Spotkanie i projekcja filmu ,,Epitafium 169. Rzecz o Adamie Dedio «Adrianie»”

W ramach ostatniej przed wakacjami odsłony cyklu KINOHISTORIA odbyła się projekcja filmu ,,Epitafium 169. Rzecz o Adamie Dedio «Adrianie»” poświęconego postaci Adama Dedio, przedwojennego podchorążego Marynarki Wojennej, a później członka działającej na Pomorzu organizacji podziemnej.

Przed emisją filmu o postaci Adama Dedio rozmawiali dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej i mjr Waldemar Kowalski, współautor scenariusza do filmu.  Gości przywitał dr Tomasz Szturo Zastępca Dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, który również poprowadził rozmowę.

Jedną z najgorszych zbrodni dokonywanych przez komunistów, była próba nie tylko fizycznego unicestwienia polskich patriotów, ale także ich poniżenia, wymazania z pamięci i skazania na zapomnienie. Zaprosiliśmy dr hab. Krzysztofa Szwagrzyka, który właśnie bohaterów przywraca naszej pamięci -  mówił dr Tomasz Szturo.

Głównym bohaterem wydarzenia był Adam Dedio, przedwojenny podchorąży Marynarki Wojennej. W czasie wojny 1939 roku walczył z Sowietami i Niemcami w oddziałach Samodzielnej Grupy Operacyjnej ,,Polesie” gen. Franciszka Kleberga. Po powrocie z niewoli w obozach jenieckich i pracy przymusowej związał się z konspiracją ZWZ-AK w Krakowie. Aresztowany latem 1944 roku był brutalnie katowany przez Gestapo. Odzyskawszy wolność, wstąpił do partyzantki. Po wojnie, będąc już oficerem Marynarki Wojennej, nie wyrzekł się swoich wcześniejszych poglądów politycznych. Wstąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (XII Okręg Morski) znanego pod kryptonimem Semper Fidelis Victoria – największej organizacji podziemnej działającej na Pomorzu, gdzie pełnił funkcję oficera wywiadu. Za tę działalność poniósł najwyższą ofiarę – został stracony w gdańskim więzieniu 14 kwietnia 1947 roku. W 2015 r. zespół prof. Szwagrzyka odnalazł doczesne szczątki  Adama Dedio na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku.

Wydobyciu z niepamięci służy film ,,Epitafium 169. Rzecz o Adamie Dedio «Adrianie»”. Dla mnie jest wyjątkowy, nie tylko z racji tego, że miałem okazję współuczestniczyć w jego tworzeniu, ale wydaje się, że dobrze ukazuje wyjątkową postać Dedio i tamte czasy. Potrafi wywoływać również emocje – mówił  mjr Waldemar Kowalski, Kierownik Działu Dokumentacji Filmowej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

W piątek, 29 czerwca 2018 r. w Porcie Wojennym w Gdyni odbyły się uroczystości pogrzebowe dziewięciu oficerów, podoficerów i marynarzy, w tym kpt. mar. Adam Dedio, którzy w czasach komunistycznych zostali skazani na karę śmierci lub więzienia. Zostali pochowani w Kwaterze Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej na gdyńskim Oksywiu.