Mieczysław Słaby

Kpt. Mieczysław Słaby. Domena publiczna.

Ur. 9 grudnia 1905 w Przemyślu, zm. 15 marca 1948. Lekarz, kapitan Wojska Polskiego II RP i major Ludowego Wojska Polskiego, obrońca Westerplatte, ofiara represji Urzędu Bezpieczeństwa. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Po ukończeniu szkoły podstawowej Mieczysław uczęszczał do Gimnazjum im. Kazimierza Morawskiego. W 1933 ukończył Wydział Lekarski na Uniwersytecie Lwowskim.

W 1935 r. został powołany do wojska, w którym podjął służbę zawodową na stanowisku lekarza, awansując z czasem do stopnia kapitana.

Służył w 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich w Przemyślu i 5 Pułku Strzelców Konnych w Dębicy. 4 sierpnia 1939 r. objął obowiązki w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Wyposażenie medyczne, które w niej zastał, było szczątkowe. Ponadto zamówiony sprzęt medyczny (m.in. stół operacyjny) został zarekwirowany przez władze celne Gdańska tuż przed agresją Niemiec na Polskę. Mimo to założył prowizoryczną izbę szpitalną i zorganizował służbę sanitarną. W czasie obrony WST udzielał skutecznej pomocy rannym nawet po zniszczeniu wskutek bombardowania gabinetu zabiegowego i utracie środków medycznych. Po kapitulacji Westerplatte został wraz z innymi oficerami umieszczony w Hotelu Centralnym w Gdańsku, skąd – zamiast do oflagu – przewieziono go do obozu jenieckiego, przeznaczonego dla podoficerów i szeregowców – Stalagu I A pod Królewcem. W obozie udzielał pomocy medycznej jeńcom oraz cywilom wywiezionym na roboty przymusowe. Po pewnym czasie z powodu choroby wrzodowej żołądka został umieszczony w szpitalu więziennym w Królewcu, gdzie przebywał do końca wojny.

W 1945 powrócił do Przemyśla. Jako zawodowy oficer został natychmiast zmobilizowany z przydziałem do Wojsk Ochrony Pogranicza. Rok później otrzymał awans na stopień majora. Będąc w wojsku przyjmował cywilnych pacjentów w ubezpieczalni społecznej, był także lekarzem w Szkole Handlowej oraz w miarę wolnego czasu pomagał zespołowi lekarskiemu w szpitalu miejskim. 1 listopada 1947 r. został aresztowany przez UB pod zarzutem naruszenia tajemnicy wojskowej. Przez niemal miesiąc przetrzymywano go w Przemyślu, a następnie potajemnie wywieziono do Krakowa i osadzono w więzieniu na Montelupich. Poddany brutalnemu śledztwu i pozbawiony opieki medycznej, po kilkutygodniowym pobycie w areszcie zmarł 15 marca 1948 r. Pochowano go bez wiedzy i udziału rodziny na krakowskim Cmentarzu Wojskowym.

Po 42 latach od śmierci, w wyniku postępowania rehabilitacyjnego prowadzonego przez Naczelną Prokuraturę Wojskową, major Mieczysław Słaby został oczyszczony ze stawianych mu zarzutów. Pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz Medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”.