Otwarcie wystawy czasowej „Polacy ratujący Żydów podczas okupacji niemieckiej” w Pekinie

Z okazji 74. rocznicy zakończenia II wojny światowej przebywający w Chinach Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr Karol Nawrocki dokonał w Muzeum Wojny i Oporu Chińskiego Narodu przeciwko Japońskiej Agresji w Pekinie uroczystego otwarcia przygotowanej przez MIIWS wystawy czasowej „Polacy ratujący Żydów podczas okupacji niemieckiej”. 

Wystawa fotografii poświęcona jest Polakom, którzy w czasie okupacji niemieckiej, pomimo grożącej kary śmierci, ukrywali lub w inny sposób pomagali Żydom. Zaprezentowano zarówno sylwetki Polaków, którzy zostali uhonorowani tytułem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, jaki i tych którzy nie zostali wyróżnieni tym tytułem (np. bł. siostra Julia Rodzińska). 

Otwierając wystawę Dyrektor Karol Nawrocki powiedział:
„Dzisiejsza data - 8 maja - przypomina o formalnym końcu działań wojennych na frontach II wojny światowej w Europie. Tego dnia Niemcy podpisały bezwarunkowy akt kapitulacji. Walki na azjatyckim froncie wojny ustały kilka miesięcy później, we wrześniu 1945, kiedy akt kapitulacji podpisała Japonia. Jednak rok 1945 dla całej Europy środkowo wschodniej, w tym dla Polski, nie stał się rokiem wolności i zwycięstwa. Moja ojczyzna oraz inne kraje regionu znalazły się na kolejnych blisko 50 lat w strefie wpływów obcego mocarstwa - sowieckiej Rosji, odzyskując wolność, i suwerenność dopiero w długim procesie zaczynającym się od roku 1989.”

Odnosząc się do wspólnoty doświadczenia wojennego Polaków i Chińczyków, Dyrektor stwierdził: 
„Naród chiński i polski cierpiały podczas tej wojny doświadczając bezwzględnych, ogromnych i nieodwracalnych strat. I choć statystykami ciężko opowiedzieć o cierpieniu, to mrozi liczba ponad 30 milionów obywateli Chin, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Nie mniej przerażające wrażenie robi świadomość śmierci 6 milionów polskich obywateli, co stanowiło niemal 20 procent przedwojennych obywateli Polski. Tak Drodzy Państwo, w czasie II wojny światowej zginął co piąty Polak. Tym bardziej heroicznego obrazu nabierają twarze i nazwiska pokazane na wystawie, którą dziś Państwu prezentujemy. To wystawa o Polakach ratujących ludność żydowską w czasie kiedy za przechowywanie Żydów w okupowanej przez Niemców Polsce groziła kara śmierci. Polska była jedynym takim krajem w okupowanej przez Niemców Europie, w którym za pomoc Żydom okupant ustanowił prawo o karaniu śmiercią.”

Wagę wydarzeniu nadała przypadająca dziś rocznica, 74. rocznica podpisania kapitulacji przez Niemcy, co podkreślił również Dyrektor chińskiego Muzeum Li Zongyuan, który powiedział: „8 maja zakończyła się II wojna światowa w Europie – jest to rocznica ważna dla całego świata – świata, który nade wszystko ceni spokój. Ta wystawa przybliża Chińczykom polskich bohaterów, ich niezłomny duch oraz bohaterstwo w ratowaniu Żydów w czasie II wojny światowej."

Wśród bohaterów upamiętnionych na wystawie znajdują się m. in. rodzina Ulmów, Jan Karski, Irena Sendler, Leopold Socha i wiele innych postaci związanych z poświęceniem i podjęciem ryzyka ratowania drugiego człowieka wbrew nieludzkim czasom i nieludzkim prawom narzuconym przez najeźdźców.

Fragment wprowadzenia do wystawy „Polacy ratujący Żydów podczas okupacji niemieckiej”

Co najmniej kilkadziesiąt tysięcy polskich obywateli chrześcijan narażało swoje życie, aby pomóc znajomym, a nawet nieznajomym Żydom.  W większości przypadków pomoc była świadczona indywidualnie, bez wsparcia instytucji konspiracyjnych. W tysiącach relacji Ocalonych znajdujemy wzmianki o udzieleniu doraźnej pomocy, ale bardzo często nie ma tam nazwisk osób pomagających.  Żydów ratowali członkowie wszystkich warstw społecznych. Niektórzy z nich ukrywali ofiary Holocaustu w swoich domach przez wiele miesięcy, czasami nawet 2 lata.

Polskie podziemie niepodległościowe we współpracy z organizacjami żydowskimi  zorganizowało Radę Pomocy Żydom (kryptonim „Żegota”), która  w okresie od grudnia 1942 do lutego 1945 r. wsparła kilkanaście tysiący osób. Nie było drugiej takiej organizacji na terenach okupowanych przez Niemcy w Europie i Afryce. Działania te miały pełne poparcie polskich władz emigracyjnych w Londynie.

Wystawa będzie prezentowana w Muzeum Wojny i Oporu Chińskiego Narodu przeciwko Japońskiej Agresji w Pekinie od 8 maja do 8 lipca 2019 r. 

O Muzeum Wojny i Oporu Chińskiego Narodu przeciwko Japońskiej Agresji

Muzeum Wojny i Oporu Chińskiego Narodu przeciwko Japońskiej Agresji zostało otwarte 7 lipca 1987 roku w 50-tą rocznicę wybuchu wojny chińsko-japońskiej. By pamięć o tych wydarzeniach nie zaginęła, rząd chiński zdecydował wybudować w pobliżu Mostu Marco Polo w Pekinie muzeum poświęconego historii chińskiego ruchu oporu. Muzeum zajmuje przeszło 30 tys. metrów kwadratowych i jest zlokalizowane w wielkim, nowoczesnym budynku wewnątrz murów starożytnej fortecy Wanping w południowo-zachodniej części stolicy Chin.

7 lipca 1937 roku wojska japońskie bez uprzedzenia zaatakowały chińskich żołnierzy stacjonujących na Moście Marco Polo (Lugouqiao) w południowo-zachodniej części Pekinu. Chińskie wojska przystąpiły do walki z agresorem, co zapoczątkowało wybuch trwającej 8 lat chińskiej wojny z Japonią. W trakcie wojny, chińscy żołnierze oraz ludność cywilna ponieśli ogromne straty. Wojna pociągnęła za sobą przeszło 35 milionów ofiar. Siły chińskie przyczyniły się w znacznym stopniu do zwycięstwa światowej koalicji antyhitlerowskiej.