#ZajrzyjDoNaszejKsiążki - "Operacja antypolska NKWD 1937-1938. Geneza i przebieg ludobójstwa popełnionego na Polakach w Związku Sowieckim."

#ZajrzyjDoNaszejKsiążki - "Operacja antypolska NKWD 1937-1938. Geneza i przebieg ludobójstwa popełnionego na Polakach w Związku Sowieckim."

82 lata temu na mocy rozkazu Ławrientija Berii z 26 listopada 1938 r., zakończył się jeden z najkrwawszych okresów funkcjonowania państwa masowego terroru rządzonego przez jednego z największych zbrodniarzy w historii ludzkości – Józefa Stalina.

Tego dnia nowo powołany w miejsce Nikołaja Jeżowa, ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRS Ławrientij Beria rozesłał do regionalnych dowództw NKWD rozkaz nr 00762. Zawierał on wydaną kilka dni wcześniej decyzję Biura Politycznego i Rady Komisarzy Ludowych Związku Sowieckiego w sprawie „Przerwania przeprowadzania jakichkolwiek operacji polegających na aresztowaniach i wysiedleniach (…) bez zróżnicowanego podejścia do każdej z aresztowanych czy wysiedlanych osób i bez wcześniejszego wszechstronnego rozpatrzenia wszystkich posiadanych materiałów obciążających, które ich dotyczą”.

Beria przyznając zatem, że dotychczasowe masowe operacje „oczyszczające” przeprowadzane przez NKWD od połowy 1937 r., polegały w istocie na farsie śledczej i sądowej, rozkazał anulowanie obowiązywania szeregu osobnych rozkazów i rozporządzeń uderzających w konkretne grupy ludności i mniejszości narodowe zamieszkujące teren ZSRS. Anulowano zatem rozkaz dotyczący „aresztowania niemieckich poddanych pracujących w przemyśle wojskowym”, rozkaz dotyczący „represjonowania byłych kułaków (…)”, rozkaz rozpoczynający operację antypolską, rozkaz dotyczący represjonowania i mordowania przesiedleńców z Harbinu, memorandum dot. represjonowania Łotyszy, Greków, Persów, okólnik o represjach wśród Afgańczyków, rozkaz o przeniesieniu spraw dot. represji „po liniach narodowościowych” w szczególności Polaków w ręce tzw. trójek specjalnych, rozkaz w sprawie represjonowania żon wrogów ludu i inne rozkazy.

Zajrzyj do książki Tomasza Sommera, Operacja antypolska NKWD 1937-1938… i dowiedz się więcej. Zobacz TU.

#ZajrzyjDoNaszejKsiążki
W ramach cyklu udostępniamy wybrane fragmenty publikacji wydanych nakładem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.