Uroczystości upamiętniające ofiary Armii Czerwonej na Pomorzu 1945 roku

W dniach 15-16 września 2021 w Gdańsku odbyły się uroczystości upamiętniające ofiary Armii Czerwonej na Pomorzu 1945 roku. Jej organizatorami byli Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Oblackie Centrum Edukacji i Kultury w Gdańsku oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku.

Uroczyste obchody miały miejsce w Kościele pw. św. Józefa w Gdańsku oraz  Oblackim Centrum Edukacji i Kultury. Miały one upamiętnić ofiary żołnierzy Armii Czerwonej, którzy po zdobyciu Gdańska pod koniec marca 1945 roku stali się przyczyną wielu ludzkich tragedii. Jedną z nich był pożar Kościoła św. Józefa, w wyniku którego śmierć poniosło co najmniej kilkadziesiąt osób.

Uroczystości rozpoczęły się 15 września br. koncertem Capelli Gedanensis, podczas którego można było usłyszeć sopranistkę Agnieszkę Tomaszewską. W repertuarze znalazł się Luigi Boccherini „Stabat Mater”.

Drugi dzień wydarzenia rozpoczęto się uroczystą Mszą św. w Kościele pw. św. Józefa, którą koncelebrował  arcybiskup metropolita gdański, Tadeusz Wojda. Tego dnia w uroczystościach wzięli udział: dyrektor Muzeum II Wojny Światowej dr hab. Grzegorz Berendt, Instytut Pamięci Narodowej reprezentowany przez delegację na czele której stał dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon. Ponadto w wydarzeniu udział wzięli: prezes Stowarzyszenia „Godność” Czesław Nowak, działacz opozycji antykomunistycznej, prezes honorowy Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Gdańsku Emilia Maćkowiak oraz licznie zgromadzeni gdańszczanie. Następnie, również w Kościele pw. św. Józefa, złożono kwiaty w „sanktuarium ofiar nieludzkich systemów”.

Ostatnia część wydarzenia miała miejsce w Oblackim Centrum Edukacji i Kultury w Gdańsku, gdzie odbyła się konferencja popularnonaukowa, którą poprowadził prof. Mirosław Golon.  Wysłuchano czterech prelekcji, które zostały wygłoszone przez pracowników Oddziału IPN w Gdańsku:

- prof. Mirosława Golona,  Deportacje polskiej ludności cywilnej z Pomorza w 1945 roku,

- Krzysztofa Filipa (z Oddziałowego Biura Badań Historycznych) Zbrodnia żołnierzy Armii Czerwonej w Kościele św. Józefa w marcu 1945 roku,

- Katarzyny Lisieckiej (naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa) Cmentarz Ofiar Zbrodni Niemieckich na Zaspie 1939–1945,

-  Anny Dymek (z Oddziałowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji) Rola Biura Poszukiwań i Identyfikacji w ekshumacjach Sióstr Katarzynek.

Konferencję zwieńczyła dyskusja. Podczas uroczystości można było także zapoznać się z planszami informacyjnymi poświęconymi zbrodniom niemieckim i osobom pochowanym na Cmentarzu na Zaspie (przygotowanym przez OBUWiM IPN Gdańsk; plansze prezentowane są stale na terenie cmentarza) oraz z wystawą elementarną IPN „Zbrodnie niemieckie i sowieckie na Polakach 1939–1945”.