100 notacji filmowych na 100 lat Polskiej Niepodległości

Do wielu wydarzeń upamiętniających tak ważną dla nas 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości możemy dodać jeszcze jeden symboliczny, ale jakże ważny akcent.

W bieżącym roku Muzeum zrealizowało 100 notacji filmowych ze świadkami historii. Jest to absolutny rekord w stosunku do ubiegłych lat. To też ogromna satysfakcja. Mamy kolejnych 100 indywidualnych świadectw historii. Każde z nich to niepowtarzalny – ponieważ osobisty – zapis wspomnień i związanych z nimi emocji.

Ostatnie dwie notacje zrealizowano z żołnierzami AK – Zygmuntem Jakóbczykiem ps. ,,Czarny” (ur. 1917 r.) i Jadwigą Kuśmierek ps. ,,Hańcza” i ,,Czarna Hańcza” (ur. 1922 r.).

Pan Zygmunt to również żołnierz września 1939 r. Do Wojska Polskiego wstąpił ochotniczo w 1937 r. W stopniu plutonowego, jako zwiadowca przeszedł szlak bojowy 31. pułku artylerii lekkiej z Torunia. Po kapitulacji udało mu się uciec z niemieckiej niewoli. Dzisiaj to również najstarszy mieszkaniec gminy Kolbudy (101 lat). Pytany o receptę na długie życie mówi krótko: ,,Nie pić wódki i być porządnym człowiekiem”.

Pani Jadwiga w 1935 r. wstąpiła do harcerstwa. W 1939 r. pełniła służbę w drużynie harcerskiej jako łączniczka i sanitariuszka. Po wstąpieniu do Służby Kobiet ZWZ–AK była kolejno łączniczką Ośrodka ,,Żaba” (Żyrardów), Komendy Obwodu ,,Bażant” (powiat błoński), a w późniejszym okresie pomiędzy Dowództwem Obwodu ,,Bażant” a podokręgiem ,,Hajduki–Hallerowo” (Warszawa Zachód). W konspiracji pełniła również funkcje wywiadowcze. Na załączonych zdjęciach widzimy oboje bohaterów w trakcie spotkań związanych z filmową rejestracją ich wspomnień.

Tworzenie zbioru muzealnych notacji filmowych to projekt realizowany już od kilku lat. Systematyczna praca nad zbiorem ma swój początek w 2011 r. Obecnie znajduje się w nim 391 notacji zrealizowanych siłami Muzeum. Projekt traktowany jest priorytetowo, ponieważ zdajemy sobie sprawę z tego, że są to ostatnie już lata, by móc utrwalić w ten sposób relacje bezpośrednich świadków II wojny światowej. Sięgają do nich w swoich opracowaniach nasi pracownicy naukowi. Część z nich jest wykorzystana na wystawie głównej Muzeum, wiele innych mogliśmy poznać w mediach publicznych – tu wystarczy wspomnieć chociażby kilkadziesiąt audycji z cyklu ,,Obrazy wojny. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej”, które zrealizowano we współpracy Muzeum z Radiem Gdańsk. Mamy nadzieję, że już w kolejnym roku uda nam się udostępnić stronę internetową, gdzie będzie możliwość zapoznania się z treścią dokonanych przez nas zapisów. To duży i wymagający wieloletniej realizacji projekt. Wierzymy jednak, że już przyszłym roku uda nam się udostępnić przynajmniej pierwszą grupę wybranych kilkudziesięciu notacji filmowych.