Wykład prof. Stephena Hicksa oraz prof. dr. hab. Piotra Kostyło
Dzisiaj w Muzeum II Wojny Światowej odbył się wykład prof. Stephena Hicksa, amerykańskiego filozofa zajmującego się problematyką filozofii edukacji i historii idei oraz prof. dr. hab. Piotra Kostyło, kierownik Katedry Filozofii Wychowania i Edukacji Obywatelskiej Wydziału Pedagogiki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Zgromadzonych przywitał Zastępca Dyrektora ds. Organizacyjnych, Waldemar Szulc. Wydarzenie prowadził Wojciech Samól, pełnomocnik Dyrektora ds. budowy wystawy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Wśród zgromadzonych słuchaczy znalazły się między innymi klasy Liceum Ogólnokształcące Mundurowe Spartakus w Gdańsku, przedstawiciele Młodzieżowej Rady Muzeum, pracownicy #M2WŚ oraz inni zaproszeni goście.
Wykłady prof. Stephena Hicksa (Rockford University) i prof. Piotra Kostyły (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) były skierowane do osób zainteresowanych współczesną polityką i jej filozoficznymi oraz pedagogicznymi odniesieniami. Bezpośrednim kontekstem obu wystąpień była tocząca się w tej chwili wojna w Ukrainie, wywołana przez Federację Rosyjską. Obaj mówcy podejmowali ten wątek, kierując swoje analizy ku bardziej ogólnym kwestiom, dotyczącym czy to stopniowego wyłaniania się i rozprzestrzeniania prowojennych ideologii w państwie-agresorze, czy to degradacji edukacji w czasie wojny. Dzisiejsze doświadczenia społeczeństwa ukraińskiego okazują się pod wieloma względami analogiczne względem doświadczeń społeczeństw wystawionych na agresję nazistowskich Niemiec przed i w trakcie drugiej wojny światowej.
Prof. Hicks wygłosił wykład pt. „Is Dugin Fascist, Neo-Marxist, or What?” („Czy Dugina można nazwać faszystą, neomarksistą, czy jeszcze inaczej”?), w którym na wstępie podkreślił znaczenie filozofii w dzisiejszych czasach.
„Philosophy is a serious business. The job of philosophers in large part is to define values: what’s most important in life, and what should we be striving for? What kind of people do we need to be to achieve the best things in life individually and socially? And as we know the ideals that philosophers have enunciated in modern history, have had a huge influence on motivating in some cases, wonderful, free, liberating, progressive civilizations but also dark, barbaric civilizations.”
(„Filozofia to poważna sprawa. Zadaniem filozofów jest w dużej mierze definiowanie wartości: co jest w życiu najważniejsze, do czego powinniśmy dążyć? Jakimi trzeba być ludźmi, aby osiągać najlepsze rzeczy w życiu indywidualnym i społecznym? A jak wiemy, ideały, które filozofowie głosili we współczesnej historii, miały ogromny wpływ na motywowanie, w niektórych przypadkach wspaniałych, wolnych, wyzwalających, postępowych cywilizacji, ale także mrocznych, barbarzyńskich cywilizacji”.)
„Philosophy education is absolutely an essential part of the mix in addition to historical education. Because all of the major disasters of the 20th century were performed by philosophy, by people who were committed to what they thought of is in some cases the idealistic philosophy that just turned out to be a disaster when put into practice or in some cases people learning from a philosophy that there are no answers and you might as well be brutal in a power struggle.”
(„Edukacja filozoficzna jest absolutnie istotną częścią i dodatkiem do edukacji historycznej. Ponieważ wszystkie największe katastrofy XX wieku zostały spowodowane przez filozofię, przez ludzi, którzy byli oddani temu, czemu uważali, w niektórych przypadkach, jest idealistyczną filozofią, która po wprowadzeniu w życie, okazała się katastrofą. Lub w niektórych przypadkach ludzie nie znajdujący odpowiedzi w filozofii, nauczyli się, że mogą być brutalni w walce o władzę.”)
W odpowiedzi na pytanie czy Aleksandr Dugin stworzył „Czwartą teorię polityczną”, prof. Hicks kategorycznie temu zaprzeczył.
„This is not classic fascism, it’s not classic marxism and certainly is not liberalism. And the question is that correct? Is this a distinctive fourth theory or not? […] No, it is not. […] There is not a single original idea. Every single idea that Dugin enhances he got from german fascists, french fascists and from the german socialist Karl Marx”.
Z kolei „Edukacja jako pierwsza ofiara wojny” to temat wykładu prof. Piotra Kostyło. W swoim przemówieniu mówił:
„Doświadczenia wojenne są skrajnie trudne dla wszystkich, niemniej ludzie dorośli mają większe zasoby intelektualne, emocjonalne, a także kulturowe, aby sobie z nimi poradzić. Można powiedzieć, że poprzez swoje wykształcenie i wychowanie ludzie dorośli są lepiej do tego przygotowani. Tymczasem dzieci są bezradne wobec takich doświadczeń. Nie zgromadziły jeszcze kulturowego kapitału, aby sobie z nimi poradzić. W ich przypadku wojna oznacza nie tylko regres do najbardziej pierwotnych, charakterystycznych dla wszystkich organizmów żywych reakcji za zagrożenie życia, ale także zablokowanie dalszego rozwoju, pozostawianie na poziomie kulturowego ubóstwa. Wojna uniemożliwia dzieciom okrycie i rozwinięcie wielorakich możliwości. Hamuje budowanie przez nich ich własnej autonomii, nie daje czas na pogłębianie krytycznego myślenia. Jednym zdaniem - Wojna zabiera dzieciom możliwość dojścia do osobistej wolności”
„Ewolucja zastała przekazała nam w nasze ręce. My sami zdecydujemy kim się staniemy.”
„Wojna zatrzymuje nas w realizacji naszych celów. Cofa nas do pierwotnych i mrocznych czasów walki wszystkich ze wszystkimi. Wojna sprawia, ze znów stajemy się dzikim plemieniem dążącym do unicestwienia innych plemion. Aby dojść do osobistej wolności potrzebujemy pokoju i bezpieczeństwa. Jest to długi proces, który wymaga właściwej edukacji.”
„Na tym bowiem polega wolność. Na wybieraniu przez jednostki i państwa takiej drogi, która jest uznana przez nie za najlepszą i zgadza się z wartościami innych jednostek społeczeństw.”
