Wystawie plenerowa na Westerplatte - Kurort

Kurort

Już w połowie XIX wieku zaczęły powstawać na Westerplatte pierwsze domy letniskowe, istniała tam wówczas również gospoda, w której goście mogli nie tylko zjeść posiłek, ale również przenocować. Do lat 80-tych XIX wieku było jednak Westerplatte raczej spokojną osadą o charakterze wypoczynkowym i kąpieliskiem, w której z roku na rok, przybywało nowych budowli i gości. Intensywny rozwój Westerplatte nastąpił w dwóch ostatnich dekadach XIX wieku, wówczas to zasadniczo zmienił się jego wygląd i charakter. Dotychczasowe niewielkie kąpielisko, o lokalnym znaczeniu, przekształciło się w kurort i uzdrowisko odwiedzane rocznie przez prawie 140 tysięcy gości. 
Sprawcą tej przemiany była gdańska spółka żeglugowa o nazwie Towarzystwo Żeglugi Parowej i Kąpielisko „Wisła” (Weichsel-Danziger Dampfschiffahrt und See-Bad Actien Gesellschaft), która wybudowała na Westerplatte: molo spacerowe o długości 120 metrów z przystanią dla statków wycieczkowych (zwane Kaisersteg - Molo Cesarskie), łazienki dla pań, panów i familijne, dom zdrojowy z restauracją, halę plażową, hotel, kąpielowe zakłady lecznicze, korty tenisowe i kręgielnię.

Wypoczynek i leczenie

Plaże na Westerplatte w sezonie letnim zaczęły zapełniać się odtąd wielojęzycznym, barwnym tłumem gości przybywających z różnych zakątków Rzeszy Niemieckiej, Królestwa Polskiego ale także mieszkańcami samego Gdańska. Kąpano się na kąpieliskach wydzielonych osobno dla pań, panów i rodzin, a po kąpieli odpoczywano w koszach plażowych. 
W krótkim czasie Westerplatte przeistoczyło się w kurort, z którego uroków można było korzystać przez cały rok. Zażywano tutaj bowiem nie tylko kąpieli morskich, ale także kąpieli leczniczych: solankowych, borowinowych, siarczanowych, nasiadowych. Osoby goszczące w kurorcie mogły również, poza kąpielami morskimi i leczniczymi, umilać sobie czas spacerami lub przejażdżkami bryczką po promenadach i alejkach wytyczonych wśród lasu porastającego półwysep aż do Wisłoujścia.

Ponure sąsiedztwo

Jednakże sielankowe pejzaże bywały w trakcie spacerów zakłócane przez widoki nie kojarzące się z wypoczynkiem i rekreacją. W oczy rzucały się przykryte warstwą ziemi, konstrukcje schronów amunicyjnych i stanowisk artylerii nadbrzeżnej, które powstawały na Westerplatte właściwie równocześnie z zabudowaniami kurortu. Idąc zaś w kierunku kanału portowego można było natrafić nawet na pozostałości szańców z drugiej połowy XVIII wieku, usypanych na rozkaz Fryderyka Wielkiego, a rozbudowanych w okresie napoleońskim i w połowie XIX wieku.

Zmierzch kurortu

Pierwszym sygnałem nadchodzących dla kurortu na Westerplatte zmian, było zmniejszenie się liczby gości w okresie I wojny światowej. Niepewna sytuacja polityczna, jaka wytworzyła się wokół Gdańska po zakończeniu działań wojennych, również nie sprzyjała masowym przyjazdom nad Bałtyk. Najlepsze lata kurortu powoli przemijały, zmieniał się on stopniowo w lokalne kąpielisko. W roku 1919 właścicielem części jego terenów stał się polski Bank Związku Spółek Zarobkowych z Poznania. Zaś ostatecznie jego historię zakończyła uchwała Rady Ligi Narodów z 1924 roku, przyznająca obszar półwyspu Westerplatte Polsce, w celu utworzenia tam Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

© Muzeum II Wojny Światowej; Autorzy: Bartłomiej Garba, Marcin Westphal