Dzieci wojny

#DzieciWojny - Rabunek i germanizacja polskich dzieci

Terror na polskich dzieciach rozpoczął się z chwilą, gdy Niemcy przekroczyli granice Polski. Zamierzenia zbrodniarzy nazistowskich w stosunku do najmłodszych Polaków były elementem programu eliminacji narodu polskiego. Krzywda wyrządzona niewinnym dzieciom i ich rodzicom to jedna z najciemniejszych kart historii II wojny światowej.

 

Akcja germanizacyjna była ściśle powiązana z pseudonaukowymi teoriami rasistowskimi, wpisanymi w nazistowski światopogląd III Rzeszy. Niemcy mieli zasilić swoje państwo kosztem biologicznego, gospodarczego i kulturowego wyniszczenia narodów podbitych – a w pierwszej kolejności narodu polskiego. Już 25 listopada 1939 r. Reichsführer-SS Heinrich Himmler otrzymał dokument opracowany przez Urząd ds. Rasowo-Politycznych Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Pracy (Rassenpolitisches Amt der NSDAP) pt. „Sprawa traktowania ludności byłych polskich obszarów z rasowo-politycznego punktu widzenia”, w którym osobny rozdział poświęcono polskim dzieciom.

 

W dokumencie zawarto informacje dotyczące planu rabunku polskich dzieci. Te „rasowo wartościowe” miały zostać wysiedlone na terytorium Niemiec i trafiać do zakładów wychowawczych. Granica wieku tych dzieci stanowiła 8–9 lat, ponieważ tylko do tego momentu zdaniem Niemców możliwe było tzw. ostateczne zniemczenie. Dzieci nie mogły utrzymywać jakichkolwiek stosunków z polskimi krewnymi, ponadto otrzymywały niemieckie nazwiska. Polscy obywatele mieli zakaz ich adoptowania.

 

15 maja 1940 r. wyszło pismo Heinricha Himmlera „O traktowaniu obcoplemiennych na Wschodzie”. Przewidywało ono coroczne „przesiewanie” wszystkich dzieci w wieku od 6 do 10 lat w Generalnym Gubernatorstwie i dzielenie ich na „rasowo wartościowe i niewartościowe”.

 

Jednym z miejsc niemieckiej kolonizacji była Zamojszczyzna. Prowadzono tam brutalne wysiedlenia Polaków, w trakcie których zamordowano ponad 10 tys. osób. Rodzicom odbierano dzieci uznane za „wartościowe rasowo” i germanizowano w specjalnie przeznaczonych do tego ośrodkach. Szacuje się, że z terenów samej Zamojszczyzny wywieziono ok. 30 tys. dzieci.

 

Akcją germanizacyjną objęto następujące kategorie dzieci:

 

  • rodziców opierających się germanizowaniu (chodziło tu przede wszystkim o osoby pochodzenia niemieckiego);
  • małżeństw mieszanych pod względem narodowościowym, które pozostawały pod obserwacją ponieważ nie dawały gwarancji wychowania dziecka w duchu niemieckim – w razie stwierdzenia jakichkolwiek uchybień takie dziecko można było odebrać;
  • z rozwiedzionych małżeństw mieszanych, gdzie w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa prawa opieki nad dzieckiem pozbawiano zawsze polskiego rodzica;
  • przebywające w zakładach opiekuńczych lub w rodzinach zastępczych;
  • pozostające pod opieką polskich opiekunów;
  • rodziców deportowanych, pomordowanych lub wysiedlonych;
  • urodzone w Niemczech lub odebrane w Niemczech;
  • rodziców deportowanych na roboty;
  • zabrane na podstawie zarządzeń specjalnych;
  • odebrane przy rozmaitych okazjach;
  • porzucone przez rodziców.
  •  

Niemcy próbowali zacierać ślady pochodzenia dzieci poprzez zmianę personaliów – nie tylko nazwisk, ale również imion. Wystawiano im fałszywe dokumenty i zaświadczenia.

 

Trudno ustalić, ile polskich dzieci padło ofiarą działalności germanizacyjnej. Według szacunków liczba ta może przekraczać 200 tys., z czego do kraju powróciło zaledwie 15–20%. Większość dzieci pozostała w Niemczech i nigdy nie dowiedziała się o swoim polskim pochodzeniu.

 

Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze uznał rabunek dzieci za formę ludobójstwa. Również artykuł 2e konwencji ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa uznaje, że „przymusowe przekazywanie dzieci z grupy do innej grupy” jest formą ludobójstwa. Ponadto proceder rabunku i eksterminacji dzieci został uznany za zbrodnię przeciwko ludzkości na konferencji UNESCO w 1948 r.

 

 

 

Fot. 1. Pusta polska kołyska (MIIWŚ)
Fot. 1. Pusta polska kołyska (MIIWŚ)
Fot. 2. Drut z obozu dla wysiedlonych dzieci polskich w Zamościu oraz kopia dokumentu książeczki oszczędnościowej dla dziecka niemieckiego osadnika na Zamojszczyźnie (MIIWŚ)
Fot. 2. Drut z obozu dla wysiedlonych dzieci polskich w Zamościu oraz kopia dokumentu książeczki oszczędnościowej dla dziecka niemieckiego osadnika na Zamojszczyźnie (MIIWŚ)
Fot. 3. Fotografie polskich dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny (MIIWŚ)
Fot. 3. Fotografie polskich dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny (MIIWŚ)
Fot. 4. Mieszkańcy jednej z wiosek Zamojszczyzny podczas wysiedlenia (IPN)
Fot. 4. Mieszkańcy jednej z wiosek Zamojszczyzny podczas wysiedlenia (IPN)
Fot. 5. Porwanie polskich dzieci podczas akcji przesiedleń na Zamojszczyźnie (domena publiczna)
Fot. 5. Porwanie polskich dzieci podczas akcji przesiedleń na Zamojszczyźnie (domena publiczna)
#DzieciWojny
Losy dzieci w okresie II wojny światowej.