#PoznajWystawęGłówną - 1 lipca 1945 - Testament Polski Walczącej – ostatnia odezwa Polskiego Państwa Podziemnego
Testament Polski Walczącej to końcowy fragment odezwy Rady Jedności Narodowej do Narodu Polskiego i Narodów Zjednoczonych wydany 1 lipca 1945 r. w Krakowie lub Zakopanem. Dziś w cyklu #PoznajWystawęGłówną pochylamy się nad tym tekstem.
Rada Jedności Narodowej (RJN), działająca od stycznia 1944 r., była w założeniu reprezentacją polityczną Polskiego Państwa Podziemnego, a sama Delegatura Rządu i Komenda Główna Armii Krajowej traktowała ją jako zastępstwo parlamentu. Powstała z przekształcenia Krajowej Reprezentacji Politycznej i stanowiła szerszą niż jej poprzednicy reprezentację społeczeństwa. RJN w licznych odezwach do narodu oraz rządów państw sprzymierzonych i neutralnych występowała prezentując polską rację stanu. Konsolidacja wielu środowisk politycznych, a także organizacji społecznych, w ramach RJN, była odpowiedzią na intensywne działania sowieckich i polskich komunistów, w tym powołanie Krajowej Rady Narodowej uzurpującej sobie prawo do reprezentacji całego narodu polskiego. Decyzje podjęte przez Aliantów spowodowały, że Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów – oznaczało to powstanie rządu bezpośrednio podlegającego i wykonującego polecenia z Moskwy. Komunistyczna propaganda, represje wobec członków RJN i naciski Sowietów prowadziły do marginalizacji RJN. Ostatecznie rozwiązano ją 1 lipca 1945 r.
Odezwę RJN wraz z Testamentem Polski Walczącej, którego tekst odnajdziecie Państwo na wystawie głównej Muzeum II Wojny Światowej, wypełniają treści wynikające z potrzeb, marzeń i dążeń milionów Polaków umęczonych trudami wojny. Zawarte postulaty były odpowiedzią na trudną sytuację polityczną, społeczną i gospodarczą, w jakiej znalazła się Polska u schyłku wojennej pożogi i stanowiły wskazówkę do działań dla kolejnych pokoleń. Szukano porozumienia, mimo odrębnych wizji na odbudowę Polski. Z perspektywy współczesnej wiemy, że działania alianckich sojuszników i nieustępliwa polityka Związku Sowieckiego spowodowały, że na realizację postulatów trzeba było czekać kilkadziesiąt lat. Lata sowieckiej dominacji okupione były krwią walczących o niepodległą Polskę żołnierzy niezłomnych, śmiercią tysięcy represjonowanych rodaków – najpierw w sowieckich więzieniach, a później w więzieniach Polski Ludowej.
Więcej o powojennych losach Polski zdominowanej przez Związek Sowiecki dowiecie się, odwiedzając wystawę główną Muzeum II Wojny Światowej.
