Mecz, który się nie odbył
Wyjątkowym piknikiem rodzinnym Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku uhonorowało pamięć polskich sportowców, którzy zginęli w czasie II wojny światowej.
7 września 2019 roku na stadionie przy ulicy Traugutta zorganizowano wydarzenie „Mecz, który się nie odbył”. Już od 10:00 na bocznym boisku odbywał się turniej piłki nożnej przygotowany dla dzieci z rocznika 2010. O 12:30 wystartował rodzinny piknik patriotyczny. Specjalnie na tę okazję cały stadion udekorowany został w biało-czerwone barwy, nawiązując jednocześnie do stylistyki z lat 30. ubiegłego wieku. Na przybyłych gości czekały posiłki serwowane z kuchni polowej oraz słodki poczęstunek. Dla najmłodszych przygotowano zajęcia edukacyjne poprowadzone przez Dział Edukacyjny Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Dzieci miały okazję zapoznać się z sposobem funkcjonowania niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma oraz posłuchać historii bohaterskiego misia Wojtka. Oprócz tego animatorzy zachęcali do korzystania ze strefy z klockami LEGO oraz do popularnych gier podwórkowych, czyli klas, sznura oraz Zośki.
O 14:00 zabrzmiał pierwszy gwizdek rozpoczynający mecz. Na boisku spotkały się zrekonstruowane dwie drużyny, których historia związana jest dziejami Gdańska – Gedania Gdańsk i Lechia Lwów. Gedania to drużyna, która w Wolnym Mieście Gdańsku reprezentowała Polaków. Każdy z meczów rozgrywanych na jej stadionie był okazją do zamanifestowania swojej polskości w ogarniętym przez nazizm mieście. Zawodnikami reprezentującymi drużynę byli oldboje, którzy kilka lat temu regularnie prezentowali barwy klubu. Zaś Lechia Lwów to najstarszy polski klub piłki nożnej. Po zmianie granic tradycja drużyny została kultywowana właśnie w Gdańsku dzięki istnieniu Lechii Gdańsk. W rolę Lwowian wcielili się rekonstruktorzy na co dzień zrzeszeni w stowarzyszeniu Retro Liga. Stadion, na którym się odbyło się spotkanie istniał już wówczas, ale bardziej prawdopodobnym miejscem rozegrania takiego meczu byłby stadion Gedanii we Wrzeszczu, zniszczony obecnie w stopniu uniemożliwiającym rozegranie tam jakiegokolwiek meczu. Piłkarze, którzy zagrali zawodnicy nie mieliby szans spotkać się jednocześnie na boisku, związani byli bowiem ze swoimi klubami w różnych latach. Składy zostały skonstruowane tak, by oddać hołd piłkarzom Gedanii i Lechii Lwów, a także wszystkim polskim sportowcom okresu międzywojennego. Wielu z nich chwyciło za broń w 1939 roku i oddało życie za wolność Ojczyzny. Niektórzy przeżyli wojnę i już w 1945 r. ponownie stanęli na boiskach w klubowych barwach.
Na chwilę przed rozpoczęciem widowiska sportowego głos zabrał dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr Karol Nawrocki:
Dziś zaprosiliśmy was na mecz, który się nie odbył, na mecz, którego nie było. Chcemy oddać dziś hołd i wspomnieć tych wszystkich polskich sportowców, którzy mieli przed wojną orła nie tylko na sercu, na swoich trykotach, ale mieli też go głęboko w sercu i głęboko kochali Polskę. Byli gotowi do tego, aby we wrześniu 1939 roku tę Polskę bronić. Polska była w okupowanym przez niemieckich nazistów świecie jedynym krajem, w którym zabroniono uprawiania kultury fizycznej i sportu. Niemcy wiedzieli, że trenujący Polacy będą się solidaryzować i walczyć jeszcze lepiej. Jak ustalił Bogdan Tuszyński 1511 polskich sportowców straciło swoje życie w czasie II wojny światowej. Wśród nich było 59 olimpijczyków i im wszystkim w ten niecodzienny sposób oddajemy im hołd.
Następnie historię Gedanii przybliżył dr hab. Janusz Trupinda – dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku oraz badacz dziejów Gedanii Gdańsk.
Gedania nie jest ani najstarszym, ani największym klubem piłki nożnej w Gdańsku, ale stała się pewnym symbolem, który zapisał się na stałe w historii Gdańska. Był platformą wyrażania ambicji Polaków, tych młodych chłopaków, którzy w 1922 roku założyli klub nie mając żadnego zaplecza, mając tylko swoje marzenia – chęć rywalizacji w rozgrywkach ligowych oraz rywalizować o mistrzostwo Polski. Chcieli pokazać, że Polacy w Gdańsku są. Rok 1922 to czas, w którym już było wiadomo, że Gdańsk polski nie jest. (…) 1 września 1939 roku siedziba klubu została spustoszona, pamiątki zniszczone. To, co ocalało to ludzie i nieliczne artefakty zachowane przez członków Gedanii. (…) Gedania wróciła w maju 1945 roku i stała się pierwszym reaktywowanym polskim klubem w Gdańsku.
Do końca pierwszej połowy Lechia Lwów prowadziła wynikiem 0:1, jednakże w drugiej części spotkania to Gedania okazała się lepszym zespołem i ostatecznie wygrała 3:1.
Retro Liga to ogólnopolskie stowarzyszenie sportowo-historyczne skupiające zespoły sportowe tworzone na bazie grup rekonstrukcji historycznej promujące przedwojenny sport. Główną dyscypliną w zakresie działalności ligi jest piłka nożna. Głównym mottem stowarzyszenia jest nauka przez sport. W rozgrywkach biorą udział jedynie drużyny, które przestały istnieć w 1939 roku.