Nowy cykl #ZielnikWesterplatte - Rokitnik zwyczajny (Hippopfae rhamnoides)
Poznaj nowy cykl #ZielnikWesterplatte, w ramach którego będziemy prezentować półwysep Westerplatte od jego wyjątkowej przyrodniczej strony. W pierwszej odsłonie przedstawiamy Rokitnik zwyczajny (Hippopfae rhamnoides), krzew rosnący w Polsce wzdłuż wybrzeży Bałtyku, który oczywiście występuje także na Westerplatte.
Na stanowiskach naturalnych podlega ochronie gatunkowej. Jest rośliną pionierską, tzn., zasiedla stanowiska pozbawione szaty roślinnej. Wyrośnie na surowym piasku. Dlatego jest często wykorzystywany w nowych nasadzeniach autostrad czy hałd przykopalnianych celem ich wzmocnienia i ochrony przed erozją. Jego siedliska na wybrzeżach w Unii Europejskiej wymagają ochrony w sieci Natura 2000. W Polsce na stanowiskach naturalnych rokitnik objęty jest także ochroną gatunkową.
Gatunek występuje w Europie i Azji. W Azji zasięg ciągnie się wzdłuż obszarów górskich Iranu po Himalaje i południowe Chiny oraz wzdłuż gór Azji Środkowej po Mongolię, rejon Jeziora Bajkał i północne Chiny. W Mongolii uprawiany jest jako roślina sadownicza.
Naukowa nazwa rodzajowa gatunku pochodzi z greckiego (híppos – koń, pháo – błyszczę). Nazwa pochodzi z czasów starożytnej Grecji, kiedy określano tak kolczastą roślinę, którą karmiono konie dla poprawy kondycji ich sierści.
Owoce są jadalne i bywają spożywane na surowo. Robi się z nich dżemy, soki, przeciery, kisiele i galaretek, wina, nalewki i likiery.
Rokitnik jest rośliną dwupienną, czyli występują okazy męskie i żeńskie. Sadząc ten krzew w ogrodzie z przeznaczeniem na owoce, wybierzcie żeński okaz. Uważajcie, rokitnik ma ostre ciernie. Dlatego jest często wykorzystywany przez ptaki jako miejsce lęgów. W średniowieczu cierniste gałązki rokitnika umieszczano w oknach i drzwiach domostw dla ochrony ich wnętrz przed urokami i złymi duchami.
Przypisy:
Ursel Bühring, Wszystko o ziołach, Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 134-137, ISBN 978-83-247-1364-6.
P. Czikow, J. Łaptiew (red.), Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, wyd. II, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1983, s. 305-308, ISBN 83-09-00523-7.
Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 296, ISBN 83-915161-1-3,
Maryna Szałkiewicz, Ryszard Zadernowski. Rokitnik: możliwości produkcji i wykorzystania owoców. „Hasło Ogrodnicze”. 2, 2006.