#WGdańskuSłużyliPolsce - wybory do Volsktagu i manifestacje polskości

Po powołaniu do życia Wolnego Miasta Gdańska, władzę ustawodawczą na jego terenie sprawował parlament – Volkstag. Polacy będący obywatelami Wolnego Miasta mieli prawa wyborcze i to dzięki ich poparciu w Volkstagu zasiadało nieliczne, choć aktywne grono polskich posłów.

Podczas I kadencji parlamentu tego quasi-państewka, w latach 1920–1923, przedstawicielami społeczeństwa polskiego byli: Bronisław Budzyński, Teodor Grobelski, Franciszek Kubacz, Stanisław Kuhnert, Wojciech Jedwabski, Bonifacy Łangowski i Władysław Panecki. Później grupa ta malała pod względem liczebnym. W czasie ostatniej, VI kadencji Volkstagu (1935–1939) polskimi posłami byli jedynie Bronisław Budzyński i Antoni Lendzion.

Co warto podkreślić, w ramach każdej kampanii przedwyborczej nie ograniczano się jedynie do zachęcania, by głosować na polskich kandydatów. Manifestowano także przywiązanie do polskiej kultury i języka. W 1935 r. udało się też doprowadzić do konsolidacji wyborczej dwóch największych organizacji polskich: Gminy Polskiej i Związku Polaków; skutkiem było wystawienie wspólnej listy polskich kandydatów do Volkstagu. Na tydzień przed zaplanowanymi na 7 kwietnia 1935 r. wyborami odbył się wielki wiec wyborczy ludności polskiej.

Dnia 31 marca 1935 r. w uroczystym pochodzie spod dziedzińca Gimnazjum Polskiego do hali Targów Gdańskich przy ul. Wałowej maszerowało ok. 10 tysięcy osób. Wśród manifestujących znajdowali się Polacy z różnych części Wolnego Miasta, podkreślając swą obecność transparentami ze stosownymi napisami i hasłami. Pochód był legalny, toteż nad bezpieczeństwem jego uczestników czuwali gdańscy policjanci. Dla wielu niemieckich mieszkańców Gdańska tak liczna manifestacja Polaków była prawdziwym zaskoczeniem.

Poznaj naszą wystawę plenerową „Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku”, która znajduje się na placu przed Muzeum II Wojny Światowej i jest dostępna dla zwiedzających do końca lutego 2021 r.