Otwarcie wystawy „Nie zmarnujcie niepodległości. Srebra Funduszu Obrony Narodowej”
6 czerwca 2023 roku w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbyło się otwarcie wystawy „Nie zmarnujcie niepodległości. Srebra Funduszu Obrony Narodowej”. Ekspozycja odbywa się w ramach ogólnopolskiego projektu wystawienniczego koordynowanego przez Muzeum Narodowe w Poznaniu. Jego głównym celem jest zaprezentowanie szerokiemu gronu odbiorców srebrnych pamiątek, pozyskanych wśród społeczeństwa polskiego przez polskie władze państwowe w ramach ogólnonarodowej zbiórki prowadzonej w latach 1936-1939 w ramach Funduszu Obrony Narodowej (FON).
Zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – dr Marek Szymaniak podziękował za udostępnienie zabytków przez Muzeum Narodowe w Poznaniu oraz za przygotowanie wystawy pracownikom MIIWŚ.
"Prezentacja obiektów w Gdańsku, gdzie ogromne znaczenie ma obywatelska powinność na rzecz służby ojczyźnie, jest niezwykle istotna, a te eksponaty mają właśnie taki charakter. Są wyrazem miłości do ojczyzny i patriotycznej odpowiedzialności".
Podczas wydarzenia został odczytany także list Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego skierowany do uczestników spotkania, w którym zostało napisane:
"(...) są to wyjątkowe przedmioty, posiadające osobiste lub patriotyczne dedykacje które spontanicznie oddano, aby wzmocnić w ten sposób finansowo obronność Polski w przededniu II wojny światowej. Uzupełnieniem zaprezentowanej w Gdańsku części kolekcji srebrnych przedmiotów jest list pochodzący ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej, z podziękowaniem za przekazanie konia w darze na FON, napisany w maju 1939 r.
Jestem przekonany, że ta niezwykła ekspozycja spotka się z uznaniem szerokiej publiczności i będzie doskonałą lekcją historii i patriotyzmu."
Został również odczytany list Dyrektora Muzeum Narodowego w Poznaniu – Tomasza Łęckiego, który podkreślił:
"(…) każdemu z zaangażowanych w ten projekt pragnę jak najserdeczniej podziękować. Bez naszej wspólnej decyzji i pracy nie byłoby możliwe przybliżenie w jednym czasie polskiemu społeczeństwa efektów niezwykłego zrywu i ofiarności, jaka była udziałem naszych przodków niemal w przeddzień wybuchu II wojny światowej.”
Polacy niezwykle ofiarnie zasilili Fundusz Obrony Narodowej (FON) zarówno w postaci gotówkowej, jak i rzeczowej – nieruchomościami, kosztownościami a nawet zbożem i zwierzętami rzeźnymi. Po niemieckiej napaści na Polskę we wrześniu 1939 r. niewykorzystane dary rzeczowe wywieziono za granicę. W ambasadzie polskiej w Bukareszcie podzielono je na część „srebrną” i „złotą”. 61 skrzynek ze srebrem przewieziono z Rumunii do Francji, gdzie przetrwały II wojnę światową, najpierw w skarbcu oddziału Banku Francji w Marsylii, a po wojnie przeniesiono je do Tuluzy.
„Srebrny” Fundusz Obrony Narodowej Polska odzyskała w 1976 r. W latach 1978–1988 zespół pracowników Muzeum Narodowego w Poznaniu zinwentaryzował ponad 18 000 przedmiotów. Z tego względu, a także dla symbolicznego choćby wyrównania wojennych strat w zbiorach, decyzją dysponenta skarbu Ministerstwa Kultury i Sztuki, Muzeum otrzymało na własność 1840 obiektów.
W dniu 23 stycznia 2023 r. Muzeum Narodowemu w Poznaniu przekazano pozostałych ponad 16 000 sreber Funduszu Obrony Narodowej. Obecnie w ramach projektu: „Nie zmarnujcie niepodległości. Srebra Funduszu Obrony Narodowej” w muzeach i instytucjach kultury w całej Polsce prezentowane są wystawy obiektów z tego zespołu.
Wystawa na poziomie -3 Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku jest bezpłatna i dostępna będzie od 6 czerwca do 17 września 2023 roku.
Honorowy patronat Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego.
