Wystawa czasowa „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. Historia Sokolstwa Polskiego w Ameryce
Zapraszamy do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku na wystawę czasową pt. „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. Historia Sokolstwa Polskiego w Ameryce.
Sokolstwo Polskie w Ameryce to działająca do dnia dzisiejszego organizacja społeczna, której początki sięgają końca XIX w. W swych założeniach łączy krzewienie kultury fizycznej z ideą służby Ojczyźnie.
W latach 1917–1919 około 5–6 tys. członków Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce wstąpiło do tworzonej we Francji Armii Polskiej (armii gen. Hallera) i wzięło udział w walkach o kształt polskich granic. Podczas II wojny światowej organizacja zaangażowała się w niesienie pomocy okupowanemu krajowi oraz lobbing w sprawie odzyskania przez Polskę niepodległości.
W Sokolstwie swoją karierę rozpoczynało wielu sportowców o światowej sławie, m.in. jeden z najbardziej znanych i utalentowanych baseballistów wszech czasów Stan Musial czy lekkoatletka i czternastokrotna rekordzistka świata Stanisława Walasiewicz (Stella Walsh).
W 2019 r. prezes Sokolstwa Polskiego w Ameryce Timothy L. Kuzma przekazał do zasobu Instytutu Pamięci Narodowej dokumenty i artefakty zgromadzone w archiwum organizacji. Do IPN trafiły zza oceanu dwie tony dokumentacji stanowiącej świadectwo przeszło stuletniej działalności sokolstwa i jego wkładu w walkę o niepodległą Polskę.
Na bazie tej ogromnej i bardzo różnorodnej kolekcji Archiwum IPN przygotowało wystawę pt. „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce.
Na wystawie – zaprojektowanej w formie symbolicznych sokolich gniazd – zostało zaprezentowane niemal czterysta unikatowych eksponatów. Wśród nich znajdują się m.in.: list przewodniczącej Polskiego Białego Krzyża Heleny Paderewskiej do wybitnej działaczki polonijnej Agnieszki Wisły czy „Memoriał do cywilizowanych narodów świata w sprawie Polski” przekazany przez Związek Sokołów Polskich w Ameryce na początku 1915 r. prezydentowi Stanów Zjednoczonych Woodrowowi Wilsonowi oraz wszystkim ambasadorom rezydującym w Waszyngtonie.
Ekspozycja dodatkowo została rozbudowana i uzupełniona o moduły przybliżające historię i prace Sokoła Polskiego w Ameryce: początki i organizację związku, jego militaryzację i czyn zbrojny podczas I wojny światowej, promowanie rozwoju fizycznego, działalność podczas II wojny światowej oraz podtrzymywanie łączności z Polską. Odwiedzający będą mogli zobaczyć niepokazywane wcześniej mundury oraz artefakty sportowe.
Wystawa jest dostępna dla zwiedzających od 29 września do 7 stycznia 2024 r.
Ekspozycja jest bezpłatna i znajduje się w sali wystaw czasowych na poziomie -3.
Organizatorzy: Instytut Pamięci Narodowej, Polish Falcons of America, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Partnerzy: Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie.
Patroni medialni: Telewizja Polska SA – Oddział w Gdańsku, Radio Gdańsk.
Projekt wystawy: 7muz.pl.