Irena Sendlerowa | #M2WSwirtualnie
Kim była Irena Sendlerowa? Dziś w ramach naszego cyklu #WirtualnePorankizHistorią przybliżymy Wam historię polskiej bohaterki, która dzięki swojej heroicznej postawie uratowała życie wielu żydowskim dzieciom żyjącym w warszawskim getcie. Poniżej znajdziecie fragment komiksu „Irena Sendlerowa i łyżeczka życia” autorstwa Oliwii Gałki-Olejko i Janusza Wyrzykowskiego oraz bibliografię poświęconą tematyce pomocy niesionej Żydom przez Polaków przygotowaną przez pracowników naszej Biblioteki. Zachęcamy do zapoznania się z materiałami oraz spędzania czasu z #M2WSwirtualnie!
Komiks Irena Sendlerowa i łyżeczka życia jest jednym z serii komiksów wydanych przez Muzeum II Wojny Światowej. Chcieliśmy przybliżyć historię Polski z okresu wojny, opowiadaną przez losy ludzi, a także przedmioty, które znajdują się na wystawie głównej w naszym muzeum.
Dowiedz się więcej o Irenie Sendlerowej >>> TUTAJ
Więcej o komiksie >>> TUTAJ
Pomocnik historyczny >>> TUTAJ
Wykaz publikacji książkowych dostępnych w Bibliotece Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku prezentujących tematykę pomocy Żydom udzielanej przez Polaków w okresie II wojny światowej:
1. Ackerman D., Azyl. Opowieść o Żydach ukrywanych w warszawskim ZOO Warszawa 2009, Świat Książki.
2. Adler S., Żadna blaga, żadne kłamstwo... Wspomnienia z warszawskiego getta, Warszawa 2018, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
3. Arczyński M., Balcerak W., Kryptonim „Żegota”. Z dziejów pomocy Żydom w Polsce 1939-1945, Warszawa 1979, „Czytelnik”.
4. Banaś F., Moje wspomnienia, Rzeszów 2009, IPN. Oddział w Rzeszowie.
5. Bartoszewski W., O Żegocie. Relacja poufna sprzed pół wieku, Warszawa 2013, Wydawnictwo Naukowe PWN.
6. Bartoszewski W., Komar M., Władysław Bartoszewski. Skąd pan jest? Wywiad rzeka, Warszawa 2006, Świat Książki.
7. Warszawa Bieda T., Pomoc dla ludności żydowskiej w Polsce południowo-wschodniej (w latach 1939-1944), Warszawa 1983, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
8. Bielawski W., Pilichowski C., Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, Ministerstwo Sprawiedliwości. Główna Komisja
Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
9. Bikont A., Sendlerowa. W ukryciu, Wołowiec 2017, Wydawnictwo Czarne.
10. Birnbaum I., Non omnis moriar. Pamiętnik z getta warszawskiego, Warszawa 1982, „Czytelnik”.
11. Bogusz J., Uwagi o hitlerowskim „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, Warszawa 1983, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
12. Buszko J., Kotarba R., Działalność represyjna okupanta hitlerowskiego wobec ludności polskiej za pomoc udzielaną Żydom (w regionie krakowskim), Warszawa 1983, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
13. Cain L., Irena Adamowicz – Sprawiedliwa wśród Narodów Świata. Przeł. M. Brodniewicz, Poznań 2011, „W Drodze”.
14. Chiger I., Świat w mroku. Pamiętnik ojca dziewczynki w zielonym sweterku, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN.
15. Chiger K., Paisner D., Dziewczynka w zielonym sweterku, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN.
16. Cobel-Tokarska M., Bezludna wyspa, nora, grób. Wojenne kryjówki Żydów w okupowanej Polsce, Warszawa 2012, IPN.
17. Crowe D.M., Oskar Schindler. Prawdziwa historia, Warszawa 2015, Prószyński i S-ka.
18. Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski. T. 1, pod red. B. Engelking i J. Grabowskiego, Warszawa 2018, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą
Żydów.
19. Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski. T. 2, pod red. B. Engelking i J. Grabowskiego, Warszawa 2018, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą
Żydów.
20. Datner S., Las sprawiedliwych [karta z dziejów ratownictwa Żydów w okupowanej Polsce],
Warszawa 1968, „Książka i Wiedza”.
21. Difficult questions in Polish-Jewish Dialogue. How Poles and Jews see each other. A dialogue on key issues in Polish-Jewish relations, [M. Akavia et al., transl. by E. Lehrer, przedm. W. Bartoszewski], Warszawa 2006, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza.
22. Domański T., Korekta obrazu? Refleksje źródłoznawcze wokół książki „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski”, t. 1-2, red. Barbara Engelking, Jan
Grabowski, Warszawa, 2018, Warszawa 2019, Instytut Pamięci Narodowej.
23. Drozdowski M.M., Jan Karski Kozielewski 1914-2000, Warszawa 2014, ASPRA-JR, Fundacja „Centrum Europejskie Natolin”.
24. Dynin J., Aryjskie papiery, Warszawa 2019, Prószyński i S-ka.
25. Elster A., Ocalony z Zagłady. Wspomnienia chłopca z Sokołowa Podlaskiego, Warszawa 2014, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
26. Engelking B., Jest taki piękny słoneczny dzień. Losy Żydów szukających ratunku na wsi polskiej 1942-1945, Warszawa 2011, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
27. Frankel A., Dziewczynka, Warszawa 2007, Wydawnictwo Nisza.
28. Goldner M., Duet, który przetrwał piekło. Niezwykła historia z czasów II wojny światowej. Larry Stillman na podstawie wspomnień Morrisa Goldnera, Gliwice 2009, Helion.
29. Górny G., Sprawiedliwi. Jak Polacy ratowali Żydów przed Zagładą, Izabelin – Warszawa 2013, Rosikon Press.
30. Grądzka-Rejak M., Kobieta żydowska w okupowanym Krakowie (1939-1945), Kraków 2016, Wydawnictwo Wysoki Zamek.
31. Grubowska H., Ta, która ratowała Żydów. Rzecz o Irenie Sendlerowej, Warszawa 2014, Żydowski Instytut Historyczny
32. Gruft C., W imię Boże, Warszawa 2009, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
33. Grynberg M., Księga sprawiedliwych, Warszawa 1993, PWN.
34. Gut Opdyke I., Armstrong J., Ratowałam od zagłady. Wspomnienia, Kraków 2010, Wydawnictwo Znak.
35. Haska A., „Jestem Żydem, chcę wejść”. Hotel Polski w Warszawie, 1943, Warszawa 2006, Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
36. Heksel B., Kocik K., Żegota. Ukryta pomoc, Kraków 2017, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
37. Hera J., Polacy ratujący Żydów. Słownik, Warszawa 2014, Neriton.
38. Herbich A., Dziewczyny sprawiedliwe. Polki, które ratowały Żydów, Kraków 2019, Znak Horyzont.
39. Iranek-Osmecki K., Kto ratuje jedno życie. Polacy i Żydzi 1939-1945, Warszawa 2009, IPN.
40. Irena. 1/3, Getto, scen. J.-D. Morvan, Warszawa 2017, Timof Comics.
41. Irena. 2/3, Sprawiedliwi, scen. J.-D. Morvan, Warszawa 2017, Timof Comics.
42. Irena. 3/3, Warszawa, scen. J.-D. Morvan, Warszawa 2018, Timof Comics.
43. Irena. 4, Jestem z ciebie dumny, scen. J.-D. Morvan,, Warszawa 2019, Timof Comics.
44. Irena Sendler 1910-2008. [Oprac. K. Rutecki], [Gdańsk 2019], Muzeum II Wojny Światowej.
45. Isakiewicz E., Czerwony ołówek. O Polaku, który ocalił tysiące Żydów, Warszawa 2003, Niezależne Wydawnictwo Polskie.
46. „Jak ci się uda uratować, pamiętaj”. Relacje „Sprawiedliwych” i o „Sprawiedliwych” z województwa zachodniopomorskiego, wstęp i oprac. P. Knap, Szczecin 2010, IPN. Oddział w Szczecinie.
47. Jak uczyć o Auschwitz i Holokauście. Materiały dydaktyczne dla nauczycieli, wybór i red. J. Ambrosewicz-Jacobs, K. Oleksy, P. Trojański, Oświęcim 2007, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
48. Jan Karski. „Człowiek, który chciał zatrzymać Holokaust”, oprac. A.B. Skotnicki, Kraków 2009, Wydawnictwo AA.
49. Jankowski S.M., Karski. Raporty tajnego emisariusza, Poznań 2009, Rebis.
50. Janowska A.H., Krzyżówka. Wyd. 3, Warszawa 2010, Wydawnictwo W.A.B.
51. Kalisz M., Rączy E., Dzieje społeczności żydowskiej powiatu gorlickiego podczas okupacji niemieckiej 1939-1945, Rzeszów 2015, IPN. Oddział w Rzeszowie.
52. Kopówka E., Rytel-Andrianik P., Dam im imię na wieki (Iz 56,5). Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów, Warszawa 2011, Wydawnictwo Sióstr Loretanek.
53. Korboński S., Polacy, Żydzi i Holocaust, Warszawa 2011, IPN, Fundacja im. Stefana i Zofii Korbońskich.
54. Kowalska-Leder J., Nie wiem, jak ich mam cenić... Strefa ambiwalencji w świadectwach Polaków i Żydów, Warszawa 2019, Instytut Badań Literackich PAN, Uniwersytet
Warszawski.
55. Kramer C., Tyleśmy już przeszli. Dziennik pisany w bunkrze (Żółkiew 1942-1944), Warszawa 2017, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
56. Kramer C., Glantz S., Wojna Klary. Prawdziwa historia cudownego ocalenia z Holokaustu, Kraków 2009, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
57. Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu : Polska. [T.] 1, [A-M], red. nacz. I. Gutman, Kraków 2009, Fundacja Instytutu Studiów Strategicznych.
58. Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu : Polska. [T.] 2, [N-Ż], red. nacz. I. Gutman, Kraków 2009, Fundacja Instytutu Studiów Strategicznych.
59. „Kto w takich czasach Żydów przechowuje?...”. Polacy niosący pomoc ludności żydowskiej w okresie okupacji niemieckiej, pod red. A. Namysło, Warszawa 2009, Instytut Pamięci Narodowej.
60. Kumoch J., Maniewska M., Uszyński J., Zygmunt B., Lista Ładosia. Spis osób, na których nazwiska w okresie II wojny światowej zostały wystawione paszporty latynoamerykańskie przez Poselstwo RP i organizacje żydowskie w Szwajcarii, Warszawa 2019, Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.
61. Kurek E., Dzieci żydowskie w klasztorach. Udział żeńskich zgromadzeń zakonnych w akcji ratowania dzieci żydowskich w Polsce w latach 1939-1945, Zakrzewo 2012, Replika.
62. Kurek E., Stosunki polsko-żydowskie 1939-1945. Poza granicą solidarności. Wyd. 2, Warszawa 2014, Wydawnictwo Bollinari Publishing House.
63. Leociak J., Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów, Kraków 2010, Wydawnictwo Literackie.
64. Lewin I., Próby ratowania Żydów europejskich przy pomocy polskich placówek dyplomatycznych podczas drugiej wojny światowej, Warszawa 1983, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
65. Leyson L., Chłopiec z listy Schindlera, Warszawa 2014, Prószyński Media.
66. Ludzie dobrej woli. Księga pamięci mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej niosących pomoc więźniom KL Auschwitz, pod red. H. Świebockiego, Oświęcim 2005, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem.
67. Łubczyk G., Henryk Sławik. Wielki zapomniany bohater Trzech Narodów, Warszawa 2008, Oficyna Wydawnicza Rytm.
68. Magal A. F., Od cudu do cudu. Historia przetrwania. Opowieść o Nice Kohn Fleissig, Kraków 2012, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
69. Malicki K., Poza wspólnotą pamięci. Życie i Zagłada Żydów w pamięci mieszkańców regionu podkarpackiego, Warszawa 2017, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
70. Mieszkowska A., Dzieci Ireny Sendlerowej. Wyd. 4, Warszawa 2010, Muza.
71. Mieszkowska A., Prawdziwa historia Ireny Sendlerowej, Warszawa 2014, Marginesy.
72. Młynarczyk J. A., Piątkowski S., Cena poświęcenia. Zbrodnie na Polakach za pomoc
udzielaną Żydom w rejonie Ciepielowa, Kraków 2007, Instytut Studiów Strategicznych.
73. Musiał B., Kto dopomoże Żydowi… Poznań 2019, Zysk i S-ka.
74. Najder M., Rewanż, Warszawa 2013, Fundacja Ośrodka Karta.
75. Nalewajko-Kulikov J., Strategie przetrwania. Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy, Warszawa 2004, Neriton, Instytut Historii PAN.
76. Niezwykli Oświęcimianie. Jak ratowano więźniów obozu Auschwitz, [koncepcja i red. S. Wilkanowicz], Oświęcim [2007], Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
77. Obremski T., Wśród zatrutych noży. Zapiski z getta i okupowanej Warszawy, Warszawa 2017, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
78. Ostrowicka B., Irena Sendlerowa. Magiczny koralik., Warszawa 2018, Wydawnictwo RM.
79. Pankiewicz T., Apteka w getcie krakowskim, Kraków 2007, Wydawnictwo Literackie.
80. Paulsson G.S., Utajone miasto. Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy (1940-1945), Kraków 2007, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
81. Pawłowski G. (Jakub Hersz Griner), Ocaleni z Zagłady, Lublin 2019, Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”.
82. Piątkowska A., Pruszkowska-Sokalla K., Ostatni Sprawiedliwi. Rozmowy z Polakami, którzy
ratowali Żydów podczas drugiej wojny światowej, Kraków 2020, Wydawnictwo Znak.
83. Pióro A., Magister Tadeusz Pankiewicz. Biografia, Kraków 2013, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
84. Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką 1939-1945. Studia i materiały, pod red. A. Żbikowskiego, Warszawa 2006, IPN.
85. Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej = Poles rescuing Jews during the II World War, [red. K. Pawlik], Rzeszów 2015, IPN. Oddział w Rzeszowie.
86. Polacy ratujący Żydów w czasie Zagłady. Przywracanie pamięci. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa listopad 2008 r. = Poles who rescued Jews during the Holocaust. Recalling forgotten history. Chancellery of the President of the Republic of
Poland, Warsaw November 2008, [Warszawa ca 2008], Muzeum Historii Żydów Polskich.
87. Pomoc udzielana Żydom przez Polaków w okresie okupacji hitlerowskiej. Materiały do bibliografii. Piśmiennictwo polskie, oprac. J. Gajowniczek, Warszawa 1983, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
88. Prekerowa T., Konspiracyjna Rada Pomocy Żydom w Warszawie 1942-1945, Warszawa 1982, Państwowy Instytut Wydawniczy.
89. Przybysz K., Gdy wieś ratowała życie, Warszawa 2001, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
90. Rada Pomocy Żydom „Żegota” przy pełnomocniku Rządu RP na Kraj i Referat Żydowski „Żegota” Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu RP na Kraj. Dokumenty z zasobu Archiwum Akt Nowych 1942-1944, wybór i oprac. M. Olczak, Warszawa [2015], Agencja Wydawnicza „Egros”.
91. Rączy E., Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie 1939-1945, Rzeszów – [Warszawa] 2008, IPN.
92. Reichardt J., Piętnaście podróży z Warszawy do Londynu, Łódź – Warszawa 2018, Muzeum Sztuki, Żydowski Instytut Historyczny.
93. Relacje o pomocy udzielanej Żydom przez Polaków w latach 1939-1945. T. 1, Dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa, wybór i oprac. S. Piątkowski, Lublin – Warszawa 2019, IPN Oddział w Lublinie.
94. Rennert Z., Trzy wagony bydlęce. Od pierwszej do drugiej wojny światowej – podróż przez Europę Środkową lat 1914-1946, Warszawa 2016, Żydowski Instytut Historyczny
95. Ryrych K., Pan Apoteker, Łódź 2018, Wydawnictwo Literatura.
96. Serrano Blanquer D., Dziewczynka z walizki, Warszawa 2018, Bellona.
97. Skotnicki A.B., Oskar Schindler. W oczach uratowanych przez siebie krakowskich Żydów, Kraków 2007, Wydawnictwo AA.
98. Skotnicki A.B., The Jewish fellow-citizen of Cracow rescued by Oskar Schindler, Cracow [2014], The Stradom Centre. Społeczeństwo polskie wobec martyrologii i walki Żydów w latach II wojny światowej. Materiały z sesji w Instytucie Historii PAN w dniu 11.III.1993 r., wstęp i red. nauk. K. Dunin-Wąsowicz, Warszawa 1996, Instytut Historii PAN.
99. Stanisławczyk-Żyła B., Czterdzieści twardych, Warszawa 1997, „ABC Future”.
100. Stanisławczyk-Żyła B., Czterdzieści twardych. Wojenne losy Polaków i Żydów : prawdziwe historie. Wyd. 2, Poznań 2008, Rebis.
101. Szczęście posiadać dom pod ziemią... Losy kobiet ocalałych z zagłady w okolicach Dąbrowy Tarnowskiej, red. nauk. i wstęp J. Grabowski, Warszawa 2016, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
102. Szpytma M., Szarek J., Rodzina Ulmów. Przejmująca historia polskiej rodziny, która poświęciła swoje życie, ratując Żydów. Wyd. 3 popr. i uzup., Kraków 2014, Dom Wydawniczy Rafael.
103. Szpytma M., Sprawiedliwi i ich świat. Markowa w fotografii Józefa Ulmy. Wyd. 2 popr. i uzup., Kraków 2015, IPN, Instytut Studiów Strategicznych.
104. Szpytma M., The risk of survival. The rescue of the Jews by the Poles and the tragic consequences for the Ulma Family from Markowa, Warszawa – Kraków 2009, Institute of National Rememberance.
105. Świerczyński B.K., Przemytnicy życia, Warszawa 2018, Fundacja Ośrodka Karta.
106. Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939-1945, oprac. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna. Wyd. 3 uzup., Warszawa 2007, Stowarzyszenie ŻIH, Świat Książki.
107. The Courage to care. Rescuers of Jews during the holocaust, ed. C. Rittner and S. Myers, New York – London 1986, New York University Press.
108. Those who helped. Polish rescuers of Jews during the Holocaust. Part 1, [ed. comm. R. Juszkiewicz et al.], Warszawa 1993, „Mako”.
109. Wallach J., Gorzka wolność. Wspomnienia ocalonej z Holocaustu, Rzeszów 2012, IPN. Oddział w Rzeszowie.
110. Wańkowska-Sobiesiak J., Moi sąsiedzi, Olsztyn 2012, Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”.
111. Wlodarczyk I., Irena Sendlerowa. Des papiers pour memoire, Paris 2013, Oskar.
112. Wroński S., Zwolakowa M., Polacy – Żydzi 1939-1945, Warszawa 1971, „Książka i Wiedza”.
113. Zapukali do drzwi... [red. H. Rembelska, J. Sobolewska-Pyz, H. Szostkiewicz], Warszawa 2011, Stowarzyszenie Dzieci Holocaustu w Polsce.
114. Zarys krajobrazu. Wieś polska wobec zagłady Żydów 1942-1945, pod red. B. Engelking, J. Grabowskiego, Warszawa 2011, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
115. Zieliński Z., Das problem der rettung der Juden während der okkupation durch polnische ordensgemeinschaften. Polnischer und jüdischer Standpunkt, Warszawa 1983, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
116. Zientara M., Ocaleni z Holocaustu: Artur Nacht-Samborski, Erna Rosenstein, Jonasz Stern, Kraków 2012, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
117. Zimmerman J.D., Polskie Państwo Podziemne i Żydzi w czasie II wojny światowej, Warszawa 2018, Wydawnictwo Naukowe PWN.
118. Zofia - matka „Żegoty”. Wspomnienia o Zofii Kossak-Szatkowskiej, zebr. i oprac. J. Mrożek-Myszkowska, Toruń 2014, Wydawnictwo Adam Marszałek.
119. Żabińska A., Ludzie i zwierzęta, Kraków 2010, Wydawnictwo Literackie.
120. Żaryn J., Sudoł T., Polacy ratujący Żydów. Historie niezwykłe, Warszawa 2014, Neriton.
121. Żbikowski A., Karski, Warszawa 2011, Świat Książki.
122. „Żegota” Rada Pomocy Żydom 1942-1945. Wybór dokumentów poprzedzony wywiadem Andrzeja Friszke z Władysławem Bartoszewskim, oprac. A.K. Kunert, Warszawa 2002, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
