Poznaj Jana Kowalewskiego cz. 1 | #M2WSwirtualnie

#zostańwdomu i w ramach akcji #M2WSwirtualnie poznaj Jana Kowalewskiego. W panteonie polskich bohaterów narodowych Jan Kowalewski zajmuje miejsce szczególne. Bohater wojny z bolszewikami, człowiek do zadań specjalnych który na całym świecie prowadził zapierające dech w piersiach akcje. Złamać sowieckie szyfry? Uwolnić europejskiego monarchę? Dla Jana Kowalewskiego nie było rzeczy niemożliwych!

Podpułkownik Jan Kowalewski to niezwykle zasłużona dla Polski postać. Jego bogata kariera zaczęła się w 1920 r., gdy w trakcie wojny z bolszewicką Rosją łamał sowieckie szyfry. Ten wybitny łodzianin potrafił odnaleźć się wszędzie tam gdzie był posyłany – w Moskwie, Portugalii czy nawet w Japonii. W 100. Rocznicę polskiego zwycięstwa nad bolszewikami w Bitwie Warszawskiej, decyzją Senatu Rzeczpospolitej Polskiej rok 2020 został Rokiem Jana Kowalewskiego.

Podpułkownik Jan Kowalewski urodził się w 1892 r. w Łodzi. Szkolił się w handlu w jednej z łódzkich szkół, był też słuchaczem kierunku chemii na uniwersytecie w Liège. Po wybuchu I wojny światowej, jako obywatel rosyjski walczył w szeregach carskiej armii, później zaś w polskich jednostkach wojskowych tworzonych na Wschodzie. Zetknął się tam z działalnością wywiadowczą i zawarł wiele znajomości, które pomogły mu w jego dalszej karierze wojskowej. 

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Oddziału Wywiadowczego. Znajomość języków obcych, w tym rosyjskiego, wyśmienita pamięć oraz zdolności matematyczne zaowocowały przydziałem do komórki deszyfracyjnej. Korzystając z pomocy wybitnych polskich matematyków, Jan Kowalewski stworzył podwaliny służby radiowywiadowczej. W trakcie wojny z bolszewikami łamał sowieckie szyfry, a informacje w ten sposób pozyskane uratowały młodą polską niepodległość. Za swoje zasługi otrzymał order Virtuti Militari V klasy.

Po zakończeniu wojny na z Rosją bolszewicką wziął udział w III Powstaniu Śląskim (1921). Jego zdolności dostrzeżono też za granicą, został skierowany do Japonii, gdzie szkolił tamtejszych oficerów jak łamać szyfry. Wyjechał też na studia wojskowe do Francji, a po ich ukończeniu został w 1928 r. attaché wojskowym w Moskwie. Zbierał informacje o stanie uzbrojenia Związku Sowieckiego, co stało się powodem jego wydalenia z tego kraju. Następnie kontynuował misję dyplomatyczną w Bukareszcie, skąd powrócił do Polski w 1937 r., włączając się w działalność polityczną. Jego dalsze, ambitne plany przerwał wybuch wojny z Niemcami.