Delegacja z Muzeum Berlin Karlshorst w MIIWŚ
19 i 20 listopada Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odwiedziła delegacja z Muzeum Berlin Karlshorst. Uczestnicy wizyty studyjnej zapoznali się z naszym sposobem opowiadania o II wojnie światowej. Podczas oprowadzania po wystawie stałej, wystawie czasowej "Las. Schronienie ofiar. Kryjówka zbrodni" i po terenie Westerplatte, dzieliliśmy się naszymi doświadczeniami w prowadzeniu nowoczesnego, muzeum. Opowiedzieliśmy gościom w jaki sposób na wystawie prezentujemy koszmar wojny z perspektywy zwykłego człowieka i Polski - kraju walczącego z dwoma okupantami - oraz jak ukazujemy wydarzenia wojenne na tle całego świata.
Muzeum Berlin-Karlshorst prezentuje różne punkty widzenia na historię niemiecko-sowiecką XX wieku. Na tle innych niemieckich muzeów wyróżnia je to, że posiada wielonarodową radę powierniczą, a w prace muzeum zaangażowane są cztery państwa: Republika Federalna Niemiec, Federacja Rosyjska, Ukraina i Republika Białorusi. Znajduje się w historycznym budynku, gdzie 8 maja 1945 roku głównodowodzący Wehrmachtu podpisał akt bezwarunkowej kapitulacji przed przedstawicielami Związku Radzieckiego, USA, Wielkiej Brytanii i Francji, tym samym kończąc II wojnę światową w Europie. Sala kapitulacyjna stanowi centralny punkt muzeum. W czasach zimnej wojny w dzielnicy Karlshorst znajdowały się radzieckie obiekty wojskowe, a swoje siedziby i obszar działań miały tu radzieckie służby wywiadowcze. W związku z tym program edukacyjny muzeum obejmuje również wycieczki po okolicy oraz tematy dotyczące okresu powojennego i zimnej wojny.
Muzeum Karlshorst, zlokalizowane we Wschodnim Berlinie, zostało pierwotnie założone w 1967 roku przez wojska radzieckie jako „muzeum kapitulacji” i służyło do celów politycznej i historycznej indoktrynacji żołnierzy (aż do ich wycofania) i ludności NRD. Po wycofaniu się Armii Czerwonej z Berlina w latach 1990-1994 istnienie muzeum było zagrożone, ale Republika Federalna Niemiec i Federacja Rosyjska zdecydowały się kontynuować jego działanie. W 1997 do tego grona dołączyła Ukraina i Białoruś.
W 2013 Muzeum zrewidowało swoją wystawę stałą. Za pomocą zdjęć, przedmiotów codziennego użytku, broni, dokumentów pisanych i wielu innych eksponatów ukazuje ono II wojnę światową z perspektywy niemieckich i sowieckich uczestników. Koncentruje się także na konsekwencjach wojny, które odczuwalne są do dziś.
Po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie zespół muzeum zdecydował, że przed budynkiem może powiewać tylko flaga Ukrainy. Następnie podjęto decyzję, że w obliczu rosyjskiej agresji muzeum pozostanie przy swojej pierwotnej nazwie – Berlin-Karlshorst, zamiast używać powszechnie znanej nazwy „Niemiecko-Rosyjskie Muzeum Berlin-Karlshorst”.
Muzeum Berlin-Karlshorst współpracuje z Narodowym Muzeum Historii Ukrainy podczas II Wojny Światowej w Kijowie. Po inwazji, historyk z ukraińskiego muzeum tymczasowo dołączył do zespołu w Berlinie, a następnie powrócił do Kijowa. Muzeum ściśle współpracuje również z członkami organizacji Memorial International, grupy zajmującej się prawami człowieka, która została zdelegalizowana przez rosyjski Sąd Najwyższy w 2021 roku. Na chwilę obecną muzeum dopuszcza współpracę jedynie z tymi rosyjskimi historykami, którzy przebywają na emigracji.
Obecnie pracownicy muzeum Berlin-Karlshorst przymierzają się do wprowadzenia kolejnych zmian w swojej wystawie i poszukują inspiracji, czemu miała służyć właśnie wizyta studyjna w MIIWŚ i na Westerplatte. Mamy nadzieję, że nasi goście wyjadą z Gdańska zainspirowani.
