#HistoriaWesterplatte - Starszy strzelec Konstanty Jezierski

Pierwsi polegli Polscy obrońcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Starszy strzelec Konstanty Jezierski

W ramach dzisiejszego artykułu przybliżymy Państwu sylwetkę obrońcy Westerplatte, który bywał nawet uznawany za pierwszą polską wojskową ofiarę II wojny światowej – Konstantego Jezierskiego. Postaramy się przedstawić podstawowe informacje odnoszące się do losów tego westerplatczyka, odznaczonego w 1945 r. Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy. Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami zawartymi poniżej.

Starszy strzelec Konstanty Jezierski jest jednym z mniej poznanych obrońców Westerplatte. Do dziś jego pełne personalia należy wciąż uznawać za domniemane. Według jednej z wersji urodził się 20 maja 1914 r. w Krzyżówce (gm. Nowe Miasto nad Pilicą, woj. mazowieckie). Według innej zaś innej w Gilówce (gm. Góra, pow. Rawa Mazowiecka, woj. łódzkie). Był synem Antoniego i Tekli z d. Wiktorowicz. Został powołany do 2. Morskiego Batalionu Strzelców w Gdyni-Redłowie. W sierpniu 1938 r. rozkazem dziennym nr 150 zdobył tytuł dobrego strzelca oraz został odznaczony czerwonym sznurem strzeleckim z jednym chwastem. Wówczas został przypisany do 1. kompanii strzeleckiej 2. Morskiego Batalionu Strzelców. Przybył na Westerplatte 8 czerwca 1939 r. jako żołnierz o specjalności „strzelec”. Został przypisany do 4. drużyny II plutonu. 1 września 1939 r., zgodnie z rozkazem dziennym dowódcy oddziału wartowniczego, zajął stanowisko obronne w wartowni nr 3. Wedle większości znanych relacji poniósł śmierć na miejscu w godzinach rannych (ok. 9.00) pierwszego dnia walk. Nie ulega wątpliwości, że został bezpośrednio trafiony w szyję i głowę, rykoszetem pocisku, który wpadł przez szczelinę strzelnicy w izbie bojowej, gdzie znajdowało się jego stanowisko. Według innych relacji mógł zginąć nawet wcześniej, zaraz po rozpoczęciu walk, około godziny 5.00. Przez to przez lata był uznawany za jedną z pierwszych polskich ofiar działań wojennych 1 września. Wszystkie wersje są zgodne co do miejsca śmierci – miała to być południowa kabina bojowa wartowni nr 3. Wieczorem tego samego dnia został prowizorycznie pochowany przez kolegów zaraz przy wartowni, a następnie przeniesiony i pochowany przy koszarach. Po walkach domniemane ciało Jezierskiego zostało ostatecznie złożone do wspólnej mogiły w pobliżu willi oficerskiej. W późniejszym okresie miejsce pochówku obrońców Westerplatte zostało zniwelowane. Dopiero prace archeologiczne w 2019 r. przyniosły nowe ustalenia. Wciąż jednak należy ustalić dokładne personalia westerplatczyka (poprzez badania historyczne) oraz potwierdzić rodzinę przypasowaną do zidentyfikowanych szczątków odnalezionych w 2019 r., a potencjalnie należących do Jezierskiego (poprzez badania genetyczne).

Według badań Krzysztofa Dróżdża miejsce urodzenia – wieś Gilówka – pomimo że jest zlokalizowane niedaleko innej z domniemanych lokalizacji – wsi Żdżarki – może nie być właściwe. Badacz ustalił m.in. nazwisko panieńskie matki: Wiktorowicz. Większość ze zgromadzonych do tej pory danych nakazuje sądzić, że poległy na Westerplatte żołnierz o nazwisku Jezierski nie jest tożsamy z tym pochodzącym spod Nowego Miasta nad Pilicą. Wedle przytaczanych czasami wątpliwości Konstanty Jezierski mógł nosić inne imię – Stefan.

Według wcześniejszych badań Górnikiewicz Konstanty miał brata Jana oraz zawarł związek małżeński już w 1936 r. Służbę wojskową odbywał najpierw w 10. pułku piechoty w Łowiczu, a po jej zakończeniu powrócił do domu. Informacje te jednak stoją w sprzeczności z danymi uzyskanymi z zachowanych dokumentów z 2. Morskiego Batalionu Strzelców, gdyż w tym czasie późniejszy westerplatczyk odbywał służbę wojskową właśnie w tym oddziale, z koszarami w Gdyni-Redłowie.

Zbadanie pełnej chronologii wydarzeń z 1 września 1939 r. na Westerplatte na podstawie zachowanych źródeł jest bardzo trudne. Większość relacji jest nieprecyzyjna i często sprzeczna ze sobą. Po upływie ponad 80 lat od tamtych wydarzeń szanse na rozstrzygnięcie nurtujących badaczy kwestii są coraz mniej prawdopodobne.

Jako pierwsze ofiary walk o Westerplatte 1 września 1939 r. wskazuje się następujących obrońców: st. sierż. rez. Wojciecha Najsarka, st. strz. Konstantego Jezierskiego, kpr. Andrzeja Kowalczyka i strz. Bronisława Ussa. Jeśli zgodzić się z hipotezą odnosząca się do późniejszej śmierci Wojciecha Najsarka - zawiadowcy stacji na Westerplatte, można uznać, że Jezierski poniósł śmierć najszybciej z nich. Niewątpliwie jednak nazwiska pierwszych poległych na Westerplatte są wyłącznie swego rodzaju symbolami. Ustalenie precyzyjnego czasu, miejsca i nazwiska pierwszej ofiary walk 1 września 1939 r. na Westerplatte nie jest i nigdy nie będzie możliwe.

Podsumowując, ważne jest nie tylko doszukiwanie się prawdy historycznej o walkach na Westerplatte, ale także dbanie o miejsce pamięci, jakim jest tamtejsze pole bitwy. Oba rodzaje działalności są kluczowymi elementami misji Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.