#PoznajWystawęGłówną – tablica graniczna z godłem II Rzeczpospolitej – niemy świadek agresji sowieckiej na Polskę
17 września 1939 r. nad ranem Armia Czerwona przekroczyła granice II Rzeczpospolitej. Zbrojny atak Sowietów na Polskę był wypełnieniem zobowiązań sierpniowego tajnego porozumienia między Hitlerem a Stalinem. Zamierzeniem obu dyktatorów było zajęcie i podział Rzeczpospolitej oraz faktyczne wymazanie Polski z mapy Europy. Odwiedź Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i #PoznajWystawęGłówną, gdzie prezentowana jest tablica graniczna z godłem II RP – niemy świadek sowieckiej agresji na Polskę.
Tuż przed atakiem sowiecki komisarz spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesław Mołotow odczytał ambasadorowi RP w Moskwie Wacławowi Grzybowskiemu krótką notę, w której nie wspominając ani słowem o antypolskiej zmowie Stalina z Hitlerem, podając, że pretekstem wkroczenia wojsk sowieckich było fałszywe stwierdzenie o rozkładzie państwa polskiego oraz konieczności niesienia pomocy bratniej ludności ukraińskiej i białoruskiej, która zamieszkiwała wschodnie województwa Rzeczpospolitej.
Inwazja na Polskę rozpoczęła się na całej długości wschodniej granicy. Koncentracja sił militarnych Rzeczpospolitej na zachodzie, walczących z niemieckim najeźdźcą, ułatwiła Sowietom zajęcie wschodniej części kraju. Tym samym 17 września 1939 r. rozpoczęła się okupacja sowiecka tych terenów, trwająca z krótką przerwą przez kilkadziesiąt lat. Ta data dla Polski symbolicznie wiąże się także z trwałą utratą Kresów Wschodnich. Wraz z okupacją sowiecką rozpoczął się niezwykle okrutny terror ludności polskiej, którego tragiczne konsekwencje ponieśli m.in. żołnierze polscy mordowani w lesie katyńskim, rzesze więźniów czy setki tysięcy obywateli wywiezionych na wschód. Terror sowiecki miał na celu zarówno całkowitą depolonizację ludności, jak i wymazanie z map państwa polskiego, czego symbolem może być przedmiotowa tablica graniczna wyrzucona do rzeki.
Na wystawie głównej prezentujemy eksponat, który jest niemym świadkiem wydarzeń 1939 r., w tym zmian granic, jakie bezprawnie przeprowadzali Sowieci. Metalowa tabliczka graniczna z godłem Rzeczpospolitej Polskiej została znaleziona w 2008 r. w nurtach rzeki Zbrucz, która w latach 1921-1939 była częścią granicy polsko-sowieckiej. Obecnie Zbrucz, będący lewym dopływem Dniestru, to tereny Zachodniej Ukrainy. Po wrześniu 1939 r. administracja sowiecka na obszarach odebranych Polsce i wcielonych do ZSRS przeprowadziła szeroko zakrojoną akcję usuwania symboli państwa polskiego. Fakt znalezienia tablicy granicznej na dnie rzeki Zbrucz ma także wymiar symboliczny – zerwana i wyrzucona do rzeki, miała być zapomniana i nigdy nie ujrzeć światła dziennego.
