#HistoriaWesterplatte – pierwsza zmiana Polskich Żołnierzy na Westerplatte – 18 stycznia 1926 r.

Przybycie na Westerplatte pierwszego oddziału wartowniczego wystawionego siłami 4. Dywizji Piechoty, stało się początkiem polskiej obecności militarnej u wrót do portu gdańskiego. Na skutek uprawomocnienia decyzji Ligii Narodów strona Polska zrealizowała przyznane jej prawo do posiadania stałego oddziału na Westerplatte. Mocą rozkazu Dowódcy Sztabu Generalnego z dnia 7 stycznia 1926, sformowany został oddział wartowniczy, który składał się z 16 szeregowych 4 podoficerów i dowódcy warty. 18 stycznia 1925 r. Komendantem Składnicy mianowano komandora porucznika Ignacego Szaniewskiego, który dwa dni później, w myśl pierwszego rozkazu uroczyście odebrał raport oddziału wartowniczego w basenie amunicyjnym na Westerplatte.

Dowódcą pierwszego oddziału wartowniczego na Westerplatte został porucznik Stefan Konieczny. Oficerowie załogi stałej na Westerplatte podlegali służbowo Szefowi Wydziału Wojskowego Komisariatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w Gdańsku – kmdr. por. Konstantemu Jacyniczowi. W myśl rozkazu dziennego dowódcy oddziału wartowniczego na Westerplatte z dnia 20 stycznia 1926 r. podział oddziału wyglądał następująco:

Do pierwszej drużyny naznaczam:

1. szer. Bala Feliksa (59.p.p.),
2. szer. Jasińskiego Józefa (59.p.p.),
3. szer. Golijasa Piotra (59.p.p.),
4. szer. Szczypiora Józefa (66.p.p.),
5. szer. Saldata Pawła (66.p.p.),
6. szer. Gumińskiego Leona (67.p.p.),
7. szer. Malinowskiego Stanisława (67.p.p.),
8. szer. Wróblewskiego Maksymiliana (63.p.p),

Do drugiej drużyny naznaczam:

9. szer. Balińskiego Józefa (59.p.p.),
10.  szer. Błotnickiego Jana (63.p.p.),
11.  szer. Ciechańskiego Stanisława (67.p.p.),
12.  szer. Dziedzińskiego Bronisława (59.p.p.),
13.  szer. Górnego Wincentego (66.p.p.),
14.  szer. Nadolskiego Franciszka (63.p.p.),
15.  szer. Małkowskiego Alfreda (66.p.p.),
16.  szer. Żadzierzniuka Prokopa (59.p.p.)

                Dla zapewnienia sprawności gospodarki oddziału wartowniczego ustalam następujące funkcje i podział oddziału.

Zastępca i równocześnie szef oddziału sierż. zaw. Strzeplewicz Franciszek (59.p.p.)

Sierżant rachunkowy (broni i żywnościowy) plut. zaw. Kamiński Józef (63.p.p.).

Drużynowy 1 szej drużyny: plut. zaw. Schneider Edward (66.p.p.)

Drużynowy 2 giej drużyny: kprl. nadterminowy. Wierzba Władysław (66.p.p. )

Na specjalny rozkaz w razie potrzeby pełnić będą funkcje:

Szewca – szeregowy Baliński Józef

Krawca – szeregowy Bal Feliks

Czynności sanitariusza powierzam szeregowemu Błotnickiemu Janowi

Kuchennym naznaczam szeregowego Gumińskiego Leona.

Co istotne, na terenie polskiego garnizonu na Westerplatte obowiązywać miały regulaminy wojskowe, a służba wartownicza i wewnętrzna opierać się miała na obowiązujących regulaminach polskich. Dodatkowo w osobnym punkcie wymieniono szczegółowo tematy poszczególnych instrukcji, z którymi oficerowie i poszczególni żołnierze mieli się zapoznać:

Obowiązki funkcyjnych tymczasowo są każdemu jasne.

Komendant warty otrzymuje następujące instrukcje:

a) Ogólne przepisy służby wartowniczej i bezpieczeństwa

b) Szczegółową instrukcję dla patrolu nr I.

c) Instrukcję gospodarczą i koszarową (tymczasową).

d) Zarządzenia ochronne przeciwpożarowe.

e) Instrukcję „alarm pożarowy”.

f) Instrukcję alarmową.

g) Przepisy o aresztowaniu i użyciu broni.

Szczegółowy rozkład zajęć załogi w ciągu dnia wyglądał następująco:

Z dniem 21/I. obowiązuje rozkład dnia następujący:

                6.30                       Pobudka,

                7.00                       Modlitwa,

                7.30                       Wypicie (kawy) śniadania,

                7.55                       Zbiórka na placu alarmowym,

                8.00 – 8.45          Gimnastyka (programowa),

                8.45 – 10.00        Zajęcia zewnętrzne (praca w obozie według wskazówka komendanta),

                10 – 11.30           Musztra, grenadierka, walka na bagnety,

                11.45                     Raport u dowódcy oddziału i komendanta,

                12                           Obiad,

                12 – 14                 Przerwa obiadowa,

                14 – 14.30           Służba wartownicza (ćwiczenia),

                14.45 – 15.30     Czyszczenie broni i apel,

                15.30 – 16           Uporządkowanie ubioru i ekwipunku do apelu i apel według rozkładu apeli,

                16.30 – 17.30     Nauka (tematy służbowe i oświatowe),

                18                           Kolacja,

                [18 – 20.45          Wolne]

                20.45                     Apel wieczorny, modlitwa,

                21                           Capstrzyk (układanie się do snu) (światło zgaszone).

Żołnierzom służącym na Westerplatte podzielono dobę na mniej więcej trzy ośmiogodzinne części: czas służbowy, czas wolny oraz sen.

Rozkaz dzienny dowódcy oddziału wartowniczego, porucznika Stefana Koniecznego, wyszczególnia z imienia i nazwiska wszystkich polskich żołnierzy, którzy od 20 stycznia 1926 objęli służbę na terenie składnicy na Westerplatte. Dowiadujemy się jakie, poszczególnym żołnierzom, zostały powierzono funkcje, z jakich jednostek macierzystych pochodzili oraz jakie posiadali stopnie wojskowe. Ustalony harmonogram prac i zajęć dla załogi, a także opis wydawania legitymacji osobistych upoważniających do przebywania na terenie składnicy dla całej załogi, miał być nierozłącznym stałym elementem każdej ze zmian. Pomimo, że ta pierwsza niewielka zmiana służyła na Westerplatte zaledwie kilka miesięcy, wykonała ogrom prac związanych z przygotowaniem terenu jako przyszłych koszar dla kolejnych zmian westerplatczyków. Także służba wartownicza, zwłaszcza w początkowym okresie funkcjonowania składnicy należała do wyjątkowo trudnych i wymagających. Powodem tych problemów były wyjątkowo niesprzyjające warunki oraz brak zaplecza, które należało dopiero wybudować. Pomimo tego żołnierze polscy dzielnie znosili służbę na Westerplatte mając przede wszystkim na uwadze godne reprezentowanie i zabezpieczanie praw Polski w Gdańsku.