Nagroda im. ppłk. Jana Kowalewskiego

Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr Karol Nawrocki oraz Rektor Politechniki Gdańskiej prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik podpisali 1 kwietnia 2019, porozumienie o współpracy w sprawie organizacji I edycji Nagrody im. ppłk. Jana Kowalewskiego. Od dzisiaj przesyłać można zgłoszenia kandydatów, które przyjmowane będą do 1 czerwca 2019.

Tegoroczna inauguracja przyznawania Nagrody, łączy się z ogólnopolskimi obchodami 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. 

Nagroda ma charakter cykliczny, międzynarodowy i interdyscyplinarny. Oprócz dyplomu i specjalnie zaprojektowanej statuetki, Nagroda im. ppłk. Jana Kowalewskiego ma również wymiar finansowy. Jest przyznawana w drodze konkursu czterem osobom, reprezentującym różne dziedziny wiedzy i zawody, które wykorzystując potęgę własnego umysłu oraz zdobytą wiedzę i umiejętności, działają dla dobra ogółu w myśl hasła „Rozum przed siłą”. 

Swoich kandydatów do Nagrody zgłaszać mogą: uczelnie wyższe, instytuty naukowe, instytucje kultury oraz członkowie Kapituły Konkursowej.

Międzynarodowa refleksja nad potęgą ludzkiego umysłu w kontekście wydarzeń pierwszej połowy XX wieku, w tym II wojny światowej, jest wciąż bardzo potrzebna. Z jednej bowiem strony był to wiek, w którym część naukowców państw totalitarnych stworzyła z nauki skuteczne narzędzie zdobywania świata, siania grozy czy masowej eksterminacji. Z drugiej strony wielu naukowców, wśród nich ppłk Jan Kowalewski, siłę swojego umysłu poświęciło walce ze złem. Dzięki tej nagrodzie chcemy więc docenić szczególne osoby z Polski i ze świata, zaangażowane w budowanie lepszej przyszłości, z refleksją o przeszłości. – podkreśla dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Do 1 czerwca 2019 r. przyjmujemy zgłoszenia kandydatów do Nagrody. Szukamy przede wszystkim osób nieszablonowych, z ponadprzeciętnymi zdolnościami, wykorzystujących je w służbie innym. Zależy nam na docenieniu „codziennych bohaterów”, których działalność bywa niedostrzegana, a którzy swoją aktywnością i odkryciami, starają się uczynić świat lepszym. Laureatem może zatem zostać każda osoba działająca dla dobra ogółu, nie tylko naukowiec, wynalazca, lekarz, przyrodnik czy działacz społeczny. Uroczysta gala wręczenia Nagród odbędzie się 28 września 2019 r. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

ppłk. Jan Kowalewski

Patronem Nagrody jest wybitny, choć ciągle mało doceniany i pozostający w cieniu wielkich dowódców, polski oficer, podpułkownik Jan Kowalewski, który wykorzystując potęgę własnego umysłu, działał dla dobra ogółu, zmieniając otaczającą rzeczywistość wbrew ograniczeniom. 

Podpułkownik Jan Kowalewski był twórcą polskiej służby radiowywiadowczej. W czasie wojny z bolszewikami złamał szereg sowieckich szyfrów. Informacje przekazywane przez Kowalewskiego miały decydujący wpływ na decyzje polskiego dowództwa i pomogły odnieść liczne zwycięstwa, m.in. w bitwie warszawskiej. Został za to odznaczony krzyżem Virtuti Militari V klasy. W III powstaniu śląskim był szefem wywiadu oddziałów powstańczych. W okresie międzywojennym pełnił funkcję attaché wojskowego w Moskwie i Bukareszcie. Po klęsce w 1939 r. pomagał polskim uchodźcom w Rumunii. Stworzył w Lizbonie centrum polskiego wywiadu. Jego działania omal nie zmieniły biegu wojny. Po jej zakończeniu, nie mogąc powrócić do kraju, pozostał na emigracji.

Przyjmujemy zgłoszenia do dwóch kategorii 

Polska dla świata - dla osób z kraju, których osiągnięcia przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy badawcze, wnosząc wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszej Ojczyzny, kształtując pozytywny jej wizerunek, umacniając dumę narodową poprzez podejmowanie najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata,

oraz 

Świat dla Polski - dla osób z zagranicy, których różnego rodzaju innowacyjne działania, osiągnięcia i twórczość, przynoszą pożytek Polsce i polskiemu narodowi.

Aby dać szansę zarówno doświadczonym badaczom, pasjonatom, naukowcom czy działaczom, jak również osobom młodym, ambitnym, dotychczas szerzej nierozpoznawalnym, w każdej z kategorii przewidujemy przyznanie dwóch nagród:
do 35 roku życia i powyżej 35 roku życia.

Podpułkownik Jan Kowalewski był człowiekiem wielu talentów: matematykiem i kryptologiem, absolwentem szkoły handlowej i studiów z zakresu chemii, znawcą kilku języków. Swoją działalnością wielokrotnie udowodnił, jak ważne w służbie ojczyźnie mogą być inteligencja i szczegółowa wiedza techniczna. Współorganizując konkurs jego imienia Politechnika Gdańska będzie upowszechniać w kraju i za granicą wiedzę o wybitnych osiągnięciach w zakresie nauk technicznych – mówi prof. Jacek Namieśnik, rektor PG.

Wyboru laureatów dokona międzynarodowe grono Kapituły Konkursowej, złożone z przedstawicieli świata nauki, historyków, badaczy i publicystów, a także krewnego patrona Nagrody. W jej skład wchodzą: prof. dr hab. Inż. Jacek Namieśnik (Rektor Politechniki Gdańskiej), dr Karol Nawrocki (Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku), prof. dr hab. Tadeusz Wolsza (Przewodniczący Rady Muzeum przy MIIWŚ), prof. Jerzy Grzywacz (Prezes Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, członek Rady Muzeum), Hugo Kowalewski-Ferreira (wnuk ppłk. Jana Kowalewskiego), prof. Stanisław Radwański (Artysta rzeźbiarz, rektor Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w latach 1990-1996), prof. dr hab. Tomasz Szubrycht (Kontradmirał, Rektor – Komendant Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni), prof. Stanisław Filipek (Chemik, Japonista), Piotr Gursztyn (Redaktor, Dyrektor ds. komunikacji Telewizji Polskiej), Thierry Hubscher (Dyrektor Memorial de Verdun), prof. dr hab. Oleksandr Lysenko (Kierownik Działu Historii Drugiej Wojny Światowej w Ukraińskiej Akademii Nauk).

Prawidłowo wypełniony formularz zgłoszeniowy wraz z kompletem załączników należy dostarczyć do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (pl. Władysława Bartoszewskiego 1, 80-862 Gdańsk) z dopiskiem Nagroda Kowalewskiego lub przesłać pocztą elektroniczną na adres: NagrodaKowalewskiego@muzeum1939.pl w nieprzekraczalnym terminie do 1 czerwca 2019 r., przy czym za obowiązującą uznaje się datę wpływu zgłoszenia do Muzeum.

Zapraszamy do zgłaszania kandydatów.