Narodowe Święto Niepodległości
Współczesna droga Polski do odzyskania niezawisłości miała swój początek wraz z końcem I wojny światowej. Wybuch kolejnego globalnego konfliktu zbrojnego oznaczał IV rozbiór kraju i śmierć milionów Polaków. Pośrednią konsekwencją II wojny światowej był również 45-letni okres zniewolenia ze strony Związku Sowieckiego. O tych kartach polskiej historii należy szczególnie pamiętać w dniu Narodowego Święta Niepodległości.
11 listopada 1918 r. to jedna z najważniejszych dat w historii polskiej państwowości. Tego dnia marszałek Józef Piłsudski został naczelnym wodzem wojsk polskich, a we francuskim Compiègne zawarto rozejm, który oznaczał klęskę Niemiec w I wojnie światowej. Ten układ sił potwierdzono ponad pół roku później, podpisując traktat wersalski. Ówczesne uwarunkowania polityczne w Europie stworzyły więc możliwości odrodzenia państwa polskiego po 123 latach zaborów. Upamiętnienie tego dnia stało się tożsame ze świętowaniem odzyskania niepodległości przez Polskę. Mimo że kwestia oficjalnego ustalenia granic Rzeczypospolitej wciąż była otwarta, po raz pierwszy oficjalne obchody zorganizowano w 1920 r., już po zwycięstwie w Bitwie Warszawskiej. Warto jednak wspomnieć, że dopiero w 1937 r. uroczystościom nadano rangę święta państwowego; do tego czasu było to święto o charakterze typowo wojskowym.
W czasie II wojny światowej okupanci bezwzględnie tępili wszelkie przejawy patriotyzmu. Oficjalne świętowanie rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości było surowo zabronione. Nie oznacza to jednak, że Polacy zapomnieli o obchodach 11 listopada, wręcz przeciwnie. Choć polska ludność każdego dnia musiała zmagać się z okupacyjnym terrorem, w przededniu rocznicowych obchodów jeszcze silniej podkreślała swoją chęć i wolę walki. Znaczącą rolę w podtrzymywaniu ducha patriotyzmu odgrywała podziemna prasa niepodległościowa, która cyklicznie przypominała rodakom o listopadowym święcie. W 1940 r. na jej łamach nawoływano m.in., by 11 listopada bojkotować niemiecką prasę oraz towary pochodzące z niemieckiego monopolu tytoniowego i spirytusowego. Tego dnia Polacy mieli też unikać wizyt w kinach, restauracjach czy kawiarniach, spędzając czas wyłącznie w domach. W kolejnych latach trwania wojny nasilały się akty tzw. małego sabotażu, które miały związek z obchodami święta odzyskania niepodległości. Na murach i w innych miejscach publicznych pojawiały się patriotyczne napisy oraz kotwice – znak Polski Walczącej. Przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego nakazywali kultywowanie pamięci również poprzez ozdabianie barwami narodowymi pomników czy wywieszanie flag. Te wszystkie działania sprawiały, że nie zapomniano o Narodowym Święcie Niepodległości, a duch polskiego patriotyzmu, mimo szykan okupantów i ich zbrodniczych poczynań, nigdy nie zgasł.
Po zakończeniu II wojny światowej marionetkowy rząd Polski, w pełni zależny od Związku Sowieckiego, zniósł święto niepodległości. Jego naturalnym odpowiednikiem miało być Narodowe Święto Odrodzenia Polski, aż do 1989 r. obchodzone 22 lipca – w rocznicę proklamowania manifestu PKWN, który sankcjonował pozostawanie w strefie wpływów Moskwy. W ten sposób komuniści chcieli zarówno zerwać z przedwojenną tradycją świętowania 11 listopada, jak i podkreślić doniosłość faktycznego przejęcia władzy w kraju. Te plany udały się tylko częściowo. Huczne celebrowanie 22 lipca nie wyparło Narodowego Święta Niepodległości ze świadomości Polaków. W środowisku opozycji antykomunistycznej (zarówno w kraju, jak i za granicą) listopadowa rocznica zawsze miała ogromne znaczenie. Nieoficjalne obchody 11 listopada jednoczyły szeregi patriotyczne i były formą sprzeciwu wobec propagandy przywódców PRL.
Narodowe Święto Niepodległości odzyskało swą rangę w 1989 r., gdy system komunistyczny chylił się ku upadkowi. Od tego czasu w obchodach biorą udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych i tysiące Polaków – na marszach, historycznych paradach, uroczystościach religijnych czy okolicznościowych imprezach sportowych.
