"Wejście w historię" Dramatyczne warunki życia polskiej ludności cywilnej w powstańczej Warszawie

4 sierpnia 2023 roku, w MIIWŚ, miała miejsce kolejna odsłona cyklu "Wejście w historię". Tym razem wydarzenie było poświęcone dramatycznym warunkom życia polskiej ludności cywilnej w powstańczej Warszawie.

Do zebranych jako pierwszy zwrócił się zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – dr Marek Szymaniak:

Dzisiaj będziemy opowiadać o Powstaniu Warszawskim w kontekście, o którym mówi się nieco rzadziej, będziemy opowiadać o sytuacji ludności cywilnej w której znalazła się od 1 sierpnia, aż po kres powstania do początku października 1944 roku. W tamtym czasie Warszawę zamieszkiwały dziesiątki tysięcy przedstawicieli ludności cywilnej a więc osób, które w samym zrywie powstańczym, z różnych względów, udziału nie mogło wziąć. W trakcie Powstania Warszawskiego zginęło około 120 tysięcy przedstawicieli ludności cywilnej, w tym dzieci, kobiety, osoby starsze. Niemcy dopuszczali się bestialskiego ludobójstwa przez cały okres trwania tego zrywu narodowego w sposób bezwzględny. Gehenna ludności cywilnej Warszawy nigdy nie doczekała się nawet elementarnego zadośćuczynienia. Pamięć o stolicy, która została zniszczona w sposób totalny, jest naszym obowiązkiem.

Następnie głos zabrał kierownik działu zbiorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – Wojciech Łukaszun:

Powstanie Warszawskie bywa nazywane Bitwą o Warszawę. Najkrwawszą bitwą w historii Polski, i oprócz tych walczących, byli tam właśnie oni - cywile, którzy próbowali  żyć, próbowali opiekować się swoimi  rodzinami, były to osoby starsze, dzieci. Czasami, w czasie powstania, wręcz te dzieci się rodziły, matki w tych tragicznych warunkach traciły pokarm, nie było czym tych dzieci karmić. Działy się tam straszliwe dramaty. Delegatura Rządu i struktury Armii Krajowej rozumiejąc problem i skalę zapotrzebowania zorganizowały akcję pomocy zbiórki kleików, różnych kaszek, mleka w proszku.

Eksponaty prezentowane w ramach cyklu:
 

- plakat z apelem o pomoc żywnościową dla najmłodszych mieszkańców powstańczej Warszawy autorstwa oficera AK ppor. Mieczysława Jurgielewicza ps. Narbutt | Zbiory MIIWŚ,

- plecak uszyty podczas powstania warszawskiego dla pogorzelców, rodziny Baran, których mieszkanie i większość mienia spłonęło | Zbiory MIIWŚ / Dar Walerii Baran,

- wykonany ręcznie w czasie okupacji miś - zabawka, który należał do Marii Całki, urodzonej w 1943 r. Jej ojciec ppor. Leon Całka ps. Feliks, oficer AK, został rozstrzelany przez Niemców w trakcie powstania warszawskiego podczas masowej egzekucji ulicznej na Ochocie, Warszawa 1943-1944 r. | Zbiory MIIWŚ / Dar Marii Całki.

Ekspozycja prezentowana jest przy wejściu głównym do muzeum na poziomie -1.