Muzeum Westerplatte: podpisanie umowy na projekt wystawy
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podpisało umowę z firmą JAZ + Architekci sp. z o.o. na zaprojektowanie wystawy głównej w powstającym gmachu Muzeum Westerplatte – nowym oddziale instytucji.
Ekspozycja ma się mieścić w dwukondygnacyjnym budynku głównym Muzeum Westerplatte, położonym poniżej powierzchni gruntu, w pobliżu pomnika Obrońców Wybrzeża. Rozpoczęcie budowy zaplanowane jest na drugą połowę 2026 roku, w ramach drugiego etapu inwestycji, mającej na celu rewitalizację pomnika historii Pole Bitwy na Westerplatte, zgodnie z wieloletnim programem przyjętym przez Radę Ministrów. Inwestycja jest finansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Powierzchnia użytkowa obiektu wyniesie około 7000 metrów kwadratowych, z czego prawie 2800 metrów kwadratowych zostanie przeznaczonych pod przestrzeń wystawienniczą.
Wystawa opowiadać będzie głównie o przebiegu walk na półwyspie i losach polskich żołnierzy, którzy go bronili.
– Chcemy, aby w sposób dobitny podkreślała, że to tutaj rozpoczęła się II wojna światowa i że właśnie to miejsce stało się symbolem polskiego patriotyzmu. Nawiązując do słów Jana Pawła II, chcemy zapytać zwiedzających: co jest waszym Westerplatte? – tłumaczy prof. Rafał Wnuk, dyrektor MIIWŚ. – Zarówno Gdańsk, jak i cała Polska będą mogli być dumni z tego miejsca – podkreśla.
Tworzenie nowego Muzeum
20 maja 2025 r. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbyły się obrady w ramach przeprowadzonego „Jednoetapowego realizacyjnego Konkursu na opracowanie koncepcji projektowej Wystawy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 – Oddziału Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku na Westerplatte”. Zgłoszono 4 prace. Sąd konkursowy wyłonił zwycięzcę, firmę Trias AVI sp. z. o.o, która w ramach nagrody otrzymała prawo do wzięcia udziału w negocjacjach dotyczących podpisania umowy na prace projektowe w trybie zamówienia z wolnej ręki. Brak porozumienia sprawił, że Muzeum przystąpiło do rozmów z pracownią projektową JAZ + Architekci sp. z o.o. z Warszawy (zdobywcą drugiej nagrody) i 8 października 2025 r. podpisano umowę.
– Wybór firmy i formalne nawiązanie współpracy to kolejny krok przybliżający nas do realizacji celu, jakim jest stworzenie Muzeum Westerplatte – mówi dyrektor Muzeum II Wojny Światowej.
Wystawa będzie się składała z pięciu bloków tematycznych zatytułowanych:
• „Półwysep”
• „Bitwa”
• „Ludzie” – wojenne i powojenne losy obrońców Westerplatte
• „Wojna i Przyroda”
• „Nigdy więcej wojny”.
Westerplatte: miejsce pamięci
Oddaniu symbolicznego znaczenia Westerplatte na wystawie służyć ma zachowanie w narracji odpowiednich proporcji między multimediami a eksponatami oraz zastosowanie przyciągającego uwagę i wzbudzające emocje designu.
– Trwające cały czas prace archeologiczne ujawniają zarówno nowe tajemnice półwyspu, jak i pozwalają znaleźć bardzo wiele oryginalnych obiektów, związanych z funkcjonowaniem kurortu, z życiem w Wojskowej Składnicy Tranzytowej, z walkami w 1939 roku, z niemieckim obozem dla jeńców cywilnych, a także z różnorodnym funkcjonowaniem półwyspu jako miejsca pamięci po roku 1945 – mówi dr Jan Szkudliński, kierownik Działu Naukowego MIIWŚ, stojący na czele zespołu odpowiedzialnego za scenariusz wystawy.
W latach 1926–1939 Wojskowa Składnica Tranzytowa była polską placówką na półwyspie Westerplatte, od południowego wschodu graniczyła z Wolnym Miastem Gdańskiem. Na jej terenie funkcjonowały magazyny amunicyjne strzeżone przez oddział wartowniczy. We wrześniu 1939 roku garnizon Westerplatte przez siedem dni bronił się przed przeważającymi siłami niemieckimi.
Polscy żołnierze pełniący służbę wojskową w czasie funkcjonowania WST stali się wzorem patriotyzmu dla kolejnych pokoleń. Dziś Westerplatte przypomina nie tylko o ich bohaterstwie i poświęceniu, lecz także o odwadze i mądrości dowódców. To miejsce pamięta również tragedię cywilów, przetrzymywanych w istniejącym tu w latach 1939–1941 niemieckim obozie – ich historia również zostanie opowiedziana na wystawie.
