„1944/1945: Końce wojny w Europie Środkowo-Wschodniej” - cykl wykładów w MIIWŚ (najbliższe spotkanie 6 lutego)
Druga wojna światowa zakończyła się 80 lat temu. Z tej okazji Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie organizuje serię publicznych wykładów we współpracy z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Międzynarodowi naukowcy zaprezentują swoje badania zarówno w Warszawie, jak i w Gdańsku. Skupią się nie tylko na wydarzeniach historycznych, ale także na pytaniu, w jaki sposób bolesne doświadczenia wojenne nadal kształtują dzisiejsze społeczeństwo.
Najbliższe spotkanie odbędzie się 6 lutego 2025 roku o godz. 17:00 w sali konferencyjnej im. Jana Olszewskiego na poziomie -3 w MIIWŚ, gdzie wykład pt. „German Women in Occupied Poland: Comrades, Wives, Adventurers" (Niemki w okupowanej Polsce: towarzyszki, żony, awanturniczki) wygłosi prof. Elizabeth Harvey.
Badania nad nazistowską okupacją w Europie Wschodniej zidentyfikowały zarówno kolonialistyczny, jak i genderowy wymiar niemieckiego projektu podporządkowania i eksploatacji okupowanych terytoriów "Wschodu". Tworzenie "niemieckich domów", zadanie przypisane przede wszystkim niemieckim kobietom, wskazywało na chęć pozostania i zasiedlenia podbitych ziem. Niniejszy wykład poświęcony będzie temu dążeniu do przejmowania domów i własności okupowanej ludności w celu stworzenia przestrzeni domowej i przyjaznego środowiska dla zdobywców, a także konsekwencjom dla osób poddanych wypędzeniu i wysiedleniu. Opierając się na prywatnych listach i pamiętnikach z tamtego okresu, badaczka przeanalizuje przykłady tego, jak niemieckie kobiety zaangażowane w "projekt kolonizacyjny" w okupowanej przez nazistów Polsce i na okupowanych terytoriach sowieckich - czy to jako gospodynie domowe, pielęgniarki, nauczycielki czy nazistowskie funkcjonariuszki - rejestrowały lub zastanawiały się nad zbrodniami popełnionymi na ludności nieżydowskiej i żydowskiej oraz jak zareagowały na klęskę i upadek nazistowskiego "nowego porządku" w Europie Wschodniej.
Profesor Elizabeth Harvey specjalizuje się w historii Niemiec i Europy XX w. ze szczególnym uwzględnieniem historii płci i II wojny światowej. Od 2005 r. wykłada historię na Uniwersytecie Nottingham, a wcześniej zajmowała stanowiska akademickie na uniwersytetach w Liverpoolu, Salford i Dundee. Międzynarodowe doświadczenie naukowe zbierała m.in. współpracując z Uniwersytetem Wiedeńskim w 2004 i 2008 r. W latach 2014–2017 była przewodniczącą Niemieckiego Towarzystwa Historycznego.
W badaniach zajmuje się kwestiami płci, wojny i społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem pracy przymusowej w czasach narodowego socjalizmu. Początkowo badania te prowadziła jako członek Historikerkommission, a następnie otrzymała stypendium Leverhulme Major Research Fellowship. Ponadto współpracowała przy innych projektach, w tym tych dotyczących życia prywatnego w nazistowskich Niemczech czy historii fotografii tamtego okresu.
Prof. Harvey, zaangażowana w nauczanie i mentoring, prowadzi wykłady dotyczące faszyzmu w Europie oraz relacji między płciami w okresie nazistowskim i powojennym, a także nadzoruje studentów i doktorantów. Współprowadzi badania nad dokumentacją fotograficzną przesiedleń w okresie wojny. W 2020 r. podjęła się wiodącej roli przy tworzeniu serii Persecution and Murder of the European Jews by Nazi Germany (Prześladowania i zagłada europejskich Żydów przez nazistowskie Niemcy). Jej badania naukowe kształtują zrozumienie złożonej historii płci, nacjonalizmu i kultury wizualnej tego najbardziej burzliwego okresu w Europie.
Zapraszamy na cykl wykładów w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku:
Najbliższe spotkanie:
6 lutego 2025 roku godz. 17:00 w MIIWŚ prof. Elizabeth Harvey "German Women in Occupied Poland: Comrades, Wives, Adventurers" (4 lutego 2025 r. w NIH)
Wstęp wolny, wykłady w języku angielskim, tłumaczenie symultaniczne, poziom -3.
8 października 2024 r., DHI Warszawa, prof. Rafał Wnuk (p.o. dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku) wygłosił wykład na temat „Nieoczywisty koniec wojny. Podziemie antykomunistyczne w Europie Środkowo-Wschodniej”. Wykład w języku polskim był próbą syntetycznego przedstawienia antykomunistycznego, zbrojnego i politycznego podziemia na obszarze, sześć lat wcześniej objętym paktem Ribbentrop–Mołotow. Skala oporu, metody jego zwalczania przez komunistyczny aparat represji, regionalne różnice i podobieństwa, w końcu ewolucja podziemia – to główne zagadnienia, na których zamierza skoncentrować się Rafał Wnuk.
7 listopada w MIIWŚ Mary Fullbrook przedstawiła wykład "A sense of Justice? Reckoning with Nazi past in the Long Aftermath of WWII". Powojenne próby rozliczenia przemocy i masowych zbrodni dokonanych w Europie pod nazistowską okupacją stanowiły ogromne wyzwanie. Sposoby radzenia sobie z winą i współudziałem – zarówno w salach sądowych, jak i w rodzinach, szerszych kręgach społecznych oraz w publicznych debatach, upamiętnieniach i wystawach – pozostawiły nierozwiązane napięcia, które trwają do dziś. Analizując szeroki kontekst rozliczeń z nazistowską przeszłością w Europie, ten wykład stawia pytania dotyczące sposobu przedstawiania historii oraz skomplikowanych wzorców przekazywania traumatycznych doświadczeń przeszłości.
4 grudnia 2024 roku odbył się kolejny wykład w ramach współpracy MIIWŚ i Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie (DHI Warschau - NIH Warszawa). Prelekcję pt. „The End of the War in East Prussia” wygłosił Bastiaan Willems, na co dzień wykładający historię wojny w Europie XX w. na angielskiej uczelni Lancaster University. Prusy Wschodnie były pierwszą niemiecką prowincją, do której wkroczyła Armia Czerwona, i pierwszą, w której toczyły się walki. Działania zbrojne trwały tu od sierpnia 1944 r. do maja 1945 r., czyli dziewięć miesięcy dłużej niż w jakiejkolwiek innej części tego kraju. Dziękujemy za udział w wykładzie i ciekawe pytania. Poniżej dostępny jest zapis transmisji z wydarzenia:
8 stycznia 2025 roku prelekcję pt. „The Administration of Normality. German Law and German Society 1943-1948” wygłosił Benjamin Lahusen, profesor prawa cywilnego i współczesnej historii prawa na Viadrinie we Frankfurcie nad Odrą. Bombardowania, kapitulacja i okupacja przez aliantów nie miały istotnego wpływu na niemieckie postępowania sądowe prowadzone przed 1945 r. oraz później; administracja sądowa kontynuowała działalność niezmiennie, na starych zasadach. Niemiecki wymiar sprawiedliwości w latach 1943–1948 ukazuje tym samym zadziwiający obraz społeczeństwa, które starało się zminimalizować wpływ wielkich zmian tamtego okresu. Zachęcamy do obejrzenia transmisji z wydarzenia:
Najbliższe spotkanie:
6 lutego 2025 roku godz. 17:00 w MIIWŚ prof. Elizabeth Harvey "German Women in Occupied Poland: Comrades, Wives, Adventurers" (4 lutego 2025 r. w NIH)
