Jerzy Główczewski

Zmarł major Jerzy Główczewski - żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich

Ze smutkiem przyjęliśmy informację o śmierci majora Jerzego Główczewskiego, żołnierza Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, pilota 308 Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego” i 317 Dywizjonu Myśliwskiego „Wileńskiego”. W maju 2017 r. major J. Główczewski gościł w naszym Muzeum nagrywając notację ze swoimi wspomnieniami. Bibliotece muzealnej ofiarował swoją książkę „Ostatni pilot myśliwca”. 

Jerzy Eligiusz Główczewski, ur. 19.11.1922 r. w Warszawie. W momencie wybuchu II wojny światowej miał 17 lat. Na początku września 1939 r. znalazł się we Lwowie, skąd po agresji Sowietów na Polskę przekroczył granicę z Rumunią i przedostał się do Bukaresztu. Tu przez kilka miesięcy kontynuował naukę, ale pod koniec 1940 r. wraz z ojczymem wyjechał do Stambułu, a następnie do Hajfy.  W lipcu 1941 r. zdał maturę w polskiej szkole w Tel Awiwie, po czym głosił się do polskiej placówki wojskowej i został przyjęty do służby. Po przeszkoleniu, które przeszedł w Palestynie został wysłany do ośrodka zapasowego Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (SBSK) w Sidi Bishr (k. Aleksandrii). Stąd skierowano go do portu Agami, gdzie pełniąc służbę oczekiwał przerzutu do oblężonego Tobruku. W kwietniu 1942 r. rozpoczął kurs dla podchorążych w podlegającej SBSK szkole w El Amryia. Tu zgłosił się do służby lotniczej odpowiadając na nabór prowadzony przez Polskie Siły Powietrzne. Jeszcze w czerwcu został skierowany do Wielkiej Brytanii. Tu najpierw został skierowany na kurs teoretyczny w ośrodku wyszkolenia personelu latającego Air Crew Training Centre w Hucknall, a następnie przeszedł szkolenie naziemne w Samodzielnym Dywizjonie Wyszkolenia Wstępnego (Polish Initial Training Wing) w Brighton. W połowie 1943 r. J. E. Główczewski został z kolei skierowany do szkoły pilotażu początkowego 25 (Polish) Elementary Flying Training School w Hucknall, a następnie doskonalił swoje umiejętności  w szkole pilotażu podstawowego 16 (Polish) Service Flying Training School w Newton. Kurs ukończył w lutym 1944 r. Przydział na praktykę otrzymał do szkoły strzelców pokładowych 4 Air Gunnery School w Morpeth. W czerwcu tego roku został skierowany na szkolenie dla pilotów myśliwców do jednostki wyszkolenia bojowego 61 Operational Training Unit w Rednal. We wrześniu otrzymał przydział do 84 Group Support Unit w Thruxton (jednostki pomocniczej 84 Grupy Myśliwskiej RAF), gdzie latał na Spitfire'ach IX. 
18 września 1944 r. zameldował się w stacjonującym wówczas już we Francji 308 Dywizjonie Myśliwskim „Krakowskim”. Do końca wojny wykonał 100 lotów bojowych, przede wszystkim na bombardowania i ataki bronią pokładową celów naziemnych w postaci zgrupowań wojsk niemieckich. 1 stycznia 1945 r. wziął udział w słynnej bitwie nad Gandawą i w rejonie lotniska St. Denijs-Westrem zestrzelił Focke-Wulfa 190. 

5 maja 1945 r. odszedł z dywizjonu i rozpoczął kurs w polskiej Szkole Podchorążych Piechoty i Kawalerii Zmotoryzowanej w Dunfermline w Szkocji. Następnie został przydzielony do 25 (P)EFTS w Hucknall, gdzie rozpoczął kurs dla instruktorów. W 1946 r. powrócił na kontynent podejmując służbę w stacjonującym w Niemczech 131. Skrzydle Myśliwskim. 
Od 7 lutego tr. był pilotem 317 Dywizjonu Myśliwskiego „Wileńskiego”, a od 4 marca – ponownie 308 Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego”. 

J. W. Główczewski zdemobilizował się w 1946 r. w polskim stopniu sierżanta podchorążego i brytyjskim Warrant Officera. 
Od 1947 r. w Polsce „ludowej”. Od 1962 r. mieszkał w Stanach Zjednoczonych. Był uznanym architektem. Opublikował wspomnienia „Wojak mimo woli”, „Optymista mimo wszystko” i „Moja Ameryka”.

Zmarł 13 kwietnia w Nowym Jorku w wieku 97 lat.

Biogram na podstawie: Wojciech Zmyślony, Jerzy Główczewski, http://www.polishairforce.pl/glowczewski.html