Spotkanie z Burmistrzem miasta Tsuruga oraz wizyta w japońskim Port of Humanity Tsuruga Museum

Przebywający aktualnie w Japonii Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr Karol Nawrocki, spotkał się 13 maja br. z Burmistrzem miasta Tsuruga p. Takanobu Fuchikami. To właśnie do portu Tsuruga w latach XX ubiegłego wieku dobiły Japońskie statki ratujące około tysiąca polskich dzieci z Syberii. 

Podczas spotkania rozmawiano też o wydaniu przez Japonię „Wiz Życia” dla blisko 6 tys. polskich Żydów na początku II wojny światowej oraz o zasługach Konsula Chiune Sugihara, który to w lecie 1940 roku w Konsulacie Cesarstwa Japonii w Kownie wystawiał wizy tranzytowe ratując życie ponad 6 tys. Żydów, za co został uhonorowanych przez Instytut Yad Vashem tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Sugihara Chiune jest jedynym Japończykiem, któremu przyznano to odznaczenie.

Podczas spotkania dr Karol Nawrocki wręczył p. Burmistrzowi obraz autorstwa Eliasza Dyrowa, przedstawiający Stanisławę Ulmę, najstarszą córkę Wiktorii i Józefa Ulmów przybliżając jednocześnie tragiczną historie rodziny Ulmów, polskich bohaterów i „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”. 

Kolejnym punktem pobytu dr Karola Nawrockiego w mieście Tsuruga w Japonii była wizyta w  Port of Humanity Tsuruga Museum i spotkanie z Akinori Nishikawa, Dyrektorem japońskiego Muzeum. Jest to już kolejne spotkanie gospodarzy obu muzeów. W czerwcu ubiegłego roku dr Karol Nawrocki przyjął dyrektora Port of Humanity Tsuruga Museum pana Nishikawa Akinori oraz oprowadził go po wystawie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Podczas wczorajszego spotkania rozmawiano o możliwościach oraz płaszczyznach współpracy pomiędzy obiema instytucjami w przyszłości. Dr Karol Nawrocki przedstawił przygotowany przez Muzeum program obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej oraz przybliżył zebranym postać ppłk Jana Kowalewskiego i opowiedział o nagrodzie jego imienia.  

Po spotkaniu dr Karol Nawrocki został oprowadzony po wystawie głównej, gdzie zwiedził sekcję poświęconą wydarzeniom z lat dwudziestych ubiegłego wieku, kiedy Japonia uratowała około tysiąca polskich dzieci z Syberii. W Japonii dzieci zostały wyleczone, ubrane, dożywione i wyprawione statkami do ojczyzny. Polskie dzieci przebywające w Tokio odwiedziła nawet cesarzowa Japonii, co było wydarzeniem bez precedensu. Przybycie polskich dzieci do Kraju Kwitnącej Wiśni wzbudziło wówczas spore zainteresowanie japońskiej opinii publicznej, a dzięki licznym datkom osób prywatnych zapewniono im wspaniałą opiekę. Większość ewakuowanych z Japonii dzieci przybyła w 1923 r. przez USA do Gdańska.

Historia polskich dzieci w Japonii wiąże się z losami 5. Dywizji Strzelców Polskich, zwanej Dywizją Syberyjską, dowodzoną przez płk. Waleriana Czumę. Dywizja Syberyjska dzielnie uczestniczyła w walkach wojsk admirała Kołczaka z bolszewikami (od stycznia 1919 do stycznia 1920 r.). Po klęsce Kołczaka spora część żołnierzy dywizji oraz ich rodzin dostała się w lutym 1920 r. do sowieckiej niewoli. Polaków umieszczono w łagrach, gdzie pracowali w kopalniach lub przy wyrębie lasów. Do grona Polaków we Władywostoku dołączyli inni, którzy uciekali z terenów wojennych i szli na Wschód wzdłuż Kolei Transsyberyjskiej w poszukiwaniu schronienia. W szczególnie tragicznej sytuacji znalazły się polskie dzieci, które utraciły swych rodziców w czasie działań wojennych.

Kolejna część ekspozycji Muzeum w Porcie Tsuruga dotyczy wydarzeń z początku II wojny światowej. Gdy 1 września 1939 r. wojska niemieckie dokonały inwazji na Polskę, a dwa tygodnie później wojska sowieckie zaatakowały ją od wschodu, polskim Żydom uniemożliwiło to ucieczkę z kraju.