzeża. Dominanta krajobrazowa, która miała uczcić polskich żołnierzy, niestety oddaje również hołd sowieckim „wyzwolicielom”, winnym w równym stopniu co Niemcy wybuchowi II wojny światowej i wszystkim jej konsekwencjom. W tamtym okresie jedyną przestrzenią wprost poświęconą westerplatczykom był symboliczny cmentarz. W 1967 r. tylko dzięki zaangażowaniu społeczników udało się uratować przed zniszczeniem wartownię nr 1. Budynek przesunięto i utworzono w nim niewielką wystawę. Ówczesne władze, które degradowały historyczną przestrzeń i zniekształcały historię, zdawały sobie jednak sprawę ze znaczenia Westerplatte jako miejsca rozpoczęcia II wojny światowej, miejsca śmierci i spoczynku polskich żołnierzy. Znaleziona tablica świadczy o ich świadomości, że obszar ten powinien być objęty szczególną czcią, przynajmniej w sferze semantycznej.
Tablica została wykonana z emaliowanej blachy o wymiarach 70 cm × 100 cm. Na białym tle znajduje się czarny napis informujący odwiedzających, że znajdują się miejscu pamięci narodowej, oraz o obowiązujących w takiej strefie zasadach zachowania. Tablica powstała najwcześniej w 1972 r. – to najprawdopodobniej wtedy doszło do połączenia Miejskiego Przedsiębiorstwa Robót Ogrodowych oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i utworzenia będącego fundatorem tej tablicy Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowy i Konserwacji Terenów Zielonych. Na lata siedemdziesiąte XX w. wskazuje również krój czcionki oraz użycie sformułowania „radioodbiornik tranzystorowy”, jak wówczas powszechnie nazywano radio. Tablicę znaleziono pomiędzy przystankiem autobusowym a wartownią nr 1, w pobliżu miejsca, gdzie pierwotnie ją umieszczono. Była usytuowana tak, by każdy przybywający na Westerplatte miał świadomość, że wkracza w strefę sacrum, uświęconą polską krwią.
Tablica, która przez całe lata siedemdziesiąte i być może osiemdziesiąte przypominała o konieczności uszanowania historii tego miejsca, z czasem uległa zniszczeniu – podobnie jak zatarła się świadomość charakteru Westerplatte jako miejsca pamięci narodowej. Odnalezienie tablicy przez archeologów z MIIWŚ można zatem oceniać w kategoriach symbolicznych, jako przywracanie szacunku dla tej przestrzeni.
