Podpisanie traktatu kończącego tzw. wojnę zimową

Późnym wieczorem 12 marca 1940 r. w Moskwie został podpisany traktat fińsko-sowiecki kończący tzw. wojnę zimową. Związek Sowiecki napadł na Finlandię pod koniec listopada 1939 r., kiedy to przystąpił do realizacji kolejnych postanowień paktu Hitler – Stalin z 23 sierpnia 1939 r., zawartych w tajnym protokole do tego aktu. Była to druga w ciągu trzech miesięcy agresja sowiecka na kraj sąsiedni, gdyż pierwszą ofiarą Stalina padła Polska, zaatakowana 17 września.

Sowiecka napaść na Finlandię została potępiona przez państwa zachodnie, a sam Związek Sowiecki został wykluczony z istniejącej jeszcze Ligi Narodów (grudzień 1939 r.). Państwa zachodnie, głównie Anglia i Francja, ale także rząd polski we Francji z gen. Władysławem Sikorskim na czele, były zdecydowane na udzielenie pomocy zbrojnej walczącym Finom. Jednakże sprzeciw Norwegii i Szwecji, które odmówiły zgody na przepuszczenie wojsk alianckich do Finlandii uczynił całą rzecz niewykonalną. Po ponad trzech miesiącach walk w warunkach surowej, północnej zimy, niewielka armia fińska, z powodzeniem odpierająca siły agresora i zadająca im dotkliwe straty, była u kresu swoich militarnych możliwości. Doszło do rokowań pokojowych i zawarcia traktatu pokojowego, którego szczegółowe warunki były niekorzystne dla Finlandii, chociaż generalnie obroniła ona swoją niezależność. Głównodowodzący armii fińskiej, marszałek Carl Gustaf Mannerheim tak ocenił w swoich wspomnieniach warunki zawartego traktatu:

Odstąpione terytorium liczyło 40 tysięcy kilometrów kwadratowych i zamieszkane było przez 12% populacji kraju. Oznaczało to, że około 500 tysięcy osób musiało opuścić swoje domy rodzinne i ziemię, którą ojcowie przez pokolenia karczowali i uprawiali (…). Położenie strategiczne Finlandii uległo dramatycznemu pogorszeniu. Utraciliśmy wszystkie przesmyki, które umożliwiały nam zamknięcie dróg inwazji. Nowa granica otwierała kraj na atak, a baza w Hanko była niczym pistolet wymierzony w serce kraju i w najważniejsze węzły i połączenia komunikacyjne Układ pokojowy pozbawił nas bezpieczeństwa i swobody działania w polityce zagranicznej. Pociechą w nieszczęściu było, że Kreml zrezygnował z paktu obronnego

za Carl Gustaf Mannerheim, Wspomnienia, Editions Spotkania 1996, s. 265

Na zdjęciu: Pistolet maszynowy Suomi, zbiory MIIWS. Obiekt prezentowany jest na sali poświęconej wojnie zimowej.